Nr ISSN 2082-7431
Polska Podziemna
Okręg Warszawa ZWZ-AK.
Obwód I Śródmieście. Rejon 1.



Rejon 1. Stare Miasto, Powiśle, Muranów "XXI-11". .

Komendant:
mjr Stanisław Błaszczak „Róg”.

Dowództwo:

Zastępca komendanta:
kpt. Jerzy Czarski „Czachar”.
Szef sztabu:
rtm. rez. Bolesław Mowiński „Gończ".
Oficer organizacyjny i adiutant.
por. rez. Stanisław Jan Madanowski „Jędrek Sęp”
Oficer informacyjny:
plut. pchor. Władysław Piech „Piechura”
Kwatermistrz:
por. rez. Antoni Bogucki „Chromik”
Oficer żywnościowy:
ppor. Wacław Taras „Ogrodowski”.
Oficer łączności:
ppor. Zbigniew Certowicz „Redlicz”
Oficer prasowy:
- NN „Janiszewski”.
Oficer saperów.
ppor. rez. sap. Stanisław Andrzejewski „Zaremba”.
Oficer dywersji.
por. NN „Jarosław”.
Podinspektor WSOP.
por. rez. Tadeusz Okolski „Dzik”.
Zastępca:
por. rez. łącz. Stanisław Sienkiewicz „Leliwa”.

Oddziały Rejonu.

I Zgrupowanie / Batalion "Bończa".

Dowódcy:

- N.N. "Paragraf".(?)
rtm. Romuald Radziwiłłowicz „Zaremba”.: 1942 - jesień 1942 r.
rtm. Czesław Grudziński „Ruczaj” (wyznaczony na dowódcę. Funkcji nie objął).
por. NN „Kaszub”.
por./rtm. Edward Sobeski „Bończa”.: ?? - 6 września 1944 r.

Struktura organizacyjna z lipca 1944 r.

Zastępca dowódcy:
por. Alfred Markiewicz "Jerzy".
Adiutant dowódcy:
kpr. pchor. Alfons Zaprzalski "Verus".
Oficer informacyjny (wywiadu).
ppor. Władysław Piech "Piechur".
Oficer inspekcyjny.
ppor. Henryk Pećko "Tomasz".
Oficer gospodarczy.
ppor. rez. Alfred Markowski "Jerzy".
Zastępca oficera gospodarczego.
sierż. Tadeusz Małecki "Jelita Gustaw".
Oficer broni.
ppor. Stanisław Pec "Siwek".
Oficer inspekcyjny.
por. Henryk Pećko "Piechura".
Szef służby zdrowia.
ppor. lek. Józef Kłosowski "Rola".
Komendantka sanitariatu.
ppor. Monika Jeżewska "Monika"

101 Kompania.

Dowódca:
ppor. Czesław Zalewski "Lubicz".
Szef kompanii:
Franciszek Kaczmarek "Mściwy".

I Pluton.
Dowódcy:
sierż. Roman Aksenow "Malarz".
- N.N. „Tomasz Zemster". (?)

II Pluton.
Dowódcy:
plut. pchor. Karol Ropelewski "Karolak".
sierż. N.N. "Ligoń". (?)

III Pluton.
Dowódca:
plut. pchor. Piotr Jaszczuk "Tomaszewski".

Stan liczebny kompanii w momencie wybuchu powstania: 62 żołnierzy, w tym: 2 oficerów, 24 podoficerów, 20 szeregowców, 7 łączników i 9 sanitariuszek.
Uzbrojenie: pistolet maszynowy, 2 karabiny, 7 pistolety, 28 granatów.

102 Kompania.

Dowódca:
ppor. Zdzisław Meyzel "Mierosławski".
Szef kompanii:
st. sierż. Stanisław Kwiatkowski "Lopek".

I Pluton.
Dowódcy:
sierż. Mieczysław Cichalewski "Cichy".: ?? - 10 sierpnia 1944 r.
kpr. pchor. Zdzisław Biernacki "Zakrzewski".: 10 sierpnia 1944 - ??

II Pluton.
Dowódcy:
plut. pchor. Bolesław Filipiak "Bolek".
- Florian Jaronowski "Zygmunt V". (?)

III Pluton.
Dowódcy:
sierż. Józef Jemieluch "Radiex III".
plut. Jan Krawczyk "Mały" (?).

Stan liczebny kompanii w momencie wybuchu powstania: 26 żołnierzy, w tym 1 oficer. Według innej wersji kompania liczyła w tym czasie 70 żołnierzy,w tym: 1 chorąży, 8 podoficerów, 56 szeregowych i 8 sanitariuszek.
Uzbrojenie: 5 pistoletów, 10 granatów, butelki zapalające.

103 Kompania.

Dowódca:
ppor. Jan Sendkowski "Wilk".

I Pluton.
Dowódca:
sierż. Edward Kopatecki "Młodzik".
- N.N. "Narew".

II Pluton.
Dowódca:
- N.N. "Siwek".

Stan liczebny kompanii w momencie wybuchu powstania: 48 żołnierzy, w tym: 2 oficerów (ppor. „Wilk”), 46 podoficerów i szeregowych oraz 1 sanitariuszka. Według innej wersji kompania w 1943 r. liczyła ok 95 żołnierzy, natomiast w godzinie „W”, na pozycje wyjściowe do uderzenia dotarło 45 lub 47 żołnierzy.
Uzbrojenie: 3 pistolety, 40 granatów.

104 Kompania.

Dowódca:
ppor. rez. Kazimierz Puczyński "Wroński".
Zastępca do spraw bojowych:
por. Witold Potz "Koperski".

Pluton 1128.
Dowódca:
ppor. Roman Kozłowski "Szczerba".

Pluton 1129.
Dowódca:
- N.N.

Pluton 1130.
Dowódca:
- N.N. "Jordan".

Stan liczebny w momencie wybuchu powstania: 60 żołnierzy, w tym 15 kobiet.
Uzbrojenie: 5 pistoletów, 200 sztuk amunicji, dwa rewolwery i 12 granatów.

Kompania została w Powstaniu oddelegowana jako odwód komendanta Rejonu 1 Obwodu Śródmieście AK mjr Stanisława Błaszczaka "Roga". 1 sierpnia 1944 r., uzyskała status samodzielności jako 104 Samodzielna Kompania Związku Syndykalistów Polskich.
W pierwszych dniach powstania, poprzez duży napływ ochotników uległa gwałtownej rozbudowie:

104 Samodzielna Kompania Związku Syndykalistów Polskich.

Struktura organizacyjna w okresie 1 sierpień - 2 września 1944 r.

Dowódca:
ppor. rez. Kazimierz Puczyński "Wroński".
Zastępca do spraw bojowych:
por. Witold Potz "Koperski".

I Pluton Szturmowy.
Dowódcy:
ppor. Ignacy Choynowski "Rogoża".: ?? - 3 sierpnia 1944 r.
- Karol (?) Choynowski "Karol".: 3 - 11 sierpnia 1944 r.
pchor. N.N. "Nord".: po 11 sierpnia - 20 (?) sierpnia 1944 r.
kpr. pchor. Stanisław Marczyński "Mały".: 20 sierpnia (?) 1944 - ??

II Pluton Szturmowy.
Dowódcy:
ppor. Feliks Murawa "Smaga".: ?? - 20 (?) sierpnia 1944 r.
pchor. Mieczysław Teisseyre "Teść".: 20 (?) - 27 sierpnia 1944 r.
pchor. Stanisław Komornicki "Nałęcz".

III Pluton Szturmowy.
Dowódca:
sierż. pchor./ppor. Józef Dołęgowski "Leśniewski".: ?? - 28 sierpnia 1944 r.
st. sierż. Wacław Borowski "Ryś".

IV Pluton Odwodowy.
Dowódca:
ppor. Zeltenrejch "Jerzy".: ?? - 14 sierpnia 1944 r.
ppor. Witold Wasilewski "Makowski".

V pluton. Żandarmeria.
Dowódca:
sierż. Szulc "Dziadek".: ?? - 2 września 1944 r.

VI pluton. Pirotechnika.
Dowódca:
ppor. Jerzy Konopczyński "Wiktor".
Zastępca:
sierż. Hipolit Iwanik "Winiak".

Wojskowa Służba Kobiet (łączniczki).
Dowódca:
st. sierż. Maria Oneker "Ryszarda".: ?? - 22 sierpnia 1944 r.
- Zofia Garnysz-Strzemieczna "Kopczyńska Karola".

I Pluton sanitarny.
Dowódca szpitala:
ppor. cz. w. dr Adam Krakowski "Adam".

Batalion "Bończa" był kadrowym oddziałem I Rejonu, utworzonym w latach 1940-1941, czyli jeszcze w ramach Związku Walki Zbrojnej. Jego wyjątkowość polegała na tym, że został on utworzony przez oficerów 7 Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich. Pułk ten był organizowany w konspiracji w ramach „Korpusu Zachodniego”, formacji tworzonej od 1941 r. przez ZWZ z przesiedlonych mieszkańców Wielkopolski i Pomorza.
W roku 1942 oddział został włączony do struktur Okręgu Warszawskiego i od tego czasu podlegał dowództwu Rejonu I Obwodu Śródmieście AK jako I Zgrupowanie.

Największa grupa żołnierzy batalionu wywodziła się z młodzieży gimnazjalnej oraz środowisk robotniczo-rzemieślniczych, pochodzących z Woli, Powiśla i Starego Miasta. Nazwę jednostka ta przyjęła od pseudonimu swojego dowódcy rtm. Edwarda Sobeskiego "Bończy".
Pierwsza grupa, będąca zalążkiem 100 Kompanii, dowodzona przez pchor. Ludwika Studniarza „Mazura” oraz zalążki 101 Kompanii pchor. „Hynka”, utworzyły na przełomie 1940 i 1941 r. wspólną Kompanię 101. Jej dowódcą mianowano pchor. „Mazura”. Po jego aresztowaniu pod koniec 1942 r. dowódcą został chor. Czesław Zaleski „Lubicz”.

102 Kompania została sformowana w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia 1940 r. jako oddział kadrowy Związku Odrodzenia Rzeczypospolitej, dowodzony przez plut. Władysława Piecha „Piechura”.
Oddział w liczbie 96 żołnierzy został przekazany por. pil. Jerzemu Marcinkowskiemu „Jurowi”. W 1943 r. „Jur” przeszedł z grupą 30 żołnierzy do Bazy Lotniczej „Łużyce”, a jego funkcję objął st. wachm. Zdzisław Mayzner „Mierosławski”. W 1943 r. do kompanii włączono pluton Gwardii Ludowej WRN, w sile ok. 70 żołnierzy pod dowództwem plut. Stanisława Kwiatkowskiego „Lopka”.

II Zgrupowanie. Batalion "Gustaw".

Dowódca:
kpt/mjr. Ludwik Gawrych „Gustaw”.: listopad 1943 - 6 września 1944 r.

1 Kompania "Grażyna".

Dowódca:
ppor. rez. piech. Marian Eustachy Krawczyk "Harnaś".

Pluton 1119.
Dowódca:
ppor. cz. woj. Marian Gałęzowski "Marian".

Pluton 1120.
Dowódca:
plut. pchor. Zbigniew Siciński "Kazimierz".

Pluton 1121.
Dowódca:
plut. pchor. Bolesław Koucki "Kocio"

2 Kompania "Genowefa".

Dowódca:
por. rez. piech. inż Mieczysław Józef Ciopa "Marabut"

Pluton 1122.
Dowódca:
ppor. rez. art. Seweryn Krzyżanowski "Biskup".

