Komendanci:

rtm. N.N (?) .: 1939 - 1940 r.
p.o. kpt. Mieczysław Widajewicz "Czerma".: listopad - 13 grudnia 1941 r.
płk Franciszek Studziński "Radwan", "Rawicz", "Skawa".: 13 grudnia 1941 - 30 czerwca 1944 r.
mjr Bronisław Zawadzki "Soroka", "Jurand".: marzec - grudzień 1944 r. (aresztowany).
kpt. Bronisław Żeglin "Ordon", "Borowiec".: grudzień 1944 - grudzień 1945 r.

Szefowie sztabu:

kpt. Mieczysław Widajewicz "Czerma".: 13 grudnia 1941 - maj 1942 r.
p.o. kpt. Bronisław Zawadzki "Soroka".: lipiec 1942 - styczeń 1943 r.
mjr Bronisław Zawadzki "Soroka".: styczeń 1943 - kwiecień 1944 r.
kpt. Bronisław Żeglin "Ordon", "Borowiec".: marzec - grudzień 1944 r.

Adiutanci komendanta:
st. sierż. Karol Przegaliński.

Kwatera płk Studzińskiego:
Dom przy ulicy Sokoła w Tarnopolu. Budynek przedwojennej Bursy Nauczycielskiej, mieszkanie Marii Starościnowej.

Wydział I (Organizacyjny).

Szefowie:
kpt. Mieczysław Widajewicz "Czerma".: 13 grudnia 1941 - luty 1942 r.

- p.o. Janina Sagańska "Zawisza".: sierpień 1942 - ??

Referent Personalny:
- Janina Sagańska "Zawisza".: sierpień 1942 - ??

Kapelan Okręgu.
kpt. ks. Łopatka "Morowy".

Jeszcze we wrześniu 1943 r., Wydział Organizacyjny był w stanie szczątkowym. Według rozpisanych etatów w jego skład mieli wejść, oprócz kierownika; referent organizacyjny, referent personalny, maszynistka oraz kurier.
W tym czasie obsadzona była tylko funkcja referentki personalnej. Funkcję tą pełniła Janina Szewczykowa "Zawisza", sprawująca również obowiązki szefa Wydziału Organizacyjnego.

Wydział opracowywał sprawozdania, raporty oraz prowadził ewidencje. W II kwartale 1943 r., zostały założone kartoteki dowódców (do pionów drużyn), a także opracowano Ordre de Bataille oddziałów liniowych i WSOP.

Wydział II/A (Wywiad Wojskowy).

Szefowie:
kpt. Piotr Woźniak "Wir".: 15 marca 1942 - ??

Sekretarka:
- Anna Julia Bałajówna "Negri".

Referat Wojskowy.
Kierownik:
- Marian Bobrowski "Gryf".

Referat Ukraiński.
Kierownik:
- Stanisław Rembisz "Sereta".

Referat Polityczny.
Kierownik:
- Bolesław Wojtowicz.

Referat Gospodarczy.
Kierownik:
- Szwaja.

Początkowo Wywiad Wojskowy podlegał bezpośrednio Oddziałowi II Komendy Obszaru Lwów ZWZ. Przed kpt. Woźniakiem "Wirem" wywiad w Okręgu miał jakoby organizować niejaki pchor. Paliwoda. Nie jest to jednak informacja zweryfikowana.
Według sprawozdania płk. Studzińskiego za II kwartał 1943 r., organizacja Wydziału została w tym czasie już zakończona. Zdołano przy tym opracować Ordre de Bataille niemieckich oddziałów wojskowych oraz niemieckiej i ukraińskiej policji pomocniczej. W opracowaniu miało też być rozpoznanie tajnych organizacji ukraińskich.

W okresie od sierpnia do listopada 1943 r., kpt. Woźniak nawiązał kontakty z oficerami wywiadu armii rumuńskiej. Celem, odbytych kilkukrotnie rozmów było ustalenie ścisłej współpracy w dziedzinie informacji, przerzutu ludzi i broni z Rumunii oraz przekazanie kontaktów z wywiadem alianckim.

Wydział II/B (Kontrwywiad).

Szefowie:
pchor. Stanisław Pempel "Borys".: listopad 1941 - kwiecień 1942 r.

- N.N. "Berko".

kpt. Bronisław Żeglin "Ordon", "Borowiec".: wrzesień - listopad 1942 r.
por. Zygmunt Lang (?) "Roman".: listopad 1942 - II kwartał 1943 r.
pchor. Andrzej Sommer "Ryszard".: II kwartał 1943 - ??

Referat Bezpieczeństwa.
Referat Więziennictwa.
Referat Legalizacji.
Kartoteka.

Wszystkie wymienione wyżej referaty był obsadzone personalnie z wyjątkiem Kartoteki.

Pierwszym szefem i jednocześnie organizatorem kontrwywiadu Okręgu był pchor. Stanisław Pempel "Borys", wcześniej działający w lwowskim ZWZ-2. Po nim funkcję szefa przejął nie znany "Berko", który w październiku 1942 r., przeszedł do kontrwywiadu Komendy Obszaru Lwów. Nie przekazał siatki wywiadowczej swoim następcom, gdyż stanowiła ona potem sieć zapasową kontrwywiadu Komendy Obszaru.

We wrześniu 1942 r., z braku odpowiedniego kandydata funkcję tymczasowego szefa kontrwywiadu powierzono kpt. Bronisławowi Żeglinowi "Ordonowi", dotychczasowemu zastępcy Komendanta Inspektoratu Rejonowego Tarnopol.
W listopadzie funkcję tą objął nie znany z nazwiska por. "Roman" (być może był to Zygmunt Lang), który pełnił obowiązki szefa kontrwywiadu Okręgu do II kwartału 1943 r. Kolejnym szefem Wydziału IIb był ogniomistrz podchorąży Andrzej Sommer "Ryszard", przeniesiony do Komendy Okręgu z Czortkowa.

Wydział III (Operacyjno-Wyszkoleniowy).

Szefowie:
kpt. dypl. Bolesław Tomaszewski "Bat", "Bolesław", "Ostroga".: lipiec/sierpień 1942 - kwiecień 1943 r.
kpt. Józef Zieliński "Orzeł".: listopad (?) 1943 - marzec 1944 r.

Oddział Operacyjny Komendy Okręgu prowadził bez zakłóceń wszystkie prace planistyczne, związane z wybuchem powstania powszechnego. Opracowywano niezbędne plany, którym ostateczny kształt nadawali kolejni szefowie oddziału.
Po odejściu kpt. Tomaszewskiego "Bata" do Komendy Obszaru, przez pewien okres stanowisko szefa Wydziału III nie było obsadzone, a jego kompetencje przejęli tymczasowo Komendant oraz Szef sztabu Okręgu.
W Wydziale III przewidziano cztery etaty: oficera operacyjnego, zastępcy oficera operacyjnego, sekretarki i kurierki. Do drugiej połowy 1943 r., obsadzony był tylko etat sekretarki.

Do pierwszej dekady października 1942 r., w ramach przygotowań do powstania powszechnego Wydział III (a ściślej mówiąc kpt. Tomaszewski) zdołał przygotować dla Okręgu "Rozkaz operacyjny P1" oraz "Rozkaz Operacyjny P2".
Według "Rozkazu P1" zadaniem Okręgu miało być unieruchomienie komunikacji kolejowej i szosowej (z zachodu na wschód) oraz telekomunikacji na minimum trzy dni. Reszta sił nie biorąca udziału w dywersji miała pozostać w konspiracji, w gotowości do opanowania większych ośrodków miejskich.
Plan działania P2 formułował zadania następnego etapu, którym miał być właśnie proces opanowywania ośrodków miejskich, przeprowadzony w momencie wycofywania się rozbitych i zdemoralizowanych jednostek Wehrmachtu i policji.
Głównym założeniem takiej taktyki miało być uprzedzenie wystąpień band OUN-UPA. Dla obrony opanowanych ośrodków miano następnie ściągnąć siły z dalszych okolic.

Pomimo trudności kadrowych, już w połowie 1943 r., zdołano opracować tabele niszczeń, jako załącznik do Planu "P1". Wyciągi z nich przekazano do komend Inspektoratów i Obwodów, natomiast karnety z opisami poszczególnych niszczeń do dowództw oddziałów dyspozycyjnych. Zdołano również opracować i rozesłać wytyczne organizacyjne i wykonawcze dla samoobrony przed napadami band ukraińskich.
Na początku maja 1943 r., podjęto szkolenia plutonów łączności, a także uruchomiono 13 klas Szkoły Podchorążych z 51 elewami i 41 klas Szkoły Podoficerów ze 158 elewami. Nie mamy dziś wiedzy, czy kursy te zdołano zakończyć i zorganizować egzaminy.
Wiadomo jedynie, że we Lwowie kursy zakończyły się w końcu kwietnia i nominacje wręczano 3 maja 1944 r. W tym czasie część Okręgu Tarnopol znajdowała się już pod okupacją sowiecką.

Szybkie zmiany sytuacji wojennej z przełomu 1943 i 1944 r., głównie na froncie wschodnim, spowodowały zarzucenie planów wybuchu powstania powszechnego i przyjęcia do realizacji planu "Burza". Wszelkie wytyczne i rozkazy operacyjne dla Okręgu na czas "Burzy" wydano w grudniu 1943 i styczniu 1944 r.
Rozkazy operacyjne dla oddziałów okręgu tarnopolskiego na okres "Burzy", płk Studziński wydał 10 czerwca 1944 r. Plan opracowywany m. in. w Wydziale III Komendy Okręgu przewidywał utworzenie zgrupowania partyzanckiego, złożonego z oddziałów 51 i 52 pp AK.
Miały one wejść w skład odtwarzanej w ramach planów OSZ 12 Dywizji Piechoty. Początkowo w skład zgrupowania planowano włączyć 1 kompanię 52 pp., dowodzoną przez por. Mieczysława Lipę "Wichurę" i 1 kompanię 51 pp., dowodzoną przez por. Zygfryda Szynalskiego "Tryka". Według relacji tego drugiego zgrupowanie miało liczyć około 250 ludzi, słabo jednak uzbrojonych.

Już trakcie obowiązywania "Burzy" w Okręgu, do obu tych kompanii planowano dołączyć siły AK z obwodów: Złoczów, Zborów, Brzeżany, Podhajce i miasteczka Monasterzyska. Z sił tych miały zostać sformowane: I Batalion 52 pp, oraz I i II Bataliony 51 pp.
Po połączeniu sił obu pułków, miały one uderzyć na niemieckie straże tylne w rejonie Brzeżan i Złoczowa, następnie skoncentrować się w rejonie Dunajowa, a stamtąd wspólnie z oddziałami Armii Czerwonej wziąć udział w pościgu za Niemcami na linii Dunajów-Przemyślany-Bóbrka, aby po połączeniu się oddziałami Podokręgu Lwów dotrzeć do Lwowa.

7 lipca 1944 r., Komenda Obszaru Lwów wydała rozkaz, który ostatecznie precyzował zadania stojące przed poszczególnymi podokręgami. Dla Podokręgu Tarnopol zostały one przedstawione następująco:

"Do właściwej akcji "Burza" całość sił ma wystąpić jako Zgrupowanie 12 DP:

Dowódca: Ob. "Dziryt"
Skład: wszystkie oddziały partyzanckie i bojowe, które da się wyciągnąć z samoobrony Inspektoratów Złoczów, Brzeżany oraz Obwodów: Podhajce i Monasterzyska.
Rejon skupienia: Lasy Wicyń-Dunajów jako podstawa wyjściowa do działania.

Zadania:

a) W wariancie odwrotu niemieckiego w kierunku wschód-zachód:
- uderzyć z własnej inicjatywy, w chwili gdy sytuacja ku temu dojrzeje, na niemieckie straże tylne wycofujące się po osi Pomorzany-Podhajce-Lwów;
- w razie zetknięcia się z regularnymi wojskami sowieckimi na polu walki ujawnić się i uzgadniając współdziałanie zdążać przez Przemyślany-Kurowice na Lwów;
- na wysokości Połowce-Romanów szukać łączności ze zgrupowaniem "Wschód" Komedii [kryptonim Okręgu Lwów], któremu podporządkować się.

b) W wariancie odwrotu niemieckiego na południowy-zachód:
- uderzyć z rejonu skupienia sił, jak w wariancie a), na tylne straże niemieckie wzdłuż osi Złoczów-Brzeżany, ewentualnie Złoczów-Narajów;
- w wypadku spychania na południe nie odchodzić dalej poza rejon Brzeżany i stąd dążyć do połączenia się ze zgrupowaniem "Wschód" Komedii w rejonie, jak w wariancie a).

c) Przy zetknięciu się z regularnymi wojskami Sowietów ujawnić się jako Zgrupowanie 12 DP na polu walki, w składzie: 51 i 52 pp.

d) Wszystkie komendy terytorialne i oddziały samoobrony wojskowej Inspektoratu Złoczów ujawniają się jako oddziały należące do składu 52 pp, zaś Inspektoratu Brzeżany i pozostałych obwodów jako należące do składu 51 pp, meldując zarazem, że ich pułki walczą na linii Pomorzany-Przemyślany-Lwów".

Wydział IV (Kwatermistrzowski).

Szefowie:
kpt. N.N. "Chmura".: luty - kwiecień 1943 r.
por. Michał Bieńkowski "Andrzej".: maj 1943 - ??

Referat Organizacyjno-Transportowy.
Referat Materiałowy.

Stanowisko szefa Wydziału IV nie było obsadzone jeszcze na początku 1943 r. Do tego czasu sprawy należące do kompetencji Kwatermistrzostwa były prowadzone przez referentkę "Sławę". Pod koniec 1942 r., zdołano zorganizować Referat Oganizacyjno-Transportowy i Referat Materiałowy. W 1943 r., w komendach inspektoratów powołano referentów.

Wydział V K (Łączność Konspiracyjna).

Szefowe:

- N.N. "Maria".: połowa lutego - marzec 1942 r.
- Stanisława Runiewicz "Kalina".: marzec 1942 - marzec 1943 r.
- Stefania Babirecka "Basia".: marzec (?) 1943 - ??

We wrześniu 1943 r., w Wydziale Vk oprócz kierowniczki działały cztery kurierki (zamiast dziesięciu etatowych). Oprócz tego zdołano zorganizować komórkę szyfrów.

Wydział V B (Łączność Operacyjna).

Szef:
ppor. N.N. "Krzywda".: II kwartał 1942 - ??
chor. Stefański "Bylina".: ?? - II kwartał 1943 r.
ppor. N.N. "Łoś".: ?? - ??
kpt. Bogdan Kruszyński "Pomian".: 15 września 1943 - ??

Referat Radiowy.
Referat Materiałowy.

W zestawieniu etatów Wydziału V B znajdowali się: szef Wydziału, zastępca szefa Wydziału, referent radiowy, referent materiałowy, oficer sztafet, maszynistka oraz kurierzy. Zdołano obsadzić jedynie stanowisko referenta radiowego i jeden etat kurierski.
Mimo tak znikomej obsady Wydziału system łączności Okręgu działał dość dobrze. Sprawozdanie ppłk. Studzińskiego z II kwartału 1943 r., stwierdza:

"Telefony w Tarnopolu i Inspektoratach obsadzone przez naszych ludzi. Sztafety funkcjonują aż do najniższych szczebli. Przy inspektoratach plutony łączności".

Komenda Okręgu zdołała uruchomić łączność radiową z inspektoratami (z wyjątkiem tarnopolskiego).

Wydział VIa (BIP).

Szef:

- Kazimierz Trzciński "Juhas".: czerwiec 1943 - wiosna 1944 r.

Zastępca:
- Kazimierz Dunajewski "Sulima".: 1943 - ??

Powstanie BIP-u okręgowego jest ściśle związane z wcieleniem struktur Narodowej Organizacji Wojskowej, w ramach akcji scaleniowej. To członkowie tej organizacji stanowili gros obsady personalnej wydziału.
W czerwcu 1943 r., nominację na szefa BIP-u Okręgu otrzymał Kazimierz Trzciński "Juhas", który w ciągu trzech tygodni zorganizował Wydział VIa Komendy Okręgu, dysponujący dwoma drukarniami. Już w lipcu tego roku zdołano uruchomić wydawanie pierwszego pisma Okręgu zatytułowanego "Polak Kresowy".

We wrześniu 1943 r., w Wydziale planowano utworzenie referatu prasowego oraz referatu technicznego, każdy z trzema etatami: referenta, maszynistki i kuriera. W lipcu 1943 r., obsadzono jedynie etaty kierownika Wydziału i jego zastępcy.
Wobec przygotowań do wydawania własnego czasopisma nie utworzono referatu politycznego. Takie referaty powstały natomiast w BiP-ach Inspektoratów i Obwodów.

Pisma:

"Polak Kresowy".

Tygodnik wydawany na powielaczu od lipca 1943 r., w nakładzie 500 - 1 000 egzemplarzy, redagowany przez Kazimierza Dunajewskiego "Sulimę", który jednocześnie pełnił funkcję zastępcy szefa BIP-u Okręgu. W 1943 r., wydano 15 numerów tego pisma, natomiast w 1944 r., dalszych 8. Ostatni znany numer tego pisma ukazał się w lutym 1944 r.

"Słowo Polskie".

Dwutygodnik Stronnictwa Narodowego we Lwowie, przedrukowywany przez BIP Okręgu w nakładzie 500 egzemplarzy.

W Okręgu powielano również "Biuletyn Informacyjny Ziemi Czerwieńskiej" w ilości około 1 000 egzemplarzy, który kolportowano również poza wschodnią granicę Polski, a także pismo "Żołnierz Kresowy". Ponadto BIP Okręgu analizował sytuację w ruchu ukraińskim.

Wydział VIb (Kolportaż).

Szefowe:

- Stanisława Runiewicz "Kalina".: styczeń - marzec 1942 r.
- Helena Sagańska "Bronisława".: marzec 1942 - II kwartał 1943 r.
- Stanisława Walentyńska "Władysława".: ?? - czerwiec 1943 r.
- Zofia Chabin "Zbyszko".: lipiec 1943 - lipiec 1944 r.

Kolportaż prasy podziemnej uruchomiono w Okręgu już w styczniu 1942 r. Do końca marca tego roku jego organizatorką i kierowniczką była Stanisława Runiewicz "Kalina". Pierwszy numer "Ziemi Czerwieńskiej" pisma wydanego we Lwowie 31 grudnia 1941 r., już następnego dnia dotarł do Tarnopola.
Kolportaż od samego początku swojego funkcjonowania miał dobrą opinię u Komendanta Okręgu. W sierpniu 1942 r., przygotowywano się do wydawania i kolportowania własnego pisma, obok kolportowanych już numerów lwowskiego "Biuletynu". Kierowniczka Wydziału dysponowała ośmioma kurierkami i maszynistką.

Wydział VII (Finanse).

Szef:

- Helena Sagańska "Bronisława".: wrzesień (?) 1942 - ??

Komisja rewizyjna.
Szef:
- ks. "Szaman".

Wydział wyodrębniono w II kwartale 1943 r. Dotychczas sprawy finansowe prowadziła "Sława". Po utworzeniu Wydziału VII sprawy pieniężne przejęła Bronisława Sagańska "Bronisława". Jednocześnie została powołana przez Komendanta Okręgu Komisja Rewizyjna, którą kierował "ks. Szaman".

Wydział VIII. Związek Odwetu / Kierownictwo Dywersji (Kedyw).

Szefowie:
ppor. Wiesław Gospoś "Gerwazy".: lipiec/sierpień - wrzesień 1942 r.
ppor. inż N.N. "Pogoda".: wrzesień 1942 - maj 1943 r.
rtm. cc. Stanisław Gilowski vel Jan Michalski "Gotur", "Limba".: maj - czerwiec 1943 r.
mjr Edward Pisula "Tama".: czerwiec 1943 - kwiecień 1944 r.

Na przełomie lipca i sierpnia 1942 r., na teren Okręgu przybył ze Lwowa ppor. saper Wiesław Gospoś "Gerwazy" z nominacją na dowódcę Związku Odwetu i szefa Wydziału VIII (początkowo VII). Wraz z "Gerwazym" przybył do Tarnopola ppor. "Protazy", "Jurek", który został zastępcą szefa Wydziału.
Ze względu na słabe wyniki oraz duże ryzyko dekonspiracji "Gerwazego", funkcję szefa Wydziału VII (później VIII), objął nieznany ppor. inż. "Pogoda".

W lutym 1943 r., przekazano Kedywowi Okręgu aktywa I Odcinka organizacji "Wachlarz" (linia: Lwów, Tarnopol, Płoskirów, Żmerynka, Winnica, Kijów, Czerkasy). Wśród przekazanych oficerów był dowódca tego Odcinka rtm. Gilowski "Gotur", który przez niecałe dwa miesiące pełnił funkcję szefa Kedywu w Komendzie Okręgu Tarnopol.
Ze względu na brak postępów organizacyjnych już pod koniec września 1943 r., funkcję szefa Wydziału VIII objął mjr. Edward Pisula "Tama". Pełniący de facto obowiązki szefa Kedywu Okręgu ppor. N.N. "Pogoda" objął funkcję referenta techniczno-sabotażowego.

Na szczeblu Okręgu Kedyw zaczynano organizować w III kwartale 1943 r. Teren podzielono na dwa rejony dywersji i trzy samodzielne ośrodki dywersyjne.
Rejon dywersji Tarnopol składał się trzech ośrodków dyweryjnych: Tarnopol, Zbaraż i Trembowla w skład których wchodziło łącznie 9 oddziałów bojowych, podzielonych na 31 patroli (zazwyczaj 5 żołnierzy + dowódca).
Rejon dywersji Złoczów składał się z czterech ośrodków dywersyjnych: Złoczów, Zborów, Brody i Krasne. W ramach tych ośrodków działało 13 oddziałów bojowych, podzielonych na 52 patrole (5+1).
Trzy samodzielne ośrodki dywersji zorganizowano w Czortkowie, Buczaczu i Brzeżanach. Ośrodek Czortków dysponował czterema oddziałami bojowymi, podzielonymi na 10 patroli (5+1). Ośrodek Buczacz dwoma oddziałami bojowymi, podzielonymi na 4 patrole, natomiast ośrodek Brzeżany czterema oddziałami bojowymi, podzielonymi na 13 patroli.

Po zsumowaniu wychodzi więc na to, że Kedyw Okręgu Tarnopol dysponował 32 oddziałami bojowymi, złożonymi ze 110 patroli dywersyjno-bojowych. Przy założeniu, że w każdym z patroli osiągnięto zakładaną w instrukcjach liczebność (5 żołnierzy + dowódca), można stwierdzić, że w skład Kedywu Okręgu weszło 650 - 660 żołnierzy.

Okręg II Oddziału IX "Teczki" Komendy Obszaru Lwów.

Szef:

- dr. Kazimierz Świrski "Tadeusz", "Tytus", "Brat".: ?? - ??

Wydział Administracji Zmilitaryzowanej "Teczka" nie był w żaden sposób podporządkowany Komendantowi Okręgu Tarnopol. Będąc Okręgiem II Oddziału IX Komendy Obszaru Lwów, podlegał on bezpośrednio tej komendzie. Nie wiadomo jakie były powody takiego stanu rzeczy.
W przeciwieństwie do Okręgu AK w strukturze wojskowej Okręg II Administracji Zmilitaryzowanej nie obejmował swoim zasięgiem powiatów kamioneckiego i radziechowskiego, będących Obwodem IV w Okręgu I Lwów "Teczki".

Okręg II Tarnopol podzielony został na cztery obwody, w przybliżeniu odpowiadające inspektoratom AK. Organizację Administracji Zmilitaryzowanej w Okręgu Tarnopol AK rozpoczęto najpóźniej na przełomie kwietnia i maja 1942 r.
Według sprawozdania Oddziału IX Komendy Obszaru Lwów z 20 lipca 1942 r., na etacie Okręgu II Tarnopol Administracji Zmilitaryzowanej znajdowało się 10 osób, w tym 7 oficerów, w czterech obwodach. Ponadto rozpoczęto w tym czasie organizację brygad wywiadowczych, ujętych w ogólnym zestawieniu.
W ciągu dalszych miesięcy liczba ta wzrosła do 42 ludzi w 15 punktach organizacyjnych "sklepach". Pod koniec 1942 r., w brygadach wywiadowczych służyło około 100 ludzi.

1 listopada 1943 r., nastąpiło oficjalne przekazanie większej części aparatu Okręgu II Administracji Zmilitaryzowanej Okręgowej Delegaturze Rządu w Tarnopolu. Według protokołu zdawczo-odbiorczego przekazano 22 osoby z szefostwa ekspozytury oraz 422 ludzi w 15 powiatach.
Wśród przekazanych członków szefostwa byli: kierownik administracji ogólnej, szef oddziału bezpieczeństwa, szef wywiadu, komendant Korpusu Bezpieczeństwa, kierownicy oddziałów: sądowego, opieki społecznej, rolnictwa, finansów, samorządowego oraz referenci: budowy dróg, doraźnej opieki, urządzeń rolniczych, aprowizacji, weterynarii, monopoli, a także prokurator.
Nie zostali przekazani i nadal pozostawali w administracji zmilitaryzowanej, a tym samym w dyspozycji dowództwa wojskowego referenci: przemysłu, komunikacji (kolei) i telekomunikacji.

Korpus Bezpieczeństwa.

Komendant:
ppor. Weber "Skrzetuski".: ?? - ??

Korpus Bezpieczeństwa podlegał Oddziałowi Bezpieczeństwa Wydziału Wojskowego we Lwowie.

Brygada Wywiadowcza.
Szef:
- mgr. N.N. "Ziemba".

Wojskowa Służba Ochrony Powstania..

Inspektor:
chor./ppor. Ignacy Ginalski "Dziadek", "Zenon".: 1942 - 1943 r.

W połowie 1943 r., stan liczebny WSOP wynosił 1 300 ludzi, zorganizowanych w 51 plutonów.

Wojskowa Służba Kobiet.

Szefowe referatu:

- Zofia Wajdowa "Poraj".: lipiec (?) 1942 - marzec 1943 r.
- Stanisława Runiewicz "Kalina".: marzec 1943 - ??

Wojskowa Służba Kobiet Okręgu osiągnęła bardzo wysoki stan liczebny. Według stanu z 18 sierpnia 1943 r., liczyła ona 870 członkiń, w tym w służbach: łączności - 375, sanitarnej - 380 i intendenckiej - 78.
Trzy miesiące później liczba członkiń WSK wzrosła już niemal dwukrotnie, gdyż w sprawozdaniach z tego czasu wymienia się 1630 uczestniczek, w tym w służbach: łączności - 633, sanitarnej - 567 i intendenckiej - 196.

W sprawozdaniu WSK Komendy Obszaru Lwów za III kwartał 1943 r., podano, że w tym kwartale przeprowadzono reorganizację służby łączności przy Komendzie Okręgu WSK. W trakcie reorganizacji utworzono: składnicę meldunkową, placówkę sztafetową, sekcję telefoniczną centrali pocztowej oraz sekcję radiową. W tym samym sprawozdaniu informuje się KO AK o zakończeniu prac nad formowaniem służby sanitarnej.

Według meldunku organizacyjnego nr 220 za okres 1 marca do 31 sierpnia 1943 r., Komendant Główny AK informował Londyn, że w Okręgu Tarnopol "WSK została daleko posunięta, wyznaczono referentki we wszystkich inspektoratach rejonowych i obwodach, zorganizowano zespoły kobiece dla poszczególnych służb.
Rozpoczeto szkolenie instruktorek do przyszłych oddziałów bojowych kobiecych według programu SPRP (Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty)".

Szef sanitarny:
kpt. dr Tadeusz Szewczyk (?) "Oksza".: 1942 - ??.

Kapelan:
kpt. ks. kapelan Łopatka "Morowy". lipiec 1943 - ??

Struktura terenowa i obsada personalna.

Mapka pochodzi z zasobów Wikimedia Commons. Autor: "Lonio 17".

Wstępne prace organizacyjne w terenie trwały od jesieni 1941 do wiosny 1942 r. Ppłk Studziński tak oto opisywał te wysiłki w sprawozdaniu z 10 kwietnia 1942 r.:

"... praca organizacyjna napotkała początkowo na duże trudności, z tego powodu, że tak komendant, jak i szef sztabu przyszli na teren dla siebie nie znany i organizacyjnie zupełnie nie przygotowany.
Na miejscu zastano zawiązek organizacyjny w rękach nauczycieli gimnazjalnych, który do tego celu się nie nadaje, trochę bojący się, gadatliwy, lubiący wygodne życie, poza tym nie rozumiejący zadania i celu pracy [...].
Obecnie praca organizacyjna przedstawia się dobrze i myślę, że w niedługim czasie okręg postawiony zostanie na nogi, tym bardziej, że materiału żołnierskiego i wysoce ideowego na tym terenie jest bardzo dużo, szczególnie na wsi i między robotnikami - inteligencja zawiodła, mieszczaństwo - byle tylko spokój był".

Rozwój organizacyjny okręgu tarnopolskiego postępował stopniowo, znajdował to potwierdzenie w kolejnych sprawozdaniach Komendanta Okręgu. W meldunku organizacyjnym z 4 września 1942 r., płk Studziński informował Komendę Obszaru:

"Pracę rozpoczęto od organizacji poszczególnych placówek na całym terenie Komara, oraz na poszukiwaniach oficerów i podoficerów. W miarę odnajdywania oficerów i podoficerów nadających się do pracy tworzono obwody, a następnie rejony.
Dzisiaj stan organizacyjny Komara przedstawia się następująco: 13 oficerów zawodowych, 51 oficerów rezerwy, 5 podchorążych zawodowych, 54 podchorążych rezerwy, 166 podoficerów zawodowych, 530 podoficerów rezerwy, 2 940 szeregowych - wszyscy zaprzysiężeni, zorganizowani w kompanie, plutony i drużyny".

Dalszy rozwój strukturalny potwierdza również meldunek organizacyjny Komendanta Głównego ZWZ-AK nr 190 za okres od 1 września 1942 do marca 1943 r.:

"Inspektoraty rejonowe i komendy obwodów obsadzone. Zorganizowane w terenie plutony bojowe o stanach 60 do 100 proc. pełnej obsady. W opracowaniu szczegółowy plan działań dywersyjnych. Częściowo został już przygotowany i sprawdzony w terenie. Prace nad OSZ [Odtwarzanie Sił Zbrojnych] rozpoczęto. Referentka WSK wyznaczona. Organizacja pracy w toku."

Zawarte w tym samym meldunku zestawienia liczebności mówią o 153 plutonach szkieletowych, liczących przeciętnie po 25 żołnierzy, co po podsumowaniu dawało liczbę około 3 800 żołnierzy, w tym: 58 oficerów, 66 podchorążych i 987 podoficerów.

Kolejnym meldunkiem określającym stan liczebny Okręgu jest meldunek organizacyjny Komendanta Głównego nr 220 za okres od 1 marca do 31 sierpnia 1943 r. Dokument ten świadczy o praktycznym zakończeniu prac nad kompletowaniem Komendy Okręgu oraz o gwałtownym rozwoju liczebnym Okręgu w tym czasie:

"Sztab skompletowany, brak szefa wydz. III. [...] Ze względu na ilościową przewagę i zawartość żywiołu polskiego na terenie Okręgu Tarnopol wyniki pracy w tym okręgu są stosunkowo najlepsze. Sztaby inspektoratów rejonowych i komend obwodów zorganizowane.
Oddziały bojowe uzupełnione do pełnych stanów. Szkolenie odbywa się bez przerwy w drodze ćwiczeń aplikacyjnych, zorganizowano zastępczy kurs SPRP (Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty) oraz szkołę oficerską.
Plan bojowy rozpracowany na wszystkich szczeblach dowodzenia. Kedyw: organizacyjna działalność w terenie rozpoczęta. Przygotowania do OSZ gotowe.

WSK daleko posunięte. Wyznaczono referentki we wszystkich inspektoratach rejonowych i obwodach, zorganizowano zespoły kobiece do poszczególnych służb. Rozpoczęto szkolenie instruktorek do przyszłych oddziałów bojowych kobiecych wg. programu SPRP [...]".

Meldunek nr 220 mówi o 222 plutonach szkieletowych, z których każdy liczył przeciętnie 50 żołnierzy, co łącznie dawało liczbę około 11 000 żołnierzy, w tym: 38 oficerów w sztabach, 34 oficerów w linii, 28 podchorążych w sztabach, 106 podchorążych w linii, 74 podoficerów w sztabach i 1 856 w linii.
W meldunku tym odnajdujemy również informacje na temat uzbrojenia Okręgu Tarnopol, który dysponował wówczas 3 ciężkimi karabinami maszynowymi, 39 ręcznymi karabinami maszynowymi, 322 karabinami, 286 pistoletami oraz 1 pistoletem maszynowym i 601 granatami.

Bardzo cennym dokumentem uzupełniającym w znaczny sposób Nasze skąpe informacje na temat siły Okręgu Tarnopol, jest sprawozdanie płk Studzińskiego z 15 listopada 1943 r., przedstawiające dokładny stan liczebny Okręgu na dzień 1 października tego roku. W dokumencie tym wyszczególniono stan liczebny poszczególnych inspektoratów i obwodów.

I tak na dzień 1 października 1943 r., Okręg Tarnopol liczył:

W Inspektoracie Tarnopol 3 506 żołnierzy zorganizowanych w 25 kompaniach i 7 samodzielnych plutonach.

W Inspektoracie Złoczów 3 156 żołnierzy zorganizowanych w 20 kompaniach i 5 samodzielnych plutonach.

W Inspektoracie Brzeżany 1 667 żołnierzy w 8 kompaniach i 10 samodzielnych plutonach.

W Inspektoracie Czortków 3 688 żołnierzy w 22 kompaniach i 11 samodzielnych plutonach.

Tak więc łącznie Okręg Tarnopol osiągnął w tym czasie liczbę 12 017 żołnierzy zgrupowanych w 75 kompaniach i 33 samodzielnych plutonach.

W kolejnym meldunku organizacyjnym nr 240 za okres od 1 września 1943 do 29 lutego 1944 r., Okręg Tarnopol został skwitowany trzema zdaniami:

"Osiągnięcia organizacyjne znaczne. Oddziały przeszkolone do oczekujących je zadań bojowych w powstaniu. Przystąpiono do organizacji samoobrony."

Liczby zawarte w tym meldunku świadczą o postępującym rozwoju Okręgu Tarnopol. W lutym 1944 r. liczył on bowiem 301 plutonów pełnych, co oznaczało zaprzysiężenie ponad 15 000 żołnierzy, w tym: 52 oficerów w sztabach, 69 oficerów w linii (łącznie 121), 21 podchorążych w sztabach i 118 w linii (łącznie 139 podchorążych), 95 podoficerów w sztabach i 2 208 w linii (łącznie 2 303).

Nie polepszył się niestety w znaczący sposób stan uzbrojenia. Okręg dysponował w tym okresie: 2 ciężkimi karabinami maszynowymi, 16 ręcznymi karabinami maszynowymi, 334 karabinami, 20 pistoletami 9 pistoletami maszynowymi i 637 granatami. Stan uzbrojenia był więc podobny do tego z poprzedniego półrocza, przy wzroście liczby żołnierzy prawie o 1/3.

*****

Inspektorat Rejonowy I Tarnopol.
Kryptonimy: "Pasieki", "Olszyna", "35", "Kawon", "Sokół".

Inspektorzy:

mjr Edward Pisula "Tama".: kwiecień/maj - lipiec 1942 r.
p.o. kpt. Bronisław Żeglin "Ordon", "Borowiec".: lipiec - wrzesień 1942 r.
kpt./mjr Bronisław Zawadzki "Jurand", "Soroka".: wrzesień 1942 - styczeń 1943 r.
kpt. Bronisław Żeglin "Ordon", "Borowiec".: styczeń 1943 - marzec 1944 r.
por. Wiktor Wolski "Wrzos".: kwiecień 1944 - luty 1945 r.

Zastępcy:
ppor. inż. N.N. "Pogoda".: kwiecień 1942 - ??
chor. Ginalski "Dziadek", "Zenon".: lipiec 1942 - ??

Oficer informacyjny.
ppor. Adolf Kita "Robert".: ?? - ??

Kontrwywiad.
pchor. Edward Szlagor "Ryś", "Orwid".: ?? - ??

Łączność konspiracyjna.
Kierowniczka:
- Olga Żeglin "Weneda".

Punkt pocztowy w Tarnopolu dla kurierów z obwodów znajdował się w mieszkaniu Józefy Onychirowej przy ul. Baworowskiego 1.

Kapelan Inspektoratu.
- o. Tadeusz Kaziemierz Klee.

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Maria Gajda-Łomnicka "Maria".


Obwody:

Obwód Tarnopol "Polniaszek", "36", "Jastrząb".

Komendanci:
p.o. chor. Ignacy Ginalski "Dziadek", "Zenon".: II kwartał 1942 - sierpień 1942 r.
por. Michał Bieńkowski "Andrzej".: sierpień 1942 - marzec 1943 r.
por. Bogdan Kruszyński "Pomian".: ?? - wrzesień 1943 r.
por. Wiktor Wolski "Wrzos".: 15 września 1943 -28 stycznia 1944 r. (aresztowany).
por. Henryk Pisula.: 1944 r.

Zastępcy:
pchor. Julian Berg "Wicher".: ?? - ??

Szef wywiadu.
st. ogniomistrz Franciszek Kawalerski "Tur".
Kwatermistrz.
st. sierż. Antoni Młynarz "Józiak".
Lekarz.
ppor. Wojtkiewicz "Wojtuś".

Komórka Legalizacyjna.
- Hubert Winiarski "Vis".
Kapelan:
- o. Karol Trybalski "Ursus".

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Janina Grabowska "Grab".

W połowie 1943 r., w Obwodzie Tarnopol zorganizowano 23 plutony z 900 żołnierzami. Według zestawienia 1 października 1943 r., Obwód liczył już 1 235 żołnierzy, zgrupowanych w 10 kompanii oraz 2 samodzielne plutony. Niestety znamy dzisiaj kryptonimy i dowódców tylko kilku z nich:

Kompania "Chrobry I".
Dowódca:
ppor. Wojnarski "Waluś".
Miejsce stacjonowania: Tarnopol.

Kompania "Chrobry II".
Dowódca:
ppor. Rudolf Kaniuk "Janusz".
Miejsce stacjonowania: Tarnopol.

Kompania "Dwernicki".
Dowódca:
ppor. Jan Wojtuś "Puer".
Miejsce stacjonowania: Mikulińce.

Kompania "Sowiński".
Dowódca:
ppor. Kazimierz Wałęga.
Miejsce stacjonowania: Chodaczków Wielki.

Kompania "Traugutt".
Dowódca:
ppor. Józef Paliwoda "Rywal".
Miejsce stacjonowania: Kokutkowce.


Obwód Zbaraż "Grażyna", "37", "Kruk".

Komendanci:
por. Strutyński.: ?? - ??
ppor. Wiktor Rzeźnik "Giermek".: ?? - lipiec 1943 r.
pchor./ppor. Kraśnicki "Godlewski".: lipiec 1943 - ??

Zastępcy:
pchor. Kraśnicki "Godlewski".: ?? - lipiec 1943 r.
ppor Józef Supel "Mohort", "Gryf".: lipiec 1943 - ??

Łączność konspiracyjna.
Kierowniczka:
- Eleonora Supel "Wiosna".: ?? - ??

W połowie 1943 r., Obwód Zbaraż liczył ponad 500 żołnierzy, skupionych w 15 plutonach (23 drużyny), w tym: 4 oficerów, 8 podchorążych i 84 podoficerów. 1 października tego roku stan liczebny wynosił już 825 żołnierzy, zorganizowanych w 6 kompanii i 1 pluton samodzielny. Dzisiaj znamy dowódców tylko trzech z tych kompanii:

Kompania w Maksymówce.
Dowódca:
st. sierż. Jan Horak "Gorczyca".

Kompania w Nowym Siole.
Dowódca:
sierż. Jan Kaczorowski.

Kompania w Zbarażu.
Dowódca:
sierż. Kuźniar "Boruta".


Obwód Skałat "Jagmin", "38", "Krogulec".

Komendanci:
por. Wiktor Wolski "Wrzos".: 1 września 1942 - kwiecień 1943 r.
ppor. Marceli Mydlik "Sygnaturka".: 1943 r.
ppor. Mikołaj Niedzielczak.: 1943 r.
pchor. Florian Toporowski "Jeleń".: ?? - 21 grudnia 1943 r.

Zastępcy:
pchor. mgr. Michał Łajdziak "Żbik".: ?? - ??

W połowie 1943 r., Obwód Skałat liczył ponad 600 żołnierzy, skupionych w 14 plutonach (37 drużyn), w tym: 1 oficer, 5 podchorążych, 87 podchorążych.
Do końca września 1943 r., stan ten wyniósł 719 żołnierzy w 4 kompaniach i 3 samodzielnych plutonach. Nie znamy niestety dowódców i lokalizacji wszystkich kompanii:

Kompania w Kaczanówce.
Dowódca:
- Michał Gałeta.

Kompania w Grzymałowie.
Dowódcy:
sierż. Konopnicki.
ppor. Stefan Wroński.

Kompania w Hałuszczyńcach.


Obwód Trembowla "Zofia", "39", "Sęp".

Komendant:
por. Kazimierz Kurkowski (Krukowski) "Sęp".: lipiec 1942 - ??

Zastępca:
st. sierż. Jan Maceluch "Żuk".: ?? - ??

W połowie 1943 r., Obwód liczył około 500 żołnierzy w 16 plutonach (38 drużyn), w tym: 4 oficerów, 4 podchorążych i 111 podoficerów. Do końca września stan ten wzrósł do 725 żołnierzy w 5 kompaniach i 1 samodzielnym plutonie.

*****

Inspektorat Rejonowy II Złoczów.
Kryptonimy: "Bryki", "Wład", "40" "Wilga" "Karo".

Inspektorzy:

kpt. Włodzimierz Turczyński "Cięciwa".: jesień 1942 - grudzień 1943/styczeń 1944 r.
kpt. Mieczysław Lipa „ Wichura”, „Wysocki”.: grudzień 1943/styczeń 1944 - ??.

Zastępcy:
st sierż. Pius Szuster "Grom".: wrzesień 1942 - ??

Adiutant komendanta:
pchor. N.N. "Pigularz".
Oficer informacyjny.
plut. Kubicki "Popiel".: ?? - ??
Oficer łączności operacyjnej.
plut. N.N. "Ryszard".: ?? - ??
plut./sierż. Edward Kisielewski "Pancerz".: ?? - ??
Oficer saper.
ppor. N.N. "Sebastian".
Kapelan.
ppor. ks. Jan Cieński "Skarga".

Kierowniczka Łączności konspiracyjnej.
- N.N. "Irys".

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Zofia Hebdowska "Ludbor", "Śląska".: ?? - ??

Szef Kedywu:

kpt. Mieczysław Lipa "Wichura".: ??- ??

Wojskowa Służba Ochrony Powstania.

Szefowie:
st. wachm. Michał Kiwała "Wiszeński".: ?? - ??
kpt. Włodzimierz Turczyński "Cięciwa".: styczeń 1944 - ??

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Maria Hebdowska "Ludbor", "Haska".

W połowie 1943 r., WSK liczyła 235 członkiń, w tym: w służbie łączności 124 kobiety i w służbie sanitarnej 88 kobiet. Rok później liczebność WSK w Inspektoracie wynosiła 286 członkiń, skupionych w 38 zespołach.

Obwody:

Obwód Złoczów "Rawski", "41", "Czajka", "Grunwald".

Komendanci:
st. sierż./ppor. Pius Szuster "Grom", "Dolina". ?? - koniec 1943 r.
ppor. Michał Horwath "Michort", "Kmicic"..: ?? - ??

Zastępcy:
ppor. Michał Horwath "Michort", "Kmicic"..: ?? - ??
ppor Mieczysław Obertyński "Miecz".: ?? - ??

Referent kontrwywiadu.
wachm./ppor. Edward Kisielewski "Pancerz".
Szef Kedywu:
ppor. Józef Chrzan "Sokrates".

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- mgr Maria Mogielnicka "Korczak", "Anima".

1 października 1943 r., Obwód Złoczów osiągnął stan 1 387 żołnierzy w 28 placówkach, zorganizowanych najpierw w 9, a następnie w 11 kompanii i 2 samodzielne plutony oraz najpierw w 5, a następnie w 12 oddziałów dyspozycyjnych-bojowych Kedywu. Dowódcy oraz lokalizacje wszystkich kompanii nie są dziś znane:

3 Kompania.
Dowódca:
st. wachm. Kotowa.
kpr. pchor. N.N. "Casanowa" (?)
Miejsce stacjonowania: Folwarki, Strutynia, Zarwanica, Kozaki.

4 Kompania.
Dowódca:
st. sierż Marcin Barabasz "Soplica".
Miejsce stacjonowania: Wicyń.

7 Kompania.
Dowódcy:
sierż. Kazimierz Klauba "Kniaź".
- Ludwik Dumański.
Miejsce stacjonowania: Kołtów, Kruhów, Opaki, Ruda Kołtowska, Sasów.

8 Kompania "Urna".
Dowódca:
st. sierż. Marcin Sierociuk "Senator".
Miejsce stacjonowania: Huta Pieniacka, Huta Werchobuzka, Majdan.

9 Kompania "Cnota".
Dowódca:
st. sierż. Stanisław Czeredark "Szakal", "Rum".
Miejsce stacjonowania: Usznia (siedziba dowództwa), Gawareczyzna, Hucisko Oleskie, Podhorce, Olesko. Liczebność 120 żołnierzy.

10 Kompania "Hetman".

11 Kompania "Hart".


Obwód Zborów "Skrzetuski", "42", "Żuraw".

Komendant:
pchor./por. Marian Niżankowski "Junosza".: czerwiec 1942 - 1944 r.

Adiutant komendanta.
ppor. mgr. Wiktor Wenndorf "Wiktor".
Oficer informacyjny.
ppor. Stanisław Turkiewicz "Wir".
Oficer łączności operacyjnej.
plut. Paweł Krężel "Drucik".

Kierowniczka łączności konspiracyjnej.
- Janina Wajdówna "Jawa".
Szefowa kancelarii.
- Janina Kokowska "Czajka".

Wojskowa Służba Kobiet.

Referentka:
- Janina Wajdówna "Jawa".

Wojskowa Służba ochrony Powstania.

Szef:
chor. Jan Kasprowicz "Dziadek" (?).
plut. N.N. "Duzik".

Pod koniec II kwartału 1943 r., Obwód liczył 485 żołnierzy w 9 plutonach (30 drużyn), w tym: 6 oficerów, 9 podchorążych i 104 podoficerów. 1 października tego roku stan liczebny wzrósł do 623 żołnierzy, sformowanych w 3 kompanie oraz dwa samodzielne plutony.

Kompania w Zborowie.
Dowódca:
ppor. Zbigniew Szychulski.

Kompania w Trościańcu Wielkim.
Dowódca:
ppor. Maceluch "Kmicic".

Kompania w Załoźcach.
Dowódca:
ppor. Mieczysław Pytlik "Jodyna".

Samodzielny Pluton w Jeziernej.
Samodzielny Pluton w Pomorzanach.


Obwód Krasne (Krasne-Busk) "Kania", "Jaskinia".
(włączony do Okręgu Tarnopol w maju 1943 r.)

Komendanci:
ppor. Dąbek "Sosenka".: ?? - ??

W sprawozdaniu Okręgu Tarnopol za I półrocze 1943 r., określono stan liczebny obwodu na 448 żołnierzy w 10 plutonach, w tym: 3 oficerów 8 podchorążych i 165 podoficerów. W tym samym, mniej więcej czasie w ramach akcji scaleniowej przejęto z Narodowej Organizacji Wojskowej 2 oficerów 120 podoficerów i szeregowych. Wszystko wskazuje na to, że ludzie Ci zostali włączeni do podanych wcześniej stanów.
W październiku 1943 r., liczba żołnierzy obwodu zwiększyła się do 477 ludzi, zorganizowanych w 4 kompanie i 1 samodzielny pluton.


Obwód Brody "Puchacz", "Jarema".
(włączony do Okręgu Tarnopol w maju 1943 r.)

Komendanci:
kpt. N.N. "Nowakowski".: ?? - październik 1943 r.
ppor./por. Zdzisław Kinasiewicz "Tor".: październik 1943 - 1944 r.

Sprawozdanie Okręgu Tarnopol za I półrocze 1943 r., wylicza liczebność obwodu na prawie 900 żołnierzy w 8 plutonach, w tym: 6 oficerów, 11 podchorążych i 183 podoficerów. W tym samym, mniej więcej czasie, w ramach akcji scaleniowej przejęto z Narodowej Organizacji Wojskowej 1 oficera i 100 podoficerów i szeregowych. Podobnie jak w przypadku Obwodu Krasne, wszystko wskazuje na to, że zostali oni włączeni do podanych wcześniej stanów.
W październiku 1943 r., stan liczebny, z nieznanych dzisiaj powodów, zmalał do 678 żołnierzy, zorganizowanych w 4 kompanie.

*****

Inspektorat Rejonowy III Brzeżany.
Kryptonimy: "Rydze", "Kustroń", "43", "Raróg".

Inspektor:

kpt./mjr Franciszek Garwol "Karasiński", "Karaś", "Stanisław".: 1 luty 1942 - 30 czerwca 1944 r.

Zastępca:
ppor. Henryk Hołdys "Markiz", "Orlicki".

Oficer informacyjny:
- Leszek Kaliniewicz.
Lekarz:
kpt. Stefan Biliński.: ?? - 26 luty 21944 r.
Kapelan:
- ks. Adam Łańcucki.

Pluton łączności.

Dowódca:
ppor. Czesław Lubelski.

Bezpośrednio przed akcją "Burza" Inspektorat otrzymał radiostację nadawczo-odbiorczą, którą obsługiwał kpr. Franciszek Wieczorek. Dysponowano także kilkoma aparatami odbiorczymi do przeprowadzania nasłuchu.

Wojskowa Służba Ochrony Powstania.

Komendant:
st. sierż. Stanisław Nachmann.

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczki:
- Lidia Skrzypek.: ?? - 1944 r.
- Eugenia Szadej "Szarotka".: 1944 r.

W połowie 1943 r., WSK inspektoratu liczyła 104 członkinie, natomiast w III kwartale tego roku już 315 członkiń, w tym: w służbie łączności - 135, sanitarnej - 101 i intendenckiej - 40.

Obwody:

Obwód Brzeżany "Wenda", "Dąbrowski" , "Chodkiewicz", "44", "Kobuz".

Komendanci:
por. Bolesław Tomaszewski "Bat".: kwiecień - czerwiec 1942 r.
por. Marian Jaremowicz "Lis".: czerwiec 1942 - maj 1943 r.
st. sierż. Jan Cisek "Mak".: maj 1943 - ??

Zastępca:
ppor. Zygfryd Szynalski "Tryk".

Oficer wywiadu:
ppor. Antoni Fanderowski "Van".

Oficer kontrwywiadu:
kpt. Antoni Szemelowski.

Kierownik kancelarii:
- Helena Tomaszewska "Giermek"

Wojskowa Służba Ochrony Powstania.

Referent:
st. sierż. Jan Wiktor "Soplica".

Lekarz obwodu:
- dr Tadeusz Danek.

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Halina Siwkowska "Ina".

Dowódca drużyny łączności:
- Danuta Siwkowska.

Kierowniczka służby sanitarnej WSK:
- Gładyszowa.

Oddziały dyspozycyjno-bojowe.

1 Kompania "Staw".
Dowódcy:
por. rez. Stanisław Domaradzki.: ?? - sierpień 1942 r.
st. sierż. Franciszek Świdrak.: sierpień 1942 - ??
Miejsce stacjonowania: Brzeżany.

2 Kompania "Góry".
Dowódca:
ppor. sł. st. Władysław Motylewicz "Topola".
Miejsce stacjonowania: Hucisko.

3 Kompania "Pole".
Dowódcy:
sierż. Konstanty Duda.
pchor. Marian Pawlikowski.: 1943 r.
Miejsce stacjonowania: Kozowa.

4 Kompania "Rola".
Dowódca:
sierż. N.N. "Ryś".
Miejsce stacjonowania: Taurów.

Ponadto działały cztery plutony samodzielne: w Buszczu, Narajowie, Baranówce i Liliatynie.

Ogółem w połowie 1943 r., Obwód Brzeżany liczył około 800 żołnierzy, natomiast 1 października tego roku stan liczebny wzrósł do 845 żołnierzy.


Obwód Podhajce "Sobieski", "45", "Pustułka", "Pelikan".

Komendanci:
ppor. N.N.: II kwartał 1942 - ??
kpt. Marian Kollbek "Czop", "Wicek".: ?? - listopad 1942 r.
p.o. sierż. Behan (?).
ppor. rez. Władysław Bajdak "Nalot" (?).
kpt. rez. sł. sanitarnej Roman Radnicki "Kemor".

Zastępcy:
pchor. N.N.: ?? - 1942 r.
kpr./plut. Zbigniew Lis "Zosik".: wiosna 1943 - ??

Szef wywiadu:
- Skórski.

Szef kontrwywiadu:
sierż. Władysław Wińczuk.

Szef łączności:
sierż. Ludwik Dobrowolski "Szary".

Wojskowa Służba Kobiet.

Referentka:
- Józefa Dąbrowska "Jadwiga".

Oddziały dyspozycyjno-bojowe:

1 Kompania "Pirat".
Dowódca:
kpr. pchor. Leon Zmora "Ster", "Ordon".
Miejsce stacjonowania: Małowody.

2 Kompania "Rakieta".
Dowódca:
chor. Paweł Rostkowski "Nałęcz".
Miejsce stacjonowania: Panowice.

3 Kompania "Kormoran".
Dowódca:
pchor./ppor. Józef Wojciechowski "Robak".
Miejsce stacjonowania: Bekersdorf (Bekerowo).

4 kompania "Bocian".
Dowódca:
por. Kołakowski. (?)
Miejsce stacjonowania: Podhajce.

5 kompania.
Dowódca:
plut. Wróblewski.

1 października 1943 r., Obwód liczył 845 żołnierzy, zorganizowanych we wspomnianych wyżej 5 kompaniach i w 5 plutonach samodzielnych. Nie zdołano utworzyć tu oddziałów Kedywu.


Obwód Buczacz "Zagłoba", "46".

Komendant:
kpt. Mieczysław Lipa „ Wichura”, „Wysocki”.: 1940 - ??.

Na przełomie 1942 i 1943 r., Obwód Buczacz został przekazany do Inspektoratu Rejonowego Czortków.

*****

Inspektorat Rejonowy IV Czortków.
Kryptonimy: "Winogrady", "Skotnicki", "47", "Brylant", "Krzemień".

Inspektorzy:

kpt./mjr Bronisław Zawadzki "Jurand", "Soroka".: 22 marca - 25 lipca 1942 r.
kpt. Stanisław Zygmunt Czerniecki "Pumeks", "Więcław", "Żar".: 25 lipiec 1942 - marzec 1945 r.
ppor. Paweł Michaliszyn "Piotr".: marzec - grudzień 1945 r.

Zastępcy:
kpt. Stanisław Zygmunt Czerniecki "Pumeks", "Więcław", "Żar".: 20 kwietnia - 25 lipca 1942 r.
ppor. Jan Hesiuk "Dąb".: połowa września 1943 - ??

Oficer wywiadu:
pchor. art. mgr. Andrzej Sommer (Hodoly) "Ryszard".: ?? - 1943 r.
- Kaczorowski.
- Józef Lewandowski.

Oficer kontrwywiadu:
- Władysław Żmud "Lech".

Szefowa kancelarii:
- Kazimiera Czerniecka "Stefa".
- Helena Wierzbicka "Pokrzywa".

Kierowniczka łączności konspiracyjnej:
- Kazimiera Czerniecka "Stefa".
- Helena Wierzbicka "Pokrzywa".

Oficer łączności operacyjnej:
por. Bogdan Kruszyński.: ?? - wrzesień 1943 r.

Oficer saper:
ppor. Władysław Dąbrowski "Kotwica".

Wojskowa Służba Kobiet.

Referentki:
- Irena Petersówna "Adam".: ?? - marzec 1943 r.
- Józefa Stolarska "Ina".: marzec 1943 - ??

W połowie 1943 r., WSK liczyła 233 członkiń, w tym: 111 sanitariuszek, 70 kobiet w służbie łączności oraz 44 w służbie intendenckiej.


Obwody:

Obwód Czortków "Róża", "48", "Opal".

Komendant:
ppor./por. Włodzimierz Uruski "Korczak".

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Józefa Solarska "Ina".

Oddziały dyspozycyjno-bojowe:

1 Kompania.
Dowódca:
ppor. Kazimierz Smoła "Grom", "Zawierucha".
Miejsce stacjonowania: Czortków.

2 Kompania.
Dowódca:
ppor. Kazimierz Świderski "Seret".
Miejsce stacjonowania: Wygnanka, Sieniakowa, Przechody.

3 Kompania.
Dowódca:
wachm. Grabowski.
Miejsce stacjonowania: Biała Czortkowska, Wawrynów, Nagórzanka.

4 Kompania.
Dowódca:
pchor. Paweł Michaliszyn "Ryszard".
Miejsce stacjonowania: Kalinowszczyźna, Siemiakowce, Białobożnica, Mazurówka, Dżuryn.

Poza wymienionymi wyżej kompaniami w skład Obwodu wchodziły samodzielne plutony w Słobódce Dżuryńskiej, Jagielnicy i Zalesiu.

W II kwartale 1943 r., Obwód liczył 830 ludzi, skupionych w 18 plutonach (32 drużyny), w tym: 11 oficerów, 15 podchorążych i 175 podoficerów. W następnym kwartale 1943 r., liczba ta wzrosła do niemal 1 000 żołnierzy w 4 kompaniach, 4 plutonach samodzielnych oraz 4 oddziałach dyspozycyjnych Kedywu (10 patroli).


Obwód Kopyczyńce "Jagienka", "49", "Kobalt".

Komendant:
wachm./ppor. Roman Grodzicki "Roman", "Surma".: sierpień 1942 - 1944 r.

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Stefania Hankiewicz "Sosna".

Oddziały dyspozycyjno-bojowe:

1 Kompania.
1 Kompania została zorganizowana z konspiratorów z Kopyczyniec oraz z pobliskich wiosek, położonych na wschód.

2 Kompania.
2 Kompania została utworzona we wsiach położonych na północny-zachód od Kopyczyniec.

3 Kompania.
3 Kompania została utworzona w Husiatynie i w sąsiednich wsiach.

4 Kompania.
4 Kompania została została utworzona we wsiach, położonych w południowej części powiatu, wzdłuż granicy z powiatem borszczowskim aż po Zbrucz na wschodzie.

W połowie 1943 r., w skład obwodu wchodziło 425 żołnierzy, zorganizowanych w 9 plutonów (22 drużyny), w tym: 4 oficerów, 6 podchorążych i 81 podoficerów. Do końca tego roku stan liczebny powiększył się bardzo nieznacznie i wynosił 484 żołnierzy, z których sformowano 4 kompanie oraz 2 samodzielne plutony.


Obwód Borszczów "Basia", "50", "Bazalt".

ppor. Wiktor Paskal "Sokrates".: maj/czerwiec 1942 - ??
chor. Grzegorz Udowicz "Żuk".: ?? - ??

Oddziały dyspozycyjno-bojowe.

1 Kompania.
1 Kompania została utworzona z żołnierzy z Borszczowa oraz okolicznych wsi.

2 Kompania.
2 Kompania została utworzona z żołnierzy pochodzących ze wsi, położonych na północny-zachód od Borszczowa.

3 Kompania.
3 Kompanię utworzono z żołnierzy ze Skały oraz sąsiednich wsi, położonych przy przedwojennej granicy z ZSRR.

4 Kompania.
4 Kompania objęła żołnierzy z przygranicznych wsi, położonych na południowy-wschód od Borszczowa.

5 Kompania.
5 Kompania została utworzona z miejscowości wysuniętych najbardziej na południowy-wschód, w widłach Dniestru i Zbrucza. Wśród nich można wymienić: Uście Biskupie oraz Melnica.

Plutony samodzielne rozlokowane zostały we wsiach, położonych na południe od Borszczowa.

W II kwartale 1943 r., Obwód Borszczów liczył 551 żołnierzy, zorganizowanych w 11 plutonach (33 drużyny), w tym: 4 oficerów, 5 podchorążych, 89 podoficerów. Do 1 października tego roku stan liczebny Obwodu wzrósł do 756 żołnierzy, zorganizowanych w 4 lub 5 kompanii oraz 2 samodzielne plutony.


Obwód Buczacz "46", "Granit".

Komendanci:
por. N.N. "Stary".: ?? - II kwartał 1943 r.
st. sierż./ppor. Stanisław Ignatowicz "Markotny" (?), "Stachura".: II kwartał 1943 - 19 luty 1944 r.
st ogn./ppor. Józef Słoński "Plon" (?).: ?? - ??
por. Franciszek Frey "Świerk".: czerwiec 1944 - ??

Zastępcy:
pchor. Marcin Ugrewicz "Markotny" (?).
ppor. (?) Jan Mitek "Janka".: ?? - 25 grudnia 1943 r.
plut. N.N. "Grom".

Oficer wywiadowczy:
- Paweł Hudyma "Gruby".

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Maria Hudyma "Alina Brzeska".: marzec 1942 - 1944 r.

Zastępczyni:
- Lidia Braszkówna "Magda".

WSK w obwodzie liczyła 80 członkiń.

W połowie 1943 r., Obwód Buczacz liczył około 800 żołnierzy, zorganizowanych w 21 plutonów (63 drużyny), w tym 1 oficer, 4 podchorążych i 56 podoficerów. Według Komendanta Inspektoratu Stanisława Czernieckiego i Marii Hudymowej Obwód został w roku 1943 podzielony na dwa rejony:

Rejon I Buczacz. Okolice Buczacza. Miejscowości: Petlikowce Stare (na północ od Buczacza), Barysz (na zachód od Buczacza) oraz Pużniki, Jazłowiec i Potok Zloty (na południu).

Rejon II Monasterzyska. Miejscowości: Markowa (w powiecie Podhajce), Kowalówka i Huta Nowa (na północy), Korościatyń i Uście Zielone (na południowym zachodzie).

1 października 1943 r., Obwód liczył już 1 034 żołnierzy, sformowanych w 8 kompaniach. Cztery z nich zorganizowano w Buczaczu, Korościatynie, Monasterzyskach i Hucie Nowej. Wiadomo również, że na terenie Obwodu sformowano w tym czasie 2 oddziały dyspozycyjno-bojowe Kedywu z czterema patrolami bojowymi.


Obwód Zaleszczyki "Helena", "51", "Porfir".

Komendanci:
ppor. Marian Rościcki "Boguta".: ?? - 12 luty 1943 r.
ppor. N.N."Wilk".: 15 maja 1943 - ??

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- Lidia Dąbrowska "Sylwia".

Po śmierci ppor. "Boguty", który został zastrzelony przez oddział policji ukraińskiej w Tłustem Mieście w Obwodzie zaprzestano działalności. Następca "Boguty", ppor. "Wilk" miał duże trudności z budowaniem struktur.
W drugim kwartale 1943 r., organizacja liczyła jednie 25 żołnierzy, ale już w III kwartale tego roku liczba ta wzrosła do 421 żołnierzy, zorganizowanych w 3 kompanie, zlokalizowanych w rejonach Zaleszczyk, Tłustego Miasta i Czerwonogrodu.

***

W okresie kwiecień - lipiec 1944 r., komenda Obszaru Lwów wydała szereg rozkazów organizacyjnych i operacyjnych do akcji "Burza". W związku z ustabilizowaniem się frontu na linii rzeki Strypy, a więc de facto podziałem Okręgów Tarnopol i Stanisławów na dwie części, rozkazem z 30 czerwca 1944 r., dokonano reorganizacji obszaru, wprowadzając podział na trzy podokręgi: Lwów, Stanisławów i Tarnopol.
W skład tego ostatniego weszły Inspektoraty: Złoczów i Brzeżany, Obwód Buczacz oraz Dunajów z Obwodu Przemyślany okręgu lwowskiego. Komendantem Podokręgu został kpt. Franciszek Garwol "Karaś", "Dziryt".

Podokręg Tarnopol.

Komendant:

kpt./mjr Franciszek Garwol "Alina", "Dziryt", "Karasiński", "Karaś", "Stanisław".: 30 czerwca 1944 - lipiec/sierpień 1944 r.

Inspektorat Złoczów.

Inspektorat Brzeżany.

Obwód Buczacz.

Obwód Dunajów.

---

Źródła:

* Komisja Historyczna Polskiego Sztabu Głównego w Londynie "Polskie Siły Zbrojne w Drugiej Wojnie Światowej. Tom III. Armia Krajowa".
* Mazur Grzegorz "Biuro Informacji i Propagandy".
* Ney-Krwawicz Marek "Armia Krajowa. Siły Zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego".
* Pempel Stanisław "ZWZ-AK we Lwowie."
* Praca zbiorowa pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego "Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny".
* Kijewska Jadwiga, Sanojca Antoni "Struktura organizacyjna ZWZ-AK. 1939-1945".
* Krajewski Kazimierz "Na straconych posterunkach. Armia Krajowa na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej".
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom I."
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom II."
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom III."
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom IV."
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom V."
* Węgierski Jerzy "Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol".
* Węgierski Jerzy "W lwowskiej Armii Krajowej".

---

Koniec.

---