Podziękowania dla Krzysztofa Winieckiego za oprawę fotograficzną artykułu.

Historia konstrukcji:
Pistolet maszynowy PPS wz. 1943 opracował rosyjski konstruktor Aleksiej Iwanowicz Sudajew. Został przyjęty na uzbrojenie w 1943 roku (indeks ГРАУ: 56-А-135).

Od popularnej „pepeszy” nowa broń była znacznie lżejsza i poręczniejsza w transporcie. Koszty produkcji i zużycie surowców także były dużo mniejsze – na jeden egzemplarz zużywano 6,2 kg metalu i 2,7 maszynogodziny.

Dane techniczne:

Kaliber: Amunicja: Masa:   Długość całkowita:   Długość lufy:   Długość linii celowniczej: Zasilanie: Szybkostrzelność:

7,62 mm 7,62×25 własna 2,8 kg, załadowany 3,67 kg z kolbą złożoną 615 mm, z kolbą rozłożoną 825 mm 263 mm (w tym część gwintowana 223 mm) 350 mm magazynek na 35 naboi teoretyczna 550 strz./min praktyczna do ok. 100 strz./min

Opis konstrukcji:
Pistolet maszynowy wykorzystujący energię odrzutu zamka swobodnego. Broń strzelała z zamka otwartego tylko ogniem ciągłym. Zastosowano mechanizm uderzeniowy igliczny ze stałą iglicą umieszczoną w zamku.

Wyrzutnikiem łusek jest przedni koniec żerdzi sprężyny powrotnej.

Otwieranie komory zamkowej dla czyszczenia mechanizmów broni było bardzo proste i wymagało po wyjęciu magazynka i upewnieniu się że w lufie nie ma naboju jedynie naciśnięcia dźwigi umieszczonej w tylnej części broni.

Zamek ma proste i regularne kształty sprzyjające utrzymaniu czystości i niezawodności broni. Po częściowym rozłożeniu broni do czyszczenia nic się nam nie zgubi.

Bezpiecznik w postaci płytki umieszczonej po prawej stronie na wysokości kabłąka spustu pozwalał zablokować zamek w obu położeniach – przednim (zdjęcia górne) oraz tylnym (zdjęcia dolne). .

Dla pewnego chwytu broni zastosowano chwyt pistoletowy oraz metalową składaną kolbę która w pozycji złożonej układała się na płasko na górnej powierzchni komory zamkowej.

W pozycji rozłożonej utrzymywał ją zatrzask.

Broń ze złożoną kolba zajmuje niewiele miejsca co pozwalało na swobodny transport wewnