Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna.
Dział "Postacie".
SZYMBORSKI, Władysław.


SZYMBORSKI, Władysław.

Major służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Bąk”, „Krystyna”, „Okrasa”, „Roch”, „Środa”.

Urodzony: 6 września 1906 r., w Szymborach-Andrzejewiętach, powiat Wysokie Mazowieckie.

Zmarł: 4 marca 1990 r., w Olecku.


Promocje:

Major.:
Kapitan.:
Porucznik.: 1 stycznia 1934 r.
Podporucznik.: 15 sierpnia 1931 r.

Funkcje:

Służba wojskowa w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej-Komorowie.: 1928 - 1931 r.
Dowódca plutonu w kompanii pułkowej Szkoły Podoficerskiej 34 Pułku Piechoty (Biała Podlaska).: sierpień 1931 - ??
Dowódca kompanii w pułkowej Szkole Podoficerskiej, 34 Pułku Piechoty.: ?? - ??
Uczestnik kursu dla oficerów w zakresie broni maszynowej.: ?? - ??
Instruktor wyszkolenia w zakresie broni maszynowej i ręcznej w Szkole Podchorążych Piechoty 9 DP przy 22 Pułku Piechoty (Siedlce).: ?? - ??
Dowódca 1 Plutonu 2 Kompanii Granicznej Batalionu KOP "Iwieniec" (Rubieżewicze).: 27 kwietnia 1935 - ??
Zastępca dowódcy 2 Kompanii Granicznej Batalionu KOP "Iwieniec".: 1935 - ??
Dowódca kompanii granicznej w Batalionie KOP "Wołożyn" (Raków).: ?? - 1 czerwca 1938 r.
Dowódca 3 Kompanii I Batalionu 41 Pułku Piechoty (Suwałki).: 1 czerwca 1938 - wrzesień 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi Służby Zwycięstwu Polski (Warszawa).: października 1939 r.
Komendant Obwodu Augustów, Okręg Białystok ZWZ/AK.: 15 lipca 1941 - luty 1942 r.
Komendant Inspektoratu Rejnowego Suwałki, Okręg Białystok AK.: luty - kwiecień 1942 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Grodno, Okręg Białystok AK.: kwiecień 1942 - luty 1945 r.
Przodownik Rejonu Grodno Armii Krajowej Obywatelskiej.: luty - wrzesień 1945 r.
Prezes Inspektoratu Rejonowego Grodno WiN.: ?? - marzec 1947 r.
Prezes Obwodu Wysokie Mazowieckie WiN.: marzec - 23 kwietnia 1947 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Rocha i Karoliny z domu Markowskiej. Uczeń szkół powszechnych w Brześciach-Tatarach i Wysokim Mazowieckim. W 1928 r., ukończył Gimnazjum Koedukacyjne w Zambrowie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości. W latach 1928-1931 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.
15 sierpnia 1931 r., został awansowany do stopnia podporucznika służby stałej piechoty z przydziałem do 34 pp. w Białej Podlaskiej, na stanowisko dowódcy plutonu w kompanii pułkowej Szkoły Podoficerskiej, a następnie dowódcy kompanii.

1 stycznia 1934 r., otrzymał awans do stopnia porucznika służby stałej piechoty. Po ukończeniu kursu dla oficerów w zakresie broni maszynowej został instruktorem wyszkolenia, w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty 9 DP przy 22 pp. w Siedlcach.
W tym czasie był też instruktorem w przedmiocie służby pomocniczej w szkołach średnich na terenie Siedlec i Białej Podlaskiej. Uprawiał lekkoatletykę i strzelectwo. Należał do czołowych sportowców w 34 pp. Reprezentował pułk na zawodach strzeleckich i lekkoatletycznych.

Z dniem 27 kwietnia 1935 r., został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i przydzielony do Batalionu „Iwieniec” stacjonującego na Nowogródczyźnie. Początkowo pełnił funkcję dowódcy 1 Plutonu 2 Kompanii Granicznej, rozmieszczonej w Rubieżewiczach, powiat Stołpce.
Jednocześnie pełnił funkcję zastępcy dowódcy kompanii. Następnie przeniesiony na stanowisko dowódcy kompanii granicznej w Batalionie KOP Wołożyn, z siedzibą w Rakowie. Dowódca miejscowego garnizonu.
Rozkazem personalnym MSW przeniesiony z dniem 1 czerwca 1938 r., do 41 pp. w Suwałkach na stanowisko dowódcy 3 Kompanii I Batalionu, którą dowodził w Wojnie Obronnej 1939 r.
Walczył z wrogiem w rejonie Piotrkowa Trybunalskiego i Nowego Miasta. W toku walk I Batalion 41 pp. został rozbity przez przeważające siły niemieckie. Następnie walczył w bojach odwrotowych w improwizowanej grupie bojowej, która wycofywała się w kierunku Warszawy.

Wzięty przez Niemców do niewoli, po kilku dniach zbiegł. W dniu 30 września 1939 r., udało mu się przedostać do okupowanej Warszawy, gdzie zamieszkał u swoich znajomych. Od października 1939 r., był członkiem Służby Zwycięstwu Polski na terenie Warszawy.
Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, w czerwcu 1941 r., został skierowany przez Komendę Główną ZWZ na teren Okręgu Białystok. Początkowo zamieszkał w Szymborach-Andrzejowiętach w gminie Szepietewo. Tu na początku lipca 1941 r., nawiązał kontakt z kolegą z gimnazjum w Zambrowie, porucznikiem służby stałej piechoty Stanisławem Żukowskim „Maćkiem”, Komendantem Obwodu Wysokie Mazowieckie, który skontaktował go z ppłk Władysławem Liniarskim „Mścisławem” (Komendantem Okręgu Białystok ZWZ).
Z rąk „Mścisława” otrzymał nominację na stanowisko Komendanta Obwodu Augustów, które objął z dniem 15 lipca 1941 r.

Organizator struktur obwodu od podstaw. Przy współpracy miejscowych konspiratorów zorganizował sztab obwodu i sieć terenową. W lutym 1942 r., został mianowany Komendantem Inspektoratu Rejonowego Suwałki AK, natomiast pod koniec kwietnia przeniesiony i z dniem 1 maja 1942 r., mianowany na stanowisko Komendanta Inspektoratu Grodno AK.
Na początku maja 1942 r., pilotowany przez łącznika udał się do Grodna, gdzie nawiązał kontakty z komendantami obwodów wchodzących w skład inspektoratu: Grodno Lewy Niemen, Grodno Prawy Niemen i Wołkowysk.
11 listopada 1942 r., otrzymał awans do stopnia kapitana służby stałej piechoty. Po zorganizowaniu sztabu inspektoratu kierował działalnością konspiracyjna AK na podległym terenie.

8 sierpnia 1943 r., został przypadkowo aresztowany przez niemiecką policję. 23 października tego roku zwolniony za łapówkę w kwocie 13 tysięcy Reichmarek. Osobiście kierował przygotowaniem żołnierzy inspektoratu do działań zbrojnych w ramach planowanej akcji „Burza”.
Pod jego kierownictwem Inspektorat Grodno AK stał się jednym z silniejszych pod względem organizacyjnym oraz pod względem liczebności żołnierzy. W uznaniu zasług, w dniu 3 maja 1944 r., został awansowany przez KG AK do stopnia majora służby stałej piechoty.
W okresie akcji „Burza”, latem 1944 r., dowodził siłami Inspektoratu. Jednak działania bojowe były tu prowadzone w ograniczonym zakresie. Po zajęciu Grodzieńszczyzny przez wojska sowieckie przeniósł się w okolice Sokółki, skąd pod koniec lipca 1944 r., wyjechał do Białegostoku.

Organizował tu łączność przez linię Curzona z odciętym terenem inspektoratu. Kierował stale pracą konspiracyjną na podległym terenie poprzez łączników. W lutym 1945 r., po przekształceniu przez płk „Mścisława”, Armii Krajowej w Armię Krajową Obywatelską pozostał na stanowisku Przodownika Rejonu (Inspektora Rejonowego) Grodno AKO.
W okresie od czerwca do września 1945 r., poprzez łączników przekazywał fundusze i instrukcje do pracy konspiracyjnej dla przewodników obwodów. Wobec masowych aresztowań ludności polskiej, działalność konspiracyjna na tym terenie została wkrótce zahamowana.
Po wejściu Okręgu Białystok AKO w struktury WiN pozostał na stanowisku Prezesa Inspektoratu Grodno. W tym okresie połączono obwody Grodno Lewy i Prawy Niemen w jeden Obwód Grodno WiN, którym kierował kpt. Jakubczyk „Burzan”.

Od lutego 1946 r., nadzorował ewakuację zdekonspirowanych działaczy WiN z podległego mu Inspektoratu na teren Polski przez linię Curzona. W tym okresie praca konspiracyjna była niezwykle trudna z powodu aresztowań i szczelnie pilnowanej granicy. W marcu 1947 r., został odwołany z funkcji i mianowany Prezesem Obwodu Wysokie Mazowieckie WiN, w miejsce odwołanego kpt. Leszko „Jarosława”, „Witolda”, który był przeciwny akcji ujawnienia się.
W tym czasie trwały rozmowy kierownictwa Okręgu WiN Białystok z funkcjonariuszami Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, dotyczące ujawnienia okręgu. Nowej funkcji nie zdołał przejąć.
W dniu 23 kwietnia 1947 r., ujawnił się wraz ze sztabem okręgu w WUBP Białystok. Po wyjściu z konspiracji zamieszkał wraz z rodziną na stałe w Olecku, gdzie podjął pracę zawodową.

Był nękany i inwigilowany przez UB. Do 1952 r., miał „względny spokój”. Zamierzano go wykorzystać do pracy agenturalnej, ale w wyniku odkrycia i przejęcia przez UB archiwum Inspektoratu AK/WiN Grodno oraz braku zgody MBP w Warszawie zrezygnowano z tego zamiaru.
15 lutego 1952 r., został zatrzymany w Olecku przez funkcjonariuszy Wydziału III WUBP Białystok, a potem przewieziony do aresztu WUBP w Białymstoku. Aresztowany przez WPR Białystok w dniu 17 lutego 1952 r., pod zarzutem przynależności do nielegalnej organizacji.
Następnie przebywał w dyspozycji Wydziału Śledczego WUBP, gdzie prowadzono dalsze śledztwo. 26 września 1952 r., został skazany przez WSR Białystok na karę 10 lat więzienia i pozbawienie praw publicznych i obywatelskich na lat 4 oraz przepadek całego mienia.

Po zwolnieniu z więzienia mieszkał w Olecku. Po przejściu na emeryturę w latach siedemdziesiątych spisał swe wspomnienia z konspiracji. Od 1989 r., był współzałożycielem i inicjatorem utworzenia Stowarzyszenia Żołnierzy AK. Ciężko chory zmarł 4 marca 1990 r., w Olecku i pochowany na miejscowym cmentarzu. Od 27 lipca 1937 r., był żonaty z Heleną Suprynowicz. Z tego związku miał córkę.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy.
Krzyż Walecznych (dwukrotnie).
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.




powrót.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion