Rada Pomocy Żydom - "Żegota".
Przewodniczący:
- Stanisław Dobrowolski "Stanisław".
W marcu 1943 r. został utworzony oddział warszawskiej Rady Pomocy Żydom w Krakowie. W prace zaangażowali się
socjaliści, ludowcy i demokraci. Oprócz wyszukiwania lokali dla ukrywających się Żydów i zaopatrywania w
fałszywe dokumenty prowadzono także akcję przerzucania ich na Węgry.
W styczniu 1944 r. skład "Żegoty" okręgu krakowskiego przedstawiał się następująco: Stanisław Dobrowolski
"Stanisław" działacz PPS - WRN i przewodniczący, Władysław Wójcik "Żegociński" z PPS - WRN - sekretarz,
Anna Dobrowolska "Michalska" z SPD - skarbnik, Władysław Wichmann "Władysław" - z SPD - członek, Maria
Hochberg "Mariańska" z WRN (podopieczna), Tadeusz Seweryn "Socha" - przedstawiciel delegatury.
Kierownictwo Walki Cywilnej/Wydział Oporu Społecznego.
Kierownik:
- Tadeusz Seweryn "Socha".: maj 1942 - ??
Kierownikiem krakowskiego ośrodka Walki Cywilnej (od marca 1944 r. Wydziału Oporu Społecznego), był
wspomniany już w tym temacie Tadeusz Seweryn (patrz rozdział "Wydział Prasy i Informacji). Na stanowisko to
został on wysunięty już jesienią 1941 r., przez działaczy Stronnictwa Ludowego. Objął je formalnie w maju
1942 r.
W maju 1943 r., na etacie "Czynu" (KWC) w Krakowie, poza kierownikiem pracowały dwie osoby: łącznik i uczeń.
Wymienionym łącznikiem był Alfred Zaręba "Fredek" a uczniem Zbigniew Harlender "Harry" - aresztowany 13
października 1943 r. w Warszawie.
Gwałtowna rozbudowa krakowskiego KWC nastąpiła jeszcze w tym samym roku, również w związku z utworzeniem
Kierownictwa Walki Podziemnej. W jej wyniku liczba pracowników wzrosła do sześciu osób na etacie i 34
pracujących honorowo. Centrala krakowskiego "Czynu" mieściła się w domu przy ul. Żwirki i Wigury 168.
Prace wydziału skupiały się w działach: informacji, rejestracji zbrodni okupanta, sądownictwa
podziemnego i sabotażowo-dywersyjnym.
Dział informacji, w drugiej połowie 1943 r., uległ znacznej rozbudowie, po połączeniu służb informacyjnych
Okręgowej Delegatury Rządu, czyli: Wydziału Informacji i Prasy, Wydziału Bezpieczeństwa i dotychczasowego
KWC oraz podobnych służb Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Pracy i Społecznej Organizacji Samoobrony.
Służba informacyjna gromadziła materiały z całego okręgu dotyczące terroru okupanta, osób
współpracujących z władzami okupacyjnymi, działań organizacji komunistycznych.
Następnym działem było sądownictwo podziemne. Przewodniczącym Cywilnego Sądu Specjalnego w Krakowie był
Józef Güntner, a nastepnie Jerzy Nasierowski "Jaszczur", "Tur". Członkami CSS byli: Władysław Wójcik
"Czerski", i Tadeusz Zygmunt "Chmiel", "Radło". Funkcję prokuratora z urzędu pełnił Tadeusz Seweryn.
Organa CSS znajdowały się również na terenie okręgu. I tak Cywilne Sądy Specjalne istniały również w
Krośnie, Miechowie i Tarnowie, gdzie przewodniczącym sądu był dr praw Bolesław Skwarczyński.
Do lutego 1944 r. krakowskie Sądy Specjalne wydały kilkadziesiąt wyroków. Od 1942 r. przystąpiono do
tworzenia kolegiów śledczo - oskarżających, a od 1943 - Komisji Sądzących KWC/KWP. W Krakowie Komisją
Sądzącą kierował Andrzej Rogosz "Stach", "Sztaba".
Analogiczne organa istniały również m. in. w Krośnie, Miechowie, Tarnowie, Limanowej i w Nowym Sączu.
Łącznie wydały one także kilkadziesiąt wyroków.
Początkowo wykonywanie wyroków zlecano oddziałom Armii Krajowej. Jednocześnie przystąpiono do organizacji
własnych oddziałów likwidacyjnych i dywersyjnych. Jesienią 1943 r. w okręgu krakowskim podjęto intensywne
szkolenia grup dywersyjnych. W terenie prowadził je instruktor Wiktor Ciernika "Wiktor" i jego zastępca
Jan Kowalkowski "Halszka", który dowodził jednocześnie, działająca w Krakowie, grupą dywersyjną podlegającą
KWC, która dokonywała wyroki sądów podziemnych, atakowała budynki urzędowe i magazyny. Podobne grupy
dywersyjne KWC istniały w poszczególnych powiatach: Nowy Sącz, Tarnów, Limanowa, Krosno, Miechów.
Punkt kontaktowy oddziałów dywersyjnych okręgu mieścił się w Krakowie przy ul. Bernardyńskiej 9.
W drugiej połowie 1944 r., zwłaszcza po upadku Powstania Warszawskiego i pojawieniu się w okręgu uchodźców
z Warszawy, struktury krakowskiego Oporu Społecznego włączyły się w organizowanie pomocy i opieki
społecznej. W terenie utworzono Komitety Obywatelskie, zbierano fundusze i dary rzeczowe przeznaczone
dla warszawiaków. Taką działalność prowadzono aż do lutego 1945 r.
Terenowe organa Okręgowej Delegatury Rządu - Kraków.
Powiatowa Delegatura Rządu - Bochnia.
Delegaci:
- Jan Zachemski "Chełm", Filip Szewczyk "Leon", "Powała". od 1942 r.
Zastępcy:
- dr Zygmunt Pajdak "Kruk".
- Wiktor Małecki "Skotnica" do 2 maja 1944 r.
Referat samorządu:
- N.N "Wyćwicz".
- Franciszek Stanicki "Konrad"
Referat zdrowia:
- dr Władysław Krupa "Nożyk"
Referat administracji:
- Stanisław Kozela "Lemiesz"
Referat ochrony mienia:
- Dobrzański "Cichy"
Referat bezpieczeństwa:
- Piotr Włosek "Gołębiowski"
Referat rolny:
- Stanisław Kozela "Lemiesz"
KWC:
- Jan Jarosz "Jastrzębiec".
- "Toporczyk".
Zastępca:
- Antoni Chwiałkowski "Tęcza"
Komisja Sądząca:
- A. Ferenc
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Piotr Włosek "Gołębiowski".
W powiecie zorganizowano trzy posterunki
PKB: w Bochni, Niepołomicach i Trzcianie.
Straż Samorządowa:
- Józef Pawlik.
Zorganizowano trzynaście posterunków Straży Samorządowej: Bochnia -
miasto, Bochnia - wieś, Rzezawa, Uście Solne, Bogucice, Niepołomice, Zabierzów, Targowisko, Niegowić,
Wiśnicz Nowy, Lipnica Murowana, Trzciana, Łapanów.
Referat Wojskowy:
- N.N. "inż. Lisola".
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury.
Przewodniczący:
- Emil Język "Roma".
Referent szkolnictwa średniego:
- Piotr Galas.
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Kazimierz Kostański "Kamiński".
Referent szkolnictwa średniego:
- Stanisław Trojan.
Sekretarz:
- Wiesława Kotowa.
Powiatowa Delegatura Rządu - Brzesko.
Delegat:
- Jan Szpila "Sęk", "Trzmiel"
Zastępca:
- Julian Grochal "Kamień"
Referat bezpieczeństwa:
- Jan Żurek "Stal"
Referat samorządu:
- N.N. "Fryt"
Referat sanitarny:
- Wojcieszyn "Cyfra"
Referat aprowizacji:
- N.N. "Sto"
Referat przemysłu:
- N.N. "Zych"
Referat Wojskowy:
- N.N. "Lubicz"
Referat drogowy:
- N.N. "Łąka"
KWC:
- NN
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Jan Strycharz "Zonek"
Straż Samorządowa:
- Władysław Myśliński "Młot", "Zwora"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Franciszek Mleczko "Ruta".
Zastępca przewodniczącego oraz referent szkolnictwa powszechnego:
- Jan Żurek "Stal".
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Wacław Pless "Wal".
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Kazimierz Kosiński.
Powiatowa Delegatura Rządu - Brzozów.
Delegat:
- Eugeniusz Kęcki "Dąbrowski".
Referat aprowizacji:
- Robert Zacharasiewicz.
Referat przemysłu:
- Józef Buchwald
Referat Wojskowy:
- N.N. "Marzec"
Komisja Sądząca:
- ks. Ignacy Turek "Tatar".
- Wojciech Dudek.
- Józef Dydek
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Jan Bieda "Cis"
Straż Samorządowa:
- Wojciech Dudek "Głowacki", "Olsza"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Henryk Kraus "Dulemba".
Zastępca przewodniczącego i referent szkolnictwa powszechnego:
- Stanisław Kozak "Tymotka".
Referent szkolnictwa średniego:
- Józef Dydek "Brzoza".
Referent szkolnictwa średniego:
- Antoni Łukaszewicz "Tucki".
Sekretarz:
- Janina Troczyńska.
Powiatowa Delegatura Rządu - Dąbrowa Tarnowska.
Delegat:
- Stanisław Klimczak "Żelazny".
Zastępca:
- Wiesław Kądzielawa.
Referat bezpieczeństwa:
- Julian Zawiślak "Kłos" - żołnierz AK.
KWC:
- N.N.
Komisja Sądząca:
- Albin Lato "Wagas".
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Kazimierz Kozaczka.
Straż Samorządowa:
- Wojciech Mleczko
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- dr Ludwik Rygorowicz,
Referent szkolnictwa średniego:
- Stanisław Kozaczka "Nekras".
referent szkolnictwa średniego:
- dr Paweł Socha,
Referent
szkolnictwa powszechnego:
- Julian Mucha.
Powiatowa Delegatura Rządu - Dębica.
Delegat:
- Franciszek Stachnik "Nowacki".
Zastępcy:
- dr Tomasz Gąsior "Odys".
- Antoni Stańko "Pożoga".
Referat bezpieczeństwa:
- Władysław Majka "Cukier" (żołnierz BCH - zamordowany w styczniu
1945 r. przez UB).
Referat samorządu:
- Stanisław Gąsiorek
Referat Wojskowy:
 ppor. rez. A. Stańko "Pożoga".
- Stanisław Darłak
KWC:
- Paweł Baran.
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Stanisław Roszkiewicz.
- Władysław Majka
Straż Samorządowa:
- Karol Grochal 'Kamień".
Zastępca:
- Józef Sosna "Stal"
Komisja Sądząca:
- Paweł Baran
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Stanisław Marcisz (do 1943 r.).
Ferdynand
Filipek (od 1943 r.)
Referent szkolnictwa średniego:
- Franciszek Dwornik
Referent szkolnictwa średniego:
-
Franciszek Sadowski.
Referent szkolnictwa średniego:
- Józef Wiercioch.
Powiatowa Delegatura Rządu - Gorlice.
Delegaci:
- Franciszek Martyka "Wincenty".
- Stanisław Jezierski "Rutkowski"
Zastępcy:
- Ludwik Dusza "Gałązka".
- Andrzej Kwasowski "Bogoria"
Referat samorządu:
- Michał Sendecki "Grab" (aresztowany 31 grudnia 1944 r. i rozstrzelany
13 stycznia 1945).
KWC:
- Piotr Kozioł "Dziadek" (aresztowany 28 października 1944 r.).
- Michał
Bębenek "Halny"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
Dowódca:
- Józef Laska "Orlicz" komendant posterunku policji
granatowej w Bobowej.
Zastępca:
- Jan Synowiec "Karaś".
Do PKB przekazano także 40 żołnierzy BCH.
Straż Samorządowa:
- Piotr Kozioł "Dziadek".
- Antoni Piątek "A-5".
Komisja Sądząca:
- Zbigniew Popowicz "Lwów"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Franciszek Guma.
Zastępca:
- Kazimierz Czyżyk
"Ziemowit".
Referent szkolnictwa powszechnego i średniego:
- Dominik Gnoiński.
Referent szkolnictwa
średniego:
- Stanisław Zabierowski.
Członek komisji:
- Edmund Kowarz.
Referent szkolnictwa powszechnego:
-
Bolesław Wąsacz.
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Edward Szubiński.
Powiatowa Delegatura Rządu - Jarosław.
Delegaci:
- Franciszek Grzybek.