Pluton 1123.
Dowódca:
ppor. rez. piech. Bolesław Kostecki "Marcin".

Pluton 1124.
Dowódca:
st. sierż. Marian Berdycki "Turek".

3 Kompania "Gertruda".

Dowódca:
por. rez. Jan Hermanowski "Włodzimierz".

Pluton 1125.
Dowódca:
ppor. rez. art. Stanisław Wysocki "Ryszard".

Pluton 1126.
Dowódca:
plut. Zygmunt Stępień "Dziarski".

Pluton 1127.
Dowódca:
plut. Wincenty Otton Pawelski "Kroś">

4 Kompania "Harcerska".

Dowódca
ppor. rez. piech. Wojciech Pszczółkowski "Kostka".

I Pluton.
Dowódca:
plut. pchor. Zbigniew Fallenbuhl"Wilanowski".

II Pluton.
Dowódca:
plut. pchor. Janusz Gładych "Bemol".

III Pluton.
Dowódca:
plut. pchor. Tadeusz Iłłakowicz "Krakowski".

Podczas Powstania Warszawskiego Batalion "Gustaw" został podzielony na dwie części. Kompanie "Grażyna" i "Genowefa" zostały odcięte w Śródmieściu. Na ich podstawie, w dniu 6 sierpnia 1944 r., utworzono Batalion "Harnaś", natomiast kompanie "Gertruda" i "Harcerska", zostały uzupełnione kompaniami z rozwiązanego Batalionu "Antoni" ("Anna", "Aniela") i Oddziałem Specjalnym "Juliusz". 3 września 1944 r., po przejściu ocalałych żołnierzy ze Starówki do Śródmieścia Bataliony "Gustaw" i "Harnaś" zostały połączone pod dowództwem mjr Gawrycha.

Batalion "Gustaw" w okresie 6 sierpnia - 3 września 1944 r.:

Kompania "Anna".

Dowódcy:
ppor. Andrzej Sanecki "Andrzej".: (poległ 24 sierpnia).
por. Jerzy Lewenty "Jerzy".: (ranny 27 sierpnia).
ppor./por. Wojciech Sarnecki "Wojtek".: (do 7 września).
por. Jerzy Lewenty "Jerzy" (po 7 września).

Kompania "Aniela".

Dowódca:
kpt. Włodzimierz Stetkiewicz "Włodek".

Kompania "Gertruda".

Dowódca:
por. Jan Hermanowski Włodzimierz" (ranny 13 sierpnia).

Kompania została rozwiązana 14 sierpnia.

Kompania "Harcerska".

Dowódca:
ppor/por. Wojciech Pszczółkowski "Kostka".

Oddział Specjalny "Juliusz"
Dowódcy:
por. Zygfryd Maria Urbanyi Juliusz" (poległ 9 sierpnia).
ppor. NN "Ryś" (od 13 sierpnia z Batalionu "Pięść" - zaginął 21 sierpnia).
ppor. Edward Jamnicki "Edward Mirecki", "Książę".
ppor. Mirosław Wesołowski "Ira" (poległ 31 sierpnia).
pchor./ppor. Ignacy Salwa "Olek".

Batalion "Harnaś".

Dowódca:
ppor./por./kpt. Marian Krawczyk "Harnaś".: 5 sierpnia - 3 września 1944 r.

Kompania "Genowefa".
Dowódcy:
por. Mieczysław Ciopa "Marabut".
ppor. Bolesław Kostecki "Marcin".

Kompania "Grażyna".
Dowódcy:
ppor. Marian Krawczyk "Harnaś".: ?? - 5 sierpnia 1944 r.
por. Józef Jabłoński "Józef".
ppor. Tadeusz Ludwik Lawiński "Ludwik".: ?? - 7 września 1944 r.
ppor Jan Kruzenstern "Jan".
plut. pchor. Ryszard Benedykciński "Niesiowski".: ?? - 17 września 1944 r.
kpr. pchor. Jan Wojtkiewicz "Wiera".

Kompania "Janusz".
Dowódca:
sierż./por. Janusz Zapolski "Janusz".: ?? - 17 sierpnia 1944 r.
ppor. Stanisław Wysocki "Ryszard".: 17 - 23 sierpnia 1944 r.

Zalążki Batalionu "Gustaw" zawiązano już w pierwszych tygodniach okupacji z inicjatywy Narodowej Organizacji Wojskowej. W wyniku akcji scaleniowej, w roku 1942 oddział został podporządkowany Armii Krajowej.

III Zgrupowanie "Konrad".

Dowódcy:
por. Julian Kozłowski „Wiesław Zagrodzki”.: ?? - kwiecień 1943 r.
por. rez. Juliusz Szawdyn „Konrad”, "Niewiadomski".: kwiecień 1943 - ??

Dowództwo:

Zastępca dowódcy:
por. rez. Zygmunt Kazimierz Hann „Grzybowski”.
Oficer organizacyjny:
kpr. pchor. Marian Józef Blachowski „Gont”.
Oficer informacyjny:
- NN.
Oficer wyszkolenia:
ppor. Czesław Rawski „Łysy”.
Oficer żywnościowy:
st. sierż. Karol Skórzyński „Wojnar”.
Lekarz:
por. rez. lek. Władysław Uszycki „Przemysław”.
Oficer broni:
kpr. pchor. Jan Potulicki „Rafał”.
Oficer łączności:
kpr. pchor. Lech Jan Kowalski „Roch”.

1 Kompania.

Dowódca:
por. rez. Henryk Jaworski „Wrzos”.

Pluton 111.
Dowódca:
plut. pchor. Zbigniew Czeczot-Gawrak „Nowina”.

Pluton 112.
Dowódca:
ppor. rez. Jarosław Prószyński „Jur Jaworowski”.

Pluton 113.
Dowódca:
ppor. rez. Konstanty Węgrzecki „Lubicz IV”.

2 Kompania.

Dowódca:
por. rez. lot. Stanisław Krowacki „Leonowicz”.
Szef kompanii:
plut. Zygmunt Miszczak „Długi”.

Pluton 114.
Dowódca:
plut. pchor. Feliks Kasiński „Kosa”.

Pluton 115.
Dowódca:
ogniomistrz pchor. Wiktor Śliwiński „Janecki”.

Pluton 116 (1106).
Dowódca:
por. rez. Bohdan Nowicki „Hucuł”.

3 Kompania.

Dowódca:
ppor. rez. Tadeusz Szaniawski „Feliks Feliński”.
Zastępca dowódcy:
ppor. Wiesław Olszeński „Łomot”.
Szef kompanii:
st. sierż. Stanisław Mrozowski „Dąb”.

Pluton 1138.
Dowódcy:
plut. pchor. Jan Ludwik Wiśniewski „Janiak”.
plut. pchor. Zdzisław Gatkowski "Prus" (?).

Pluton 1139.
Dowódcy:
plut. pchor. Zygmunt Duszyński „Franek”.
plut. pchor. Jan Ludwik Wiśniewski "Janiak" (?).

Pluton 1140.
Dowódcy:
plut. pchor. Zdzisław Gatkowski „Prus”.
plut. pchor. Zygmunt Duszyński "Franek" (?).
pchor. Jerzy Sienkiewicz "Rudy"

Struktura Zgrupowania w pierwszych dniach Powstania Warszawskego:

Dowódca:
por. rez. Juliusz Szawdyn „Konrad”.

Dowództwo:

Zastępca dowódcy:
por. rez. Zygmunt Kazimierz Hahn „Grzybowski”.
Adiutant i kwatermistrz:
kpr. pchor. Marian Józef Blachowski „Gont”.
Oficer łączności:
kpr. pchor. Lech Jan Kowalski „Roch”.
(15 łączników).
Służba sanitarna:
por. rez. lek. Władysław Uszycki „Przemysław”.
(6 patroli sanitarnych).
Służba duszpasterska:
- ks. Jan Michał Czartoryski „Ojciec Michał”.
Żandarmeria:
por. Jan Stępień „Ostróżko”.
(oddział WSOP z Obwodu VII Powiat).

1 Kompania.

Dowódca:
por. rez. Henryk Jaworski „Wrzos”.

Pluton 111.
Dowódca:
plut. pchor. Zbigniew Czeczot-Gawrak „Nowina”.: ?? - 2 sierpnia 1944 r.

Pluton 112.
Dowódca:
ppor. rez. Jarosław Prószyński „Jur Jaworowski”.

Pluton 113.
Dowódca:
ppor. rez. Konstanty Węgrzecki „Lubicz II”.

2 Kompania.

Dowódca:
por. rez. lot. Stanisław Krowacki „Leonowicz”.
Szef kompanii:
plut. Zygmunt Miszczak „Długi”.

Pluton 114.
Dowódca:
plut. pchor. Feliks Kasiński „Kosa”.

Pluton 115.
Dowódca:
ogniomistrz pchor. Wiktor Śliwiński „Janecki”.

Pluton 116 (1106) saperski.
Dowódca:
por. rez. Bohdan Nowicki „Hucuł”.

Pluton szturmowy „Rafałki”.
Dowódca:
kpr. pchor. Jan Potulicki „Rafał”.
(oddział stworzony na bazie drużyny, wydzielonej z Oddziału Dywersji Bojowej Obwodu Śródmieście).

Pluton WSOP z Obwodu VII Powiat.
Dowódca:
por. Jan Gaździcki „Kazik”.

3 Kompania.

Dowódca:
por. Tadeusz Kisiel „Rawicz”.
Zastępca dowódca:
ppor. Konstanty Węgrzecki „Lubicz”.

Pluton.
Dowódca:
ppor. Zakrzewski.

Pluton.
Dowódca:
por. N.N. „Wiktor”.

Zgrupowanie "Konrad" powstało wiosną 1943 r. Wówczas to w jego skład weszła 1 kompania, dowodzona przez por. Henryka Jaworskiego „Wrzosa" i 2 kompania, dowodzona przez por. N.N. „Jana Skrzetuskiego”.
Do kwietnia 1943 r. dowódcą zgrupowania był por. Julian Kozłowski „Wiesław Zagrodzki” (zginął w trakcie produkcji granatów). Następnie dowództwo objął dotychczasowy zastępca por. rez. Juliusz Szawdyn „Konrad”.

Według zestawienia z 1 lutego 1944 r., w skład zgrupowania wchodziło 352 żołnierzy. Pod koniec czerwca tego roku do "Konrada" włączono liczącą 134 żołnierzy 3 kompanię, wywodzącą się z Grupy Wojska Polskiego „Edward”. Tak więc bezpośrednio przed wybuchem powstania zgrupowanie liczyło 486 żołnierzy, lub według innych wersji 466 żołnierzy.

VIII Zgrupowanie "Unia"/"Krybar".

Dowódca:
kpt. rez. Cyprian Odorkiewicz „Krybar”.

Dowództwo:

Zastępca dowódcy:
por. rez. piech. Marian Mokrzycki "Bicz".
Adiutant:
ppor. rez. piech. Ryszard Kamiński "Antek Szklarz".
Oficer informacyjny:
- N.N.
Oficer wyszkolenia:
ppor. rez. piech. inż. Zygmunt Stępiński "Plastyk".
Oficer gospodarczy:
por. N.N. "Stefan Ryż".
Oficer broni:
- N. N.
Lekarz:
ppor. lek. Lucjan Stępień "Seweryn".
Oficer łączności:
kpr. pchor. NN "Henryk Urbański".
Dowódca Pocztu:
sierż. Władysław Tyczyński "Orzeł".

1 Kompania.

Dowódca:
por. rez. piech. Edward Kiełczykowski "Dan II".
Zastępca:
por. sł. st. Zbyszko Golian "Zbyszek Solny".
Szef kompanii:
sierż. N.N. "Wysocki".

Pluton 104.
Dowódca:
por. sł. st. Zbyszko Golian "Zbyszek Solny".

Pluton 105.
Dowódca:
ppor. N.N. "Myśliwy".

Pluton 106.
Dowódca:
ppor. Stanisław N.N. "Stanek".

2 Kompania.

Dowódca:
por. rez. piech. Marian Leoncjusz Mokrzycki "Bicz".
Zastępca dowódcy:
ppor. rez. kaw. Jan Jasieński "Jaś Król"

Pluton 107.
Dowódca:
ppor. rez. kaw. Jan Jasieński "Jaś Król".

Pluton 108.
Dowódca:
ppor. Tadeusz Ginter "Polesiuk".

Pluton 109.
Dowódca:
ppor. N.N. "Bogdan Boguszewski".

3 Kompania.

Dowódca:
por. rez. piech. Jan Piotrowski "Lewar".
Zastępca dowódcy:
ppor. inż Stefan Stępowski "Blondas".

Pluton 110.
Dowódca:
ppor. rez. Zbigniew Czarnecki "Bob".

Pluton 117.
ppor. inż. Stefan Stępowski "Blondas".

Pluton 118.
Dowódca:
sierż. pchor. Julian Sęk "Twardy".

4 Kompania.

Dowódca:
por. rez. piech. Marian Malinowski "Pobóg".
Zastępca dowódcy:
ppor. rez piech. Alojzy Graczyk "Aleksy Krakowski".
Szef kompanii:
sierż. Bolesław Jankowski "Kuba".

Pluton 1141.
Dowódca:
por. Kazimierz Brzeski "Bogdan Karewicz".

Pluton 1142.
Dowódca:
por. rez. piech. Leopold Sass "Ksawery Lubicz".

Pluton 1117.
Dowódca:
- N.N.

119 Pluton Saperów.
Dowódca:
ppor. rez. sap. inż.Stanisław Andrzejewski "Zaremba".

1105 Pluton Broni Specjalnej.
ppor. rez. mgr Jerzy Łęczyński "Niesobia".

VIII Zgrupowanie było formacją wywodzącą się z utworzonej w 1940 roku Federacji Organizacji Narodowo-Katolickich "Unia". Była to organizacja o charakterze korporacyjnym, głosząca społeczną naukę kościoła katolickiego, która w 1944 roku przekształciła się w Stronnictwo Pracy.

I Batalion WSOP "Dzik".

Dowódca:
por. rez. Tadeusz Okolski „Dzik”.

Dowództwo:

Zastępca dowódcy:
por. rez. łącz. Stanisław Sienkiewicz "Leliwa".
Adiutant:
por. rez. lot. Jerzy Zieliński "Brochwicz".
Kwatermistrz sztabu:
ppor. czasu wojny Piotr Brajbisz "Żak".
Oficer gospodarczy:
ppor. NN "Stefan Wasilewski".
Oficer ewidencyjny:
strz. z cenz. mgr inż. Janusz Modliński "Podkowa".
Komendantka sanitariatu:
sierż Barbara Krok-Paszkowska "Sylwia".

11 Kompania.

Dowódca:
ppor. rez. art. Zenon Szczepkowski "Szczerba".
Zastępca dowódcy:
ppor. rez. Czesław Dąbrowski "Rawicz".
Szef kompanii:
wachm. Józef Krawczak "Krukowski".

Pluton 111.
Dowódca:
ppor. rez. piech. Tadeusz Mędrzycki "Bazyl".

Pluton 112.
Dowódca:
ppor. Tadeusz Dziewicki "Oksza".

Pluton 113.
Dowódca:
ppor. Antoni Malec "Kostek".

12 Kompania.

Dowódca:
por. rez. żand. Wacław Kozicki "Marian Openheim".
Zastępca:
chor./ppor. czasu wojny Marceli Ciechanowicz "Nałęcz".
Szef kompanii:
por. N.N. "Bankowski".

Pluton 121.
Dowódca:
chor. Marceli Ciechanowicz "Antoni Nałęcz".

Pluton 122.
Dowódca:
ppor. rez. art. Jerzy Stelmaszczyk "Jurand".

Pluton 123.
Dowódca:
- N.N.

13 Kompania.

Dowódca:
por. Edward Pieczyński "Radwan".
Zastępca:
ppor. Jan Stępień "Ostróżko".

Pluton 131.
Dowódca:
ppor. rez. Eugeniusz Zakrzewski "Sveno".

Pluton 132.
Dowódca:
- N.N.

Pluton 133.
Dowódca:
- N. N.

14 Kompania.

Dowódca:
ppor. Kazimierz Barcewicz "Piaskowiec".

Pluton 141.
Dowódca:
- N.N.

Pluton 142.
Dowódca:
ppor. Wacław Chyra "Albin Muszyński".

Pluton 143.
Dowódca:
- N. N.

15 kompania.

Na etapie organizacji.

Dowódca:
ppor./por. Czesław Dąbrowski "Rawicz".

Pluton 151.
Dowódca:
- N. N.

Pluton 152.
Dowódca:
- N. N.

Pluton 153.
Dowódca:
- N. N.

Batalion "Dzik" został utworzony w 1942 r., w ramach Służby Ochrony Powstania (od 1943 r., Wojskowej Służby Ochrony Powstania), powołanej rozkazem Naczelnego Wodza.
W czerwcu 1944 r., I Batalion WSOP liczył już 5 kompanii. Stan osobowy: 418 żołnierzy, w tym: 39 oficerów, 12 podchorążych, 105 podoficerów i 262 szeregowych. Stan ten nie obejmował kobiet z Wojskowej Służby Kobiet.
Uzbrojenie bezpośrednio przed wybuchem powstania: 2 pistolety maszynowe, 10 pistoletów, 49 granatów.

Skład osobowy batalionu stanowiło ok. 50% robotników i rzemieślników oraz 50% inteligencji pracującej, w wieku 30-40 lat. Podczas Powstania Warszawskiego przeciętna wieku spadła, gdyż większość napływających ochotników miała 18-20 lat. Stosunkowo "zaawansowany" wiek żołnierzy tłumaczy się tym, że zgodnie z rozkazem dowództwa AK do WSOP werbowano ludzi nieco starszych.


Źródła:

* Bielecki Robert ""Gustaw"-"Harnaś" dwa powstańcze bataliony."
* Gajewski Romuald. "Batalion Bończa w Powstaniu warszawskim. Wojskowy Przegląd Historyczny. 4 (118), 1986".
* Kirchmayer Jerzy "Powstanie Warszawskie".
* Komisja Historyczna Polskiego Sztabu Głównego w Londynie "Polskie Siły Zbrojne w Drugiej Wojnie Światowej. Tom III. Armia Krajowa".
* Komornicki Stanisław "Na barykadach Warszawy".
* Ney-Krwawicz Marek "Struktury Organizacyjne Armii Krajowej" w "Mówią Wieki" nr 9/1986.
* Okolski Tadeusz "Batalion Wojskowej Służby Ochrony Powstania "Dzik" w Powstaniu Warszawskim 1944".
* Praca zbiorowa pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego "Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny".
* Praca zbiorowa "Oddziały Powstania Warszawskiego".
* Rosłoniec Włodzimierz "Grupa "Krybar" Powiśle 1944".
* Rozwadowski Piotr "Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, Tom I."
* Śmigielski Stefan "Na barykadach Starówki. 104 kompania ZSP-AK w Powstaniu Warszawskim".



Koniec.



powrót.


copyright 2016, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion