Historia konstrukcji:
Armata kolejowa K. 5 była używana przez siły zbrojne Niemiec.
Została opracowana w niemieckich zakładach Friedrich Krupp A.G. w Essen. Nowy dalekonośny model opracowywano od 1934 roku. Próby pierwszego prototypu odbyły się w 1936 roku.
Produkcję seryjną podjęto w zakładach Friedrich Krupp A.G. w Essen (kod producenta 'ndr’) przy współpracy zakładów Hannoversche Maschinenbau AG (Hanomag) (kod producenta 'bye’). W momencie wybuchu wojny 1 września 1939 roku na stanie znajdowały się 3 egzemplarze. Dalsza wojenna produkcja wyglądała następująco:
1939 r. – 2 egzemplarze,
1940 r. – 3 egzemplarze,
1941 r. – 2 egzemplarze,
1942 r. – 8 egzemplarze,
1943 r. – 2 egzemplarze,
1944 r. – 2 egzemplarze w wersji K 5 glatt.
Razem wyprodukowano 22 egzemplarze spośród 36 zamówionych. Cena jednostkowa wynosiła 1,25 miliona RM.
W katalogu wzorów uzbrojenia w zależności od wersji otrzymała oznaczenie:
K 5 – Gerät 5-2803,
K 5/1 – Gerät 5-2808.
Działo tego typu można było podziwiać w zasobach amerykańskiego muzeum The United States Army Ordnance Museum, Aberdeen Proving Ground w Aberdeen, stan Maryland. Nosi nazwę własną Leopold i zostało zdobyte w 1944 roku pod Anzio we Włoszech (należało do 712 baterii artylerii kolejowej – w ciągu 3 miesięcy dwa działa tej baterii wystrzeliły na aliancki przyczółek 523 pociski). Od 2010 roku jest eksponowane w Fort Lee w Petersburg, stan Virginia.
Kolejny egzemplarz działa tego typu znajduje się we francuskim Musee du Mur de l’Atlantique (pol. Muzeum Wału Atlantyckiego) w Audinghen.
Dane techniczne:
| Kaliber: Masa całkowita: Masa lufy: Długość całkowita: Szerokość: Wysokość: Długość lufy: Odrzut lufy: Kąt ostrzału w elewacji: Kąt ostrzału w azymucie: Szybkostrzelność: |
283 mm 218.000 kg 85.000 kg 31.100 mm (w tym moduł centralny z działem 18.700 mm) 2,6 m 4,7 m 20.548 mm (w tym część gwintowana 17.397 mm) 1.100-1.150 mm od 0° do +50° 1° 1 strz./4 min |
Opis konstrukcji:
Lufa stalowa, gwintowana o 12 prawoskrętnych zwojach – głębokość gwintu w zależności od wersji Tiefzug 10 mm (T10) lub Tiefzug 7 mm (T7). Wersja Vielzug (Vz) jest wyposażona w klasyczną lufę zaopatrzoną w 60 prawoskrętnych zwojów. Objętość komory 240 dm3. Zastosowano zamek klinowy o ruchu poziomym. Żywotność lufy ok. 240 wystrzałów.
Platforma kolejowa miała z przodu i z tyłu sześcioosiowe wózki jezdne (koła o średnicy 900 mm). Na stanowisku stałym stosowano specjalną platformę obrotową typu Vögele Drehscheibe, która umożliwiała pełny ostrzał dookrężny.
Obsługa działa liczyła 42 żołnierzy, z tego 25 stanowiło bezpośrednią obsługę armaty.
Amunicja:
Stosowano amunicję rozdzielnego ładowania z głównym ładunkiem miotającym umieszczonym w stalowej łusce (indeks 6309, długość 860 mm), oraz ładunkami dodatkowymi w woreczkach z materiału. Do załadunku pocisku do lufy wykorzystywano specjalny przyrząd uzgadniający, pozwalający dopasować prowadnice na korpusie pocisku do gwintów w przewodzie lufy.
W momencie wybuchu wojny w 1939 roku zapasy amunicji wynosiły 360 pocisków 28 cm Gr. 35, a jej dalsza produkcja wyglądała następująco:
1939 r. – 280 szt.
1940 r. – 2.019 szt.
1941 r. – 3.098 szt.
1942 r. – 1.320 szt.
1943 r. – 1.118 szt.
1944 r. – 583 szt.
1945 r. – 263 szt.
Ładunki miotające:
| masa | długość | |
| Hauptkartusche Vorkartusche 1 Vorkartusche 2 Vorkartusche 3 |
60,5 kg 50 kg 50 kg 21,50 kg |
860 mm 865 mm 865 mm 340 mm |
Z powyższych indywidualnych ładunków miotających zestawiano dwa bazowe zestawy:
kleiner Ladung – obejmował Hauptkartusche plus Vorkartusche 1 oraz 2 o łącznej masie 160,5 kg.
großer Ladung – obejmował Hauptkartusche plus wszystkie trzy Vorkartusche o łącznej masie 182 kg.
Burząca 28 cm Granate 35
| Długość pocisku: Masa pocisku: Masa materiału wybuchowego: Masa ładunku miotającego: Prędkość wylotowa: Donośność: |
1.276 mm 255,5 kg 29,3 kg 182 kg 1.120 m/s 62.400 m |
Pocisk 28 cm Gr. 35 typu HE z korpusem wypełnionym ładunkiem materiału wybuchowego, zaopatrzony w głowicowy zapalnik uderzeniowy typu Hbgr.Z. 35 K oraz zapalnik denny typu Bd.Z. 35 K. Na zewnętrznej powierzchni pocisku znajdowały się metalowe prowadnice z żelaza pasujące do gwintów w lufie działa (nachylone pod kątem 5,5 stopnia)
Burząca 28 cm Raketen-Granate 4331
| Długość pocisku: Masa pocisku: Masa materiału wybuchowego: Masa ładunku miotającego: Prędkość wylotowa: Donośność: |
1.330 mm 247 kg 14 kg 182 kg 1.120 m/s 86.500 m |
Pocisk typu HE z korpusem wypełnionym ładunkiem materiału wybuchowego, zaopatrzony w 2 bezwładnościowe zapalniki uderzeniowe typu A.Z. 4351 (umieszczone w gniazdach wewnątrz pocisku, w dnie komory spalania silnika rakietowego).
Głowicowy zapalnik czasowy typu Zt.Z. S/30 po 19 sekundach od wystrzelenia pocisku uruchamia silnik rakietowy na stały materiał pędny o czasie pracy 2 sekund (masa paliwa 19,5 kg, ma postać jednolitego bloku zaopatrzonego w 8 wzdłużnych otworów o średnicy 20 mm rozmieszczonych po okręgu wokół centralnego otworu o średnicy 40 mm), z centralną stożkową dyszą wylotową umieszczoną w dnie pocisku.
Pocisk tego typu został przyjęty na uzbrojenie latem 1944 roku (wyprodukowano 200 egz. testowych, 30 egz. szkolnych oraz 600 egz. bojowych – łączny koszt ich produkcji wyniósł ok. 800 tysięcy RM).
Burząca 28 cm Granate 42
Odpowiednik pocisku 28 cm Granate 35, w której długie prowadnice zastąpiono pierścieniami wiodącymi wykonanymi z miękkiego żelaza – przeznaczone dla wersji Vz z klasycznym gwintem.
Burząca 28 cm Raketenantrieb-Granate 4341
Odpowiednik pocisku 28 cm Raketen-Granate 4331, w której długie prowadnice zastąpiono pierścieniami wiodącymi wykonanymi z miękkiego żelaza – przeznaczone dla wersji Vz z klasycznym gwintem.
Burząca 28 cm Granate 39/42
| Długość pocisku: Masa pocisku: Donośność: |
1.335 mm 255,5 kg 62.400 m |
Przerobione pociski od działa kolejowego Br.N.K.(E).
Burząca 31 cm Sprenggranate 4861 (Peenemünder Pfeilgeschoss)
| Długość pocisku: Średnica części bojowej: Masa pocisku: Masa materiału wybuchowego: Masa ładunku miotającego: Prędkość wylotowa: Donośność: |
2.012 mm 120 mm 136 kg 25 kg 248 kg 1.420 m/s 151.000 m |
Pocisk typu HEDS (z sabotem odrzucanym po odrzuceniu lufy, stabilizacja w locie za pomocą czterech brzechw, głowicowy zapalnik uderzeniowy typu A.Z. 41 oraz zapalnik denny typu Bd.Z. 5121) opracowany w ośrodku badawczym w Peenumünde i testowany na poligonie Rügenwalde. Planowano użycie luf o gładkim przewodzie, rozwierconych do kalibru 310 mm (działa takie są znane pod oznaczeniem K 5 glatt – powstały tylko 2 egzemplarze takich luf o masie 83 ton).
Ponadto stosowano amunicję wskaźnikową 28 cm Granate 35 (Einschiessgeschoss) zaopatrzoną w 9,5 kg substancji chemicznej dającej obłok dymu widoczny z dużej odległości.