- Tadeusz Miciak "Topola".
12 sierpnia 1944 r. delegat powiatowy wydał odezwę do ludności, która była odpowiedzią na działalność
sowieckiego komendanta Jarosławia. Delegat wskazał na konieczność współdziałania wszystkich patriotycznych
sił i wykonywania poleceń jedynie legalnego rządu RP w Londynie.
Zastępca:
- Stanisław Piotrowski "Korwin".
Referat Bezpieczeństwa:
- Franciszek Czarniecki "Dal"
Referat samorządu:
- Jan Schram "Grodzicki"
KWC:
- Stanisław Gdula "Żelazny"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
Komendant:
- Józef Czupryk "Lech".
Członkowie:
Leon
Rymkiewicz, Henryk Łabno, Stanisław Machura.
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
Stanisław Janczewski (do momentu aresztowania
w lipcu 1943 r.).
- Karol Dziduszko (od lipca 1943).
Referent szkolnictwa średniego:
- Tadeusz Mul.
Referent
szkolnictwa średniego ogólnokształcącego:
- Józef Kluz "Pokrzywa".
Skarbnik i referent szkolnictwa
zawodowego:
- Stanisław Kopystyński.
Referent oświaty dorosłych:
- Józef Knotz. Stanisław
Nowak.
Powiatowa Delegatura Rządu - Jasło.
Delegaci:
- Alojzy Wiatr "Zawierucha".
- Kazimierz Płaczek (przewodniczący RGO w Jaśle, aresztowany 25 września 1943 r.).
- Adolf Kosiek "Józef" (aresztowany 16 sierpnia 1945 r. w Krakowie).
Zastępca:
- Stanisław Morawski "Padół".
Referat bezpieczeństwa:
- Maksymilian Olszowy "Motor"
Referat aprowizacji:
- N.N. "Roman"
Straż Samorządowa:
- Stefan Orlicz "Jodłowski - do Straży przekazano 30 żołnierzy z BCH.
Powiatowy Komitet Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Franciszek Gunia (na przełomie 1942/43 r.)
- Alfreda Breitmeier (od 1943 r.).
Referent szkolnictwa średniego:
- Kazimierz Płaczek.
Referent szkolnictwa
średniego ogólnokształcącego:
- Kazimierz Krajewski.
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Józef Mordawski.
Członkowie:
- Tadeusz Marchwicki, Zofia Popkowska, Józef Syrek, Stanisław Myśliwiec, Józef Paloc.
Powiatowa Delegatura Rządu - Kolbuszowa.
Delegaci:
- inż. Stanisław Węglowski.
- Jerzy Tyszkiewicz "Koral".
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Wacław Wąsowicz "Góral".
Kierownikami poszczególnych komisariatów byli:
Antoni Wąsik - Kolbuszowa Górna, Władysław Niezgoda "Mucha" - Poręby Kępieńskie, Marian Słonina "Argus" - Sokołów.
KWC:
- N.N.
Referat Wojskowy:
- J. Tyszkiewicz "Kazimierz"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Bolesław Nazimek "Cichy".
Referent szkolnictwa
średniego:
- Kazimierz Skowroński "Piwo".
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Maria Frączak.
Łącznik:
-
Gabriel Marek "Lis".
Miejska Delegatura Rządu - Kraków.
Delegaci:
- N.N. "Karol" z "Teczki" (od 30 listopada 1944 r.).
Prezydentem miasta z nominacji
delegatury miał zostać Zygmunt Żuławski z PPS, a jego zastępcami Wincenty Bogdanowski z SP i Władysław
Kosturek z SN.
Referat bezpieczeństwa:
- N.N. "Żółty"
Referat aprowizacji:
- N.N. "Wiktor"
Referat opieki społecznej:
- N.N. "Franciszek"
Referat przemysłu i handlu:
- N.N. "Bronek"
Miejska Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Bronisław Chrzan "Franciszek Bielec".
Członkowie:
-
Tadeusz Zygmunt, Mieczysław Lewiński, Wacław Borelowski, Marian Cichocki, Bronisław Trzaskalik.
Referent
opieki społecznej:
- Stanisław Hojak.
Referent szkolnictwa średniego ogólnokształcącego:
- Józef Wroński.
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Marian Zięba.
Pod koniec okupacji w Krakowie funkcjonowało osiemnaście ośrodków tajnego nauczania, w których pracowało
536 nauczycieli (w tym 111 z Warszawy), nauką objęto 2 093 uczniów.
Powiatowa Delegatura Rządu - Kraków.
Delegaci:
- Marian Ożóg (aresztowany 7 października 1943 r.).
- Stanisław Grodziński.
Zastępca:
- Władysław Wójcik.
Referat samorządu:
- Jozef Salwiński
KWC:
- Władysław Sterba "Rzepecki".
- Stanisław Mars "Dąb"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Koral
Straż Samorządowa:
- Piotr Cholawa
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Walerian Naturki "Tur" (aresztowany 1 września
1943 r.).
- Stanisław Gawęda "Kowalski" od września 1943 r.
Referat pomocy materialnej:
- Józef Celiński
"Sadowski".
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Stanisław Kościelny.
Powiatowa Delegatura Rządu - Krosno.
Delegat:
- Tadeusz Miciak "Topola".
Zastępcy:
- Kazimierz Sołtys "Bącza".
- Józef Wilk "Marzec" z "Teczki".
KWC:
 por. rez. Jan Janasek "Barski".
Cywilny Sąd Specjalny:
- N.N. "Kopa".
- Witalis Brzeski "Żegota".
- Stanisław Masny.
- N.N. "Pieróg"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Feliks Stec "UL"
Straż Samorządowa:
- N.N. (żołnierz BCH).
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Jan Lenart "Lis".
Zastępca przewodniczącego:
-
Jan Jagiełło "Szczygieł".
Referent szkolnictwa średniego:
- Stanisław Bobak.
Zastępca przewodniczącego:
- Jan Jagiełło "Szczygieł".
Referent kształcenia nauczycieli i skarbnik:
- Tadeusz Patla "Paweł".
Referent szkolnictwa powszechnego i
sekretarz:
- Stanisław Lusznia.
Powiatowa Delegatura Rządu - Limanowa.
Delegat:
- Adam Mamak "Sąrz".
Zastępca:
- Józef Marek "Lanca".
Referat bezpieczeństwa:
- Stefan Jezierski "Oskar"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Jan Gorliński.
Do PKB przekazano 21 osób z BCH.
Straż Samorządowa:
- Michał Baczyński.
Do Straży przekazano 96 osób z BCH.
KWC:
- Jan Gorliński "Jałowiec"
Komisja Sądząca:
Przewodniczący:
- "Tłok".
Sędziowie:
- "Pudło".
- "Wierzba".
- "Wronka".
Rzecznik
oskarżenia:
- Jan Gorliński "Rózga".
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Henryk Sędziwy.
Referent szkolnictwa
średniego i powszechnego:
- Bronisław Szczepaniec.
Referent szkolnictwa średniego i powszechnego:
-
Stanisław Ceglarz.
Powiatowa Delegatura Rządu - Lesko.
Delegat:
- Dworzaczek.
Powiatowa Delegatura Rządu - Łańcut.
Delegat:
- Stanisław Władyka "Zawisza".
KWC:
- Marian Zięba "Sukmana"
Komisja Sądząca:
- ks. Jan Dudziak "Sardos", Stanisław Rybak "Łagiewka" z Armii Krajowej.
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Antoni Wawrzaszek "Wara".
Referent szkolnictwa
średniego:
- Jan Marszał "Brożek".
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Antoni Kukułka "Poker".
Członek:
-
Józef Zadław "Zając", Jan Witek.
Powiatowa Delegatura Rządu - Miechów.
Delegaci:
- Stanisław Mach "Mazur".
- Stanisław Latała "Żuk".
Zastępca:
- Roman Nowak "Nina" z "Teczki".
KWC:
- Stanisław Mierniczek "Gromczyński"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Jan Rumas "Wichura", jednocześnie szef wywiadu i bezpieczeństwa
Inspektoratu BCH w Miechowie - kryptonim "Chata".
Zastępca:
- Wacław Maj "Grudzień".
Do PKB przekazano
140 osób z BCH.
Straż Samorządowa:
- Szymon Dudek "Orlik"
Cywilny Sąd Specjalny:
- Stanisław Mierniczek "Gromczyński"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Stanisław Pogoda "Artur".
Referent szkolnictwa
średniego:
- Stanisław Laskowski "Piotr Ławski">
Referenci szkolnictwa powszechnego:
- Jan Kulpa "Józef
Gawron".
- Janusz Żytko.
- Stefan Pierzchała.
Referent szkolnictwa średniego i powszechnego:
- Jan Biskup.
Powiatowa Delegatura Rządu - Mielec.
Delegat:
- Wilhelm Lotz "Wojciech Brona".
Zastępca:
- Tadeusz Dusberger "Topór" z "Teczki".
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
Do PKB przekazano 90 osób z BCH.
Straż Samorządowa:
Do SS przekazano 90 osób z BCH.
KWC:
- Kazimierz Książek "Brzeszczot".
- Walenty Dul "Drabina"
Cywilny Sąd Specjalny:
- Józef Bik "Millan".
- N.N. "Kruk".
- N.N. "Tarnawski"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Piotr Adamski "Jan Mielnicki".
Referent
szkolnictwa średniego:
- Alfons Zajączkowski.
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Stanisław Biernacki.
Sekretarz:
- Władysław Micek.
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Marian Kopaczyński.
Członkowie:
- Wilhelm
Lotz, Roman Ochalik.
Powiatowa Delegatura Rządu - Myślenice.
Delegaci:
- Franciszek Syrek "Baca".
- Władysław Stachowie "Mak".
- Franciszek Bierawa "Zimorodek".
KWC:
- Franciszek Zając "Lubończyk"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Seweryn Udziela.
Referenci szkolnictwa
powszechnego:
- Stanisław Gorączko i Jerzy Masłowski.
Referent szkolnictwa zawodowego:
- Jan Masior.
Członkowie:
- Adolf Burkowicz, Jan Domoń, Władysław Klęp, Karolina Stoch.
Powiatowa Delegatura Rządu - Nisko.
Delegat:
- Jan Niemczyk "Lech".
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Franciszek Bielak "Sokół".
Komendantami gminnymi byli:
Jan
Gontarz w Ulanowie, Jan Słomiany w Kamieniu.
Straż Samorządowa:
- Stanisław Rodzeń "Strug"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Kazimierz Rup "Sokół".
Referenci szkolnictwa
średniego:
- Stanisław Wojaczyński "Oskar Schmidt" i Witold Kossowski.
Referenci szkolnictwa powszechnego:
-
Wacław Górski "Żmuda" i Antoni Sawicki.
Powiatowa Delegatura Rządu - Nowy Sącz.
Delegaci:
- Paulin Hyży "Śmiały" (aresztowany 14 września 1943 r.).
- Franciszek Cikowski.
- Eugeniusz Fedyna "Cieśla".
Zastępca:
- Józef Maciaszek "Nalepa".
Referat bezpieczeństwa:
- Franciszek Pająk "Żbik"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Stanisław Sierszulski
KWC:
- Jan Krok "Góral".
- Antoni Berger - członek.
- Zofia Wagner - łączniczka.
Komisja Sądząca:
- dr Stanisław Wąsowicz (prezes PCK w Nowym Sączu).
- Roman Kołodziej.
- Stanisław
Szydłowski.
- Henryk Biegun
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Mieczysław Wieczorek "Rybiński".
Referent
szkolnictwa średniego:
- Piotr Zieliński "Zając".
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Jan Migacz "Drop".
Skarbnik:
- Wincenty Spiechowicz "Stano".
Łącznik:
Władysław Misiaczek "Wisła"
Powiatowa Delegatura Rządu - Nowy Targ.
Delegat:
- Stanisław Guzek "Węglarz".
Zastępca:
- Władysław Skibiński "Snop".
Referat bezpieczeństwa:
- Ludwik Kohutek
KWC.
- Ludwik Kohutek "Śmiłowski"
Komisja Sądząca:
- Ludwik Kohutek.
- Sylwester Leczykiewicz "Stubła"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Pius Jabłoński (do lata 1942 r.).
- Czesław
Kozioł "Jarost".
Referent szkolnictwa średniego:
- Anna Krygowska "Targowska".
Łączniczka:
- Waleria
Synowiec-Kozioł.
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Sylwester Leczykiewicz "Stubła".
Członkowie:
Józef Chudy, Albin Jarosz.
Powiatowa Delegatura Rządu - Przemyśl.
Delegat:
- Franciszek Gesing "Biały".
Zastępca:
- Walerian Kramarz.
Referat samorządu:
- Julian Trojnar "Rewident"
Referat Wojskowy:
- Stanisław Rubaszewski "Wiktor"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
Do PKB w Przemyślu przekazano 145 osób z BCH.
Straż Obywatelska:
- Roman Kisiel "Sęp"
Komisja Sądząca:
- Franciszek Wojciechowski.
- ks. Franciszek Winnicki "Witomir"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Marian Dohnal "Przemyski" (do aresztowania
w 1944 r.).
- Ferdynand Schneider (od 1944 r.).
Referent szkolnictwa średniego:
- Stanisław Jodłowski.
Członkowie:
Helena Stipal-Pękalska od 1944 r., Stanisław Mudry, Olga Skorska "Dębicka", Wawrzyniec Bieniek,
Bolesław Pelczarski.
Powiatowa Delegatura Rządu - Przeworsk.
Delegat:
- Franciszek Młynek "Przyzba".
Zastępca:
- Tadeusz Kulas.
Referat bezpieczeństwa:
- Andrzej Grzyś "Reduta"
Referat aprowizacji:
- Jan Gawron
Referat gospodarczy:
- Emil Kołodziej "Kazik"
KWC:
- Stanisław Chomik "Polanin"
Straż Samorządowa:
- Stanisław Kruk "Pistolet"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- N.N..
Referenci szkolnictwa powszechnego:
-
Kazimierz Koczocik "Chmiel" i Michał Smyka "Kaliński".
Referenci szkolnictwa średniego:
- Jan Ćwierz i
Franciszek Naróg.
Referent szkolnictwa zawodowego:
- Wincenty Zembala.
Członek komisji:
- Władysław Kojder.
Powiatowa Delegatura Rządu - Rzeszów.
Delegaci:
- Józef Kubicki "Poręba".
- Władysław Martynuska "Nałęcz".
Zastępca:
- Jan Kania "Sokół".
Referat samorządu:
- Józef Martynuska "Ryś"
Referat rolnictwa:
- N.N. "Rys"
Referat aprowizacji:
- N.N. "Śrut"
Referat sanitarny:
- N.N. "Wilga"
Referat techniczny:
- N.N. "Krzywy"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Jan Kruczek
Straż Samorządowa:
- Piotr Włodyka "Krak"
KWC:
- Władysław Martynuska
Komisja Sądząca:
- Jan Mirek "Drzazga".
- Władysław Zimny "Dunin".
- Jan Wiercioch "Cios".
- Wincenty Koń "Kosa".
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Rudolf Auriga (do aresztowania we wrześniu
1943 r.).
- Ludwik Wójcik "Grab" (od września 1943 r.).
Referent szkolnictwa średniego:
- Stanisław
Jachimowski.
Referent kształcenia nauczycieli:
- Marcin Wołowiec.
Skarbnik i referent szkolnictwa
powszechnego:
- Leon Łabaj "Baca".
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Józef Rohloff "Krajniak".
Skarbnik:
-
Władysław Ulewicz.
Referent oświaty dorosłych:
- Andrzej Grochal "Młot".
Referent szkolnictwa zawodowego:
-
Rudolf Reitmajer.
Członek komisji:
- Andrzej Kuś "Babicz".
Powiatowa Delegatura Rządu - Sanok.
Delegat:
- Jan Kędzior "Rola".
Zastepca:
- Władysław Haduch "Michał".
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodnicząca:
- Zofia Skołozdro "Orlińska".
Referent
szkolnictwa średniego:
- Józef Stachowicz "Halban".
Referent szkolnictwa średniego i walki cywilnej:
- Tadeusz
Chmielewski "Dzik".
Powiatowa Delegatura Rządu - Tarnobrzeg.
Delegat:
- Leonard Madej "Jarzębina".
Zastępca:
- Franciszek Korga "Wilk".
- N.N. "Ślepowron".
Referat bezpieczeństwa:
- N.N. "Jastrząb".
- Mieczysław Bąk "Wal"
Referat samorządu:
- Stanisław Gliński "Dzwon"
Referat rolnictwa:
- N.N. "Bielawa".
- inż. Roman Prawocheński
Referat aprowizacji:
- Jan Tetmajer "Poraj".
- inż. Julian Bielecki
Referat przemysłu:
- Józef Przybylski
KWC:
- Jan Sokół "Skrzydło".
