Historia konstrukcji:
Motocykl M-72 był produkowany od 1941 roku w ZSRR na podstawie dokumentacji niemieckiego motocykla BMW R71 (zakłady otrzymały także po kilka egzemplarzy wzorcowych). Został on dostosowany do radzieckiej technologii produkcji (wzmocniona rama, powiększony zbiornik paliwa). Początkowo był wytwarzany w zakładach MMZ (Moskowskij Motociklietnyj Zawod) w Moskwie, GMZ (Gorkowskij Motociklietnyj Zawod) w Gorkim oraz ChMZ (Charkowskij Motociklietnyj Zawod) w Charkowie. W produkcji komponentów uczestniczyły liczne zakłady przemysłu motoryzacyjnego jak ZIS czy GAZ. W 1941 roku wyprodukowano 2.428 motocykli: 233 w Charkowie, 442 w Gorkim oraz 1.753 w Moskwie.
Po ewakuacji zakładów w grudniu 1941 roku z Moskwy do Irbitu na Syberii produkcję seryjną uruchomiono w 1942 roku w zakładach IMZ (Irbitskij Motociklietnyj Zawod) i do końca 1943 roku wyprodukowano tam 3.780 egzemplarzy. Produkcję kontynuowano w zakładach w Gorkim dostarczając armii do końca 1943 roku 2.694 egzemplarze. Fabryka w Charkowie zaprzestała produkcji po zajęciu przez oddziały niemieckie miasta.
W 1944 roku dokonano modyfikacji motocykla – efektem była zmiana przełożenia przekładni głównej z 3,86 do 4,62, która co prawda zmniejszała prędkość maksymalną motocykla, ale poprawiała jego właściwości terenowe.
Do końca wojny zakłady w Irbicie wyprodukowały 3.993 zmodyfikowane motocykle, a zakłady w Gorkim kolejne 2.882 egzemplarze.
Dane techniczne:
| Masa: Wymiary: Rozstaw osi: Rozstaw kół: Jednostka napędowa: Skrzynia przekładniowa: Prędkość maksymalna: Zbiornik paliwa: Zużycie paliwa: |
własna 225 kg, z wózkiem bocznym 350 kg 2.380 x 1.590 x 960 mm, prześwit 135 mm 1.400 mm 1.110 mm silnik 2-cyl. w układzie boxer, chłodzony powietrzem, pojemność 746 cm3, o mocy 22 KM przy 4.600 obr./min 4 biegi na drodze 85 km/h (z wózkiem) 22 litry na drodze ok. 7 l/100 km |
Opis konstrukcji:
Rama rurowa, stalowa. Zawieszenie z przodu widelec teleskopowy z amortyzatorem hydraulicznym, a z tyłu suwakowe. Instalacja elektryczna o napięciu 6V. Prądnica typu G-11 o mocy 45 W. Akumulator o pojemności 10 Ah. Przedni reflektor FG6. Zapłon bateryjny, cewka zapłonowa KM-01.
Wózek boczny był produkowany początkowo ze sztywnym zawieszeniem, a od 1943 roku wprowadzono jego amortyzację za pośrednictwem wałka skrętnego.
Czterosuwowy silnik dolnozaworowy (sv). Średnica cylindra 78 mm, skok tłoka 78 mm, stopień sprężania 5,5:1. Stosowano podwójny gaźnik typu K-37. Sprzęgło dwutarczowe, suche. Skrzynia biegów sterowana nożnie, napęd na tylne koło był przekazywany za pomocą wału kardana. Hamulce mechaniczne. Stosowano opony rozmiaru 3.75-19”.
MEGA