
ZAWADZKI, Tadeusz vel Tadeusz Zieliński.
Podporucznik rezerwy. Harcmistrz.

Pseudonimy: "Kajman", "Kotwicki", "Lech Pomarańczowy", "Tadeusz", "Zośka".
Urodzony: 24 stycznia 1921 r. w Warszawie.
Zmarł/Poległ: 20 sierpnia 1943 r. Sieczychy.
Promocje:
Podporucznik.: maj/czerwiec 1943 r.
Kapral podchorąży.: styczeń 1943 r.
Harcmistrz.: 15 sierpnia 1943 r.
Podharcmistrz.: 15 sierpnia 1942 r.
Funkcje:
Harcerz w 23 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego.: jesień 1933 - 20 sierpnia 1943 r.
W konspiracji od 1939 r.
Łącznik w komórce więziennej ZWZ.: styczeń - lipiec 1940 r.
Dowódca tzw. "Wojennej Pomarańczarni".: 1941 r.
Dowódca Hufca "Mokotów Górny" (MG) Szarych Szeregów.: 1941 r.
Komendant Obwodu Mokotów Górny organizacji Małego Sabotażu "Wawer".: 1941 r.
Uczestnik kursu podharcmistrzowskiego tzw. "Szkoły za Lasem".: maj - czerwiec 1942 r.
Hufcowy Hufca "Centrum" (CR).: listopad 1942 r.
Dowódca Grup Szturmowych Chorągwi Warszawskiej.: listopad 1942 - sierpień 1943 r.
Zastępca dowódcy wojskowego (por. Ryszard Białous) Oddziału Specjalnego "Jerzy".: listopad 1942 - sierpień 1943 r.
Uczestnik Zastępczego Kursu Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty.: ?? - styczeń 1943 r.
Dowódca patrolu dywersyjnego biorącego udział w akcji "Wieniec II".: 31 grudnia 1942/1 stycznia 1943 r.
Dowódca akcji wykonania wyroku śmierci na Ludwiku Herbercie.: 16 stycznia 1943 r.
P.o. dowódcy OS "Jerzy".: luty 1943 - ??
Dowódca Grupy "Atak" w akcji pod "Arsenałem".: 26 marca 1943 r.
Uczestnik próby porwania a następnie likwidacji SS-Oberscharführera Herberta Schulza.: 6 maja 1943 r.
Dowódca akcji odbicia więźniów pod Celestynowem.: 20/21 maja 1943 r.
Dowódca akcji wysadzenia mostu kolejowego pod Czarnocinem.: 6 czerwca 1943 r.
Obserwator akcji zdobycia placówki Grenzschutzu w Sieczychach.; 20/21 sierpnia 1943 r.
Opinie:
Rozkaz Komendanta Chorągwi Warszawskiej L. 16/II z 23 sierpnia 1943 r.:
"Dh hm Kajman, komendant Grup Szturmowych Wisły nie żyje. Zginął śmiercią zwykłego żołnierza, choć żołnierzem był niezwykłym. Łączył w sobie wysoki talent organizacyjny i rzadko spotykany realizm pracy z nieprzeciętnym poziomem ideowym. Na tych cechach swojego charakteru budował i tworzył nowy styl pracy wojskowej i harcerskiej.
W uznaniu niepospolitych walorów osobistych żołnierza i dowódcy odznaczony Krzyżem Walecznych i awansowany na podporucznika. Wobec tak bolesnego ciosu, jakim Bóg znowu nasze szeregi doświadczył, wszelkie słowa, wszelkie zewnętrzne oznaki uczczenia śp. hm. Kajmana są niczym.
Istotna treść wewnętrzna naszej o nim pamięci polegać musi na niezmordowanym i nieustannym wysiłku, aby do zwycięskiego końca doprowadzić to dzieło, które on - nasz Druh, Przyjaciel i Wódz - wspólnie z nami zaczął i prowadził..."
Rozkaz por. Białousa "Jerzego" z 1 września 1943 r., batalionowi harcerskiemu Kedywu KG AK kryptonim "Zośka":
"Niech od tej pory postać przez wszystkich nas umiłowanego kolegi, towarzysza broni, dowódcy będzie wzorem, wg. którego budować będziemy swój styl żołnierskiego życia."
Notatki:
Syn Józefa (inżyniera chemika, późniejszego profesora, dziekana Wydziału Chemii i rektora Politechniki Warszawskiej, a następnie prorektora tajnej Politechniki Warszawskiej) i Leony Siemieńskiej, nauczycielki i działaczki oświatowej.
Początkowo uczył się w Szkole Ziemi Mazowieckiej, a od 1933 r., w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego, gdzie wiosną 1939 r., otrzymał świadectwo dojrzałości. Latem tego roku odbył służbę w Junackich Służbach Pracy nad jeziorem Dringis niedaleko Ignalina.
Od 1933 r., członek 23 WDH, początkowo członek zastępu "Lwy Morskie", następnie członek pocztu sztandarowego 23 WDH i drużynowy drużyny starszej w szczepie 23 WDH. Posiadał stopień harcerza orlego.
Po wybuchu wojny wyruszył z Warszawy na wschód 6 września w składzie harcerskiego batalionu marszowego Chorągwi Warszawskiej. Do Warszawy powrócił na początku października 1939 r. W czasie okupacji używał nazwiska Tadeusz Zieliński.
W 1941 r. pod pseudonimem "Lech Pomarańczowy" objął dowodzenie tzw. "Wojennej Pomarańczarni" - organizacji skupiającej harcerzy 23 WDH. Jednocześnie w grudniu 1939 i w styczniu 1940 r., uczestniczył w akcjach małego sabotażu organizacji PLAN.
W marcu 1941 r., wraz z kierowaną przez siebie drużyną wszedł do Szarych Szeregów, gdzie objął kierowanie Hufcem "Mokotów Górny" Okręgu Południe Chorągwi Warszawskiej. Hufiec ten natychmiast włączył się w działalność Małego Sabotażu "Wawer".
Jeden z najwybitniejszych wykonawców głośnych akcji tej organizacji. Za największą ilość "kotwic" (Znak Polski Walczącej), wyrysowanych na terenie swojej dzielnicy, otrzymał od Komendanta Głównego "Wawra" (Aleksandra Kamińskiego) honorowy pseudonim "Kotwicki".
Wraz ze swoim hufcem uczestniczył także w akcji "N", prowadzonej przez BIP Komendy Głównej AK. Po ukończeniu kursu podharcmistrzowskiego w tzw. "Szkole za Lasem" otrzymał stopień podharcmistrza oraz pseudonim instruktorski "Kajman".
W listopadzie 1942 r., otrzymuje nominację na dowódcę Warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów i zastępcę dowódcy OS "Jerzy". Prawdopodobnie w styczniu 1943 ze względu na znaczne obciążenie obowiązkami organizacyjnymi musiał przerwać naukę. Początkowo od 1940 r., uczył się w jawnej Państwowej Szkole Budowy Maszyn i Elektroniki im. H. Wawelberga i S. Rostwanda, a następnie od 1942 r., studiował na Wydziale Chemii w Państwowej Wyższej Szkole Technicznej, czyli tajnej Politechnice Warszawskiej.
Uczestnik Akcji "Wieniec II" w nocy z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943 r., gdzie był dowódca patrolu wysadzającego przepust kolejowy pod Kraśnikiem. 16 stycznia dowodził akcją wykonania wyroku na Ludwiku Herbercie winnym wydania w ręce Gestapo Andrzeja Honowskiego, prowadzącego w Kedywie KG, konspiracyjną wytwórnię materiałów wybuchowych. Wyrok wykonano przy ul. Walecznych 26.
2 lutego uczestniczył w akcji ewakuacyjnej materiałów konspiracyjnych z mieszkania Jan Błońskiego przy ul. Brackiej 23. Od tego miesiąca, w związku z opuszczeniem przez R. Białousa Warszawy (zagrożenie aresztowaniem) obok pełnienia funkcji dowódcy Grup Szturmowych w Warszawie, sprawował również funkcję p.o. dowódcy OS "Jerzy".
Dowódca Grupy "Atak" w akcji pod "Arsenałem", w której odbito Jana Bytnara "Rudego".
6 maja uczestniczył w próbie porwania SS-Oberscharführera Herberta Schulza, który prowadził przesłuchanie "Rudego", zakończonej jego likwidacją. W tym czasie uczestniczył także w przygotowaniach do akcji uwolnienia Floriana Marciniaka Naczelnika Szarych Szeregów>
Dowodził dwoma kolejnymi akcjami Warszawskich Grup Szturmowych: akcją odbicia więźniów pod Celestynowem (20/21 maja 1943 r.), która była egzaminem Zawadzkiego na stopień oficerski oraz wysadzeniem mostu kolejowego pod Czarnocinem (6 czerwca 1943 r.).
W końcu czerwca lub na początku lipca 1943 r., został przypadkowo aresztowany i przez dwa tygodnie więziony był na Gęsiówce. Po ukończeniu pierwszego wojennego kursu harcmistrzowskiego otrzymał stopień harcmistrza (15 sierpnia 1943 r.).
Zginął w nocy z 20 na 21 sierpnia 1943 r., w akcji opanowania placówki Grenzchutzu (Straży Granicznej) w Sieczychach niedaleko Wyszkowa (w ramach akcji "Taśma").
Napisane w kwietniu 1943 r., jego wspomnienie o Janie Bytnarze i akcji pod Arsenałem stało się kanwą "Kamieni na szaniec" najgłośniejszej książki okupowanej Warszawy pióra Aleksandra Kamińskiego, wydanej po raz pierwszy w lipcu 1943 r.
Dla uczczenia pamięci tego nieprzeciętnego dowódcy jego pseudonimem nazwano, utworzony kilka dni po jego śmierci batalion harcerski Kedywu KG AK.
W 1961 r., odsłonięto poświęconą Zawadzkiemu tablicę pamiątkową przed budynkiem Szkoły Podstawowej w Sieczychach, a w roku 1981 tablicę pamiątkową w hallu gmachu głównego Politechniki Warszawskiego.
Odznaczenia m.in.:
Krzyż Walecznych (dwukrotnie).: 3 kwietnia 1943 r. i pośmiertnie.
Virtuti Militari V kl.
|