Samolot myśliwski Пе Зет Ел-24 (PZL-24) „Ястреб”
Historia konstrukcji:
Samolot myśliwski PZL P.24 zaprojektował zespół pod kierownictwem inż. Wsiewołoda Jakimiuka z polskich zakładów PZL w Warszawie. Prototyp został oblatany 24 maja 1933 roku. Był budowany wyłącznie na eksport.
Bułgaria podpisała 9 kwietnia 1936 roku umowę na zakup 12 samolotów PZL-24 „Jastreb” (jastrząb) w wersji B (wartość umowy obejmującej także 12 samolotów bombowych PZL 43 wynosiła 5.080.286 zł). Dostawy samolotów były realizowane od grudnia 1936 roku.
Z wykorzystaniem silnika GR 14N-01 (analogiczny do zastosowanego w samolotach PZL-43A) zaproponowano Bułgarii wersję P.24J, jednak dostawa 12 takich samolotów nie została ostatecznie sfinalizowana. Budowany prototyp planowano przekazać jako darowiznę, ale wybuch wojny przekreślił te plany.
Dane techniczne:
| Załoga: Masa własna: Masa startowa: Rozpiętość: Długość: Wysokość: Powierzchnia nośna: Jednostka napędowa: Prędkość maksymalna: Wznoszenie: Pułap: Zasięg: Uzbrojenie: |
1 osoba 1.329 kg 1.915 kg 10,71 m 7,81 m 2,69 m 17,9 m2 1 silnik 14-cyl, w układzie podwójnej gwiazdy, chłodzony powietrzem, typu Gnôme-Rhone GR 14Kfs o mocy 930 KM 410 km/h na wysokości 4250 m 11 m/s 9.000 m 700 km 4 km PWU FK wz. 33 kal. 7,9 mm, 50 kg bomb |
Opis konstrukcji:
Jednosilnikowy zastrzałowy górnopłat konstrukcji całkowicie metalowej. Pilot zajmował miejsce w zakrytej kabinie.
Podwozie stałe w układzie klasycznym z dwoma szeroko rozstawionymi kołami głównymi w owiewkach oraz metalową płozą ogonową.
Zaopatrzony w szeroką osłonę silnik napędzał trójłopatowe metalowe śmigło o zmiennym skoku.
Uzbrojenie strzeleckie samolotu stanowiły 4 karabiny maszynowe umieszczone parami w skrzydłach, poza płaszczyzną obrotów śmigła, z zapasem 300 naboi na lufę. Na zaczepach pod skrzydłami można było podwiesić 4 bomby o masie 12,5 kg każda.
Samolot bombowy Пе Зет Ел – 43 (PZL-43) „Чайка”
Historia konstrukcji:
Samolot rozpoznawczy i lekki bombowy PZL-43 opracowany w polskich zakładach PZL w Warszawie. Prototyp został oblatany 24 maja 1933 roku. Był budowany wyłącznie na eksport.
Bułgaria podpisała 9 kwietnia 1936 roku umowę na zakup 12 samolotów PZL-43 „Czajka” (wartość umowy obejmującej także 12 samolotów myśliwskich PZL P.24 wynosiła 5.080.286 zł). Dostarczone między 24 kwietnia a 12 maja 1937 roku.
Dane techniczne:
| Załoga: Masa własna: Masa startowa: Rozpiętość: Długość: Wysokość: Powierzchnia nośna: Jednostka napędowa: Prędkość maksymalna: Pułap: Zasięg: Uzbrojenie: |
3 osoby 1.980 kg 2.893 kg 13,95 m 9,68 m 3,3 m 26,8 m2 1 silnik 14-cyl, w układzie podwójnej gwiazdy, chłodzony powietrzem, typu Gnôme-Rhone GR 14Kirs o mocy 930 KM 325 km/h 8.200 m 1.200 km 4 km PWU FK wz. 33 kal. 7,9 mm, 700 kg bomb |
Opis konstrukcji:
Jednosilnikowy dolnopłat konstrukcji całkowicie metalowej. Trzyosobowa załoga (pilot, obserwator/bombardier, strzelec pokładowy) zajmowała miejsca w zakrytych przeszklonych kabinach.
Podwozie stałe w układzie klasycznym z dwoma szeroko rozstawionymi kołami głównymi w owiewkach oraz metalową płozą ogonową.
Uzbrojenie strzeleckie obejmowało 2 stałe karabiny maszynowe zabudowane po bokach kadłuba, obsługiwane przez pilota i strzelające przez krąg śmigła z wykorzystaniem synchronizatora oraz 2 ruchomych karabinów maszynowych zabudowanych pojedynczo w tylnym stanowisku strzeleckim oraz w zakończeniu gondoli podkadłubowej.
Na wyrzutnikach umieszczonych pod kadłubem i centropłatem można było podwiesić do 700 kg bomb.
Samolot bombowy Пе Зет Ел – 43A (PZL-43A) „Чайка”
Historia konstrukcji:
Samolot ten został opracowany w polskich zakładach lotniczych PZL jako udoskonalona wersja poprzedniego modelu PZL-43.
Bułgaria podpisała 31 marca 1938 roku umowę na zakup 42 samolotów PZL-43 „Czajka” w wersji A (o wartości 10.426.198 zł). Do wybuchu wojny starczono tylko 36 egzemplarzy. Spośród zdobytych na terenie Polski 4 egzemplarzy Niemcy skompletowali i po przebadaniu dostarczyli Bułgarii dalsze 2 samoloty.
Dane techniczne:
| Załoga: Masa własna: Masa startowa: Rozpiętość: Długość: Wysokość: Powierzchnia nośna: Jednostka napędowa: Prędkość maksymalna: Pułap: Zasięg: Uzbrojenie: |
3 osoby 2.200 kg normalna 3.100 kg maksymalna 3.525 kg 13,95 m 9,95 m 3,30 m 26,8 m2 1 silnik 14-cyl, w układzie podwójnej gwiazdy, chłodzony powietrzem, typu Gnôme-Rhone GR 14N-01 o mocy 977 KM 365 km/h na wysokości 4000 m 8.500 m 1.250 km 4 km PWU FK wz. 36 kal. 7,9 mm, 700 kg bomb |
Opis konstrukcji:
Jednosilnikowy dolnopłat konstrukcji całkowicie metalowej. Trzyosobowa załoga (pilot, obserwator/bombardier, strzelec pokładowy) zajmowała miejsca w zakrytych przeszklonych kabinach.
Podwozie stałe w układzie klasycznym z dwoma szeroko rozstawionymi kołami głównymi w owiewkach oraz metalową płozą ogonową.
Uzbrojenie strzeleckie obejmowało 2 stałe karabiny maszynowe zabudowane po bokach kadłuba, obsługiwane przez pilota i strzelające przez krąg śmigła z wykorzystaniem synchronizatora oraz 2 ruchomych karabinów maszynowych zabudowanych pojedynczo w tylnym stanowisku strzeleckim oraz w zakończeniu gondoli podkadłubowej.
Na wyrzutnikach umieszczonych pod kadłubem i centropłatem można było podwiesić do 700 kg bomb.
Samolot szkolno-treningowy Пе Ве Ес-26 (PWS-26) „Юнак”
Historia konstrukcji:
Samolot szkolno-treningowy PWS-26 opracował inż. Augustyn Zdaniewski z polskich zakładów Podlaska Wytwórnia Samolotów (PWS) w Białej Podlaskiej. Oblot prototypu miał miejsce w 1935 roku. Maszyna była przystosowana do zadań szkolno-treningowych (w tym strzelania i bombardowania) oraz wykonywania pełnej akrobacji lotniczej.
Jeden samolot PWS-26 „Junak” w wyniku ewakuacji lotnictwa polskiego we wrześniu 1939 roku znalazł się na terytorium Bułgarii. Wcielono go do bułgarskich sił powietrznych jako maszynę szkolną.
Dane techniczne:
| Załoga: Masa własna: Masa startowa: Rozpiętość: Długość: Wysokość: Powierzchnia nośna: Jednostka napędowa: Prędkość maksymalna: Prędkość lądowania: Pułap: Zasięg: Uzbrojenie: |
2 osoby 885 kg 1.170 kg 9,00 m 7,03 m 2,87 m 25,00 m2 1 silnik 9-cyl, w układzie pojedynczej gwiazdy, chłodzony powietrzem, typu Avia-Wright J-5B „Whirlwind” o mocy 220 KM przy 1800 obr./min 201 km/h 78 km/h 4.600 m 460 km 1 km PWU FK wz. 33 kal. 7,9 mm, 25 kg bomb |
Opis konstrukcji:
Jednosilnikowy dwupłat konstrukcji mieszanej. Kadłub w postaci kratownicy spawanej z rur stalowych kryty w przedniej części blachą duralowa, a w tylnej płótnem. Skrzydła i usterzenie o konstrukcji drewnianej krytej płótnem. Lotki na górnym płacie. Dwuosobowa załoga zajmowała miejsca w układzie tandem w odkrytych kabinach zaopatrzonych w wiatrochron. Mechanizm sterowania podwójny – operowanie uzbrojeniem było możliwe jedynie z tylnej kabiny.
Podwozie w układzie klasycznym z dwoma szeroko rozstawionymi kołami głównymi z amortyzacją olejowo-powietrzną i hamulcami oraz metalową płozą ogonową amortyzowaną resorem.
Zabudowany pod szeroką osłoną silnik napędzał dwułopatowe drewniane śmigło produkcji firmy Szomański o stałym skoku.
Samolot był przystosowany do montażu stałego karabinu maszynowego w prawej burcie. Do prowadzenia ognia przez krąg śmigła wykorzystywano synchronizator JS firmy Motolux. Pod każdym płatem można było założyć pneumatyczny wyrzutnik bombowy typu 1×12 wz. 1937 dla bomby o masie 12,5 kg. Dodatkowo w krawędzi natarcia dolnego płata można było zamontować fotokarabin typu K-28.
No to wygląda na to, że Bułgaria zebrała zestaw najlepszych konstrukcji polskiego przemyslu lotniczego. Zabrakło im do kompletu tylko PZL-37 Łoś, zapewne w wersji z silnikami GR 14N…