- N.N. "Gacki".
- N.N. "Machowski"
Komisja Sądząca:
- N.N. "Waga".
- N.N. "Kalina".
- N.N. "Wierzba"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
Komendant:
- ppor. Stefan Roś "Jawor"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Stanisław Walczyna "Trześniowski".
Łącznik:
Wacław Górski "Żmuda".
Skarbnik i referent opieki społecznej:
- Józef Mazur "Ruzam".
Łączniczka:
- Anna Lis.
Powiatowa Delegatura Rządu - Tarnów.
Delegaci:
- Antoni Partyka.
- Piotr Wilkoń "Zadruga".
Zastępca:
- Stanisław Wodziński "Zadora" z "Teczki".
Referat propagandy i informacji:
- Wiktor Rygałło "Kozłowski"
Referat Wojskowy:
- Władysław Rygałło "Łopot"
KWC:
- Stanisław Wodziński "Zadora"
Komisja Sądząca:
- Bolesław Skwarczyński "Korczak">
- Tomasz Jędrzykiewicz "Stały".
- N.N. "Wiktorowski"
Straż Obywatelska:
- Józef Stanisław Bossowski "Karpacki"
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Władysław Olszowski "Żelasko".
Zastępca
przewodniczącego:
- Jan Bałut.
Referenci szkolnictwa średniego:
- Stanisława Czarnecka "Czeremcha".
- Jerzy
Sikora "Kowadełko".
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Józef Gawroński.
Członkowie komisji:
- dr Jan Sajdak.
-
Bolesław Waszczuk.
- Stanisława Wałęsa.
Powiatowa Delegatura Rządu - Wadowice.
Delegat:
- Józef Machalica "Sosna".
Referat samorządu:
- Stanisław Mazur
Referat bezpieczeństwa:
- N.N. "Mak"
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa:
- Stefan Turek "Świerk".
Do PKB Wadowice przekazano 90 osób z BCH.
Straż Samorządowa:
- Teofil Dura
Powiatowa Komisja Oświaty i Kultury:
Przewodniczący:
- Władysław Wiśniowski "Zych".
Referenci
szkolnictwa średniego:
- Franciszek Bartoś "Krok".- Józef Heriadin.
Referent opieki:
- Józef
Sołtysik.
Referent szkolnictwa powszechnego:
- Michał Kornela.
Referenci szkolnictwa zawodowego:
- Mieczysław
Zagórski.
Mieczysław Kobos.
Łącznicy:
- Kazimierz Foryś, Ludwik Jach i Marian Ćwiertniak.
Członkowie
komisji:
Marian Stawowski, Czesław Panaczkiewicz, Teodora Ratzko.
Miejska Delegatura Rządu - Zakopane.
Delegat:
 ppłk żandarmerii w stanie spoczynku Tadeusz Piątkiewicz "Jawor".
Zastępca:
- Ludwik Boczoń "Baca".
Pracownikami MDR - Zakopane byli również:
Henryk Walczak "Baca II", Jan Szkodziński "Gazda", Michał
Małuszyński "Mały", Hieronim Wilk "Nałęcz".
Delegatura ta powstała w listopadzie 1942 r. Latem 1944 r. pracownicy miejskiej delegatury przygotowywali
się do jawnego przejęcia władzy w mieście. Jesienią tego samego roku kontakt z Piątkiewiczem nawiązał
Pracownik Departamentu Informacji i Prasy Delegatury Włodzimierz Wnuk.
W styczniu 1945 r. ukazało się obwieszczenie miejskiego delegata rządu w Zakopanem o wykonaniu wyroku
śmierci na dziewięciu osobach skazanych przez Sąd Specjalny za szpiegostwo i zdradę państwa. Wśród nich
znajdował się Wacław Krzeptowski, Przywódca tzw. "Goralenvolku".
Źródła:
* Waldemar Grabowski "Polska Tajna Administracja Cywilna 1940 - 1945".
* Waldemar Grabowski "Delegatura Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj 1940 - 1945."
Redakcja Dws-Xip.pl pragnie gorąco podziękować Panu dr hab. Waldemarowi Grabowskiemu za zezwolenie na publikację obszernego tekstu oraz zdjęć, pochodzących z monografii "Polska Tajna Administracja Cywilna 1940 - 1945".
Koniec.
|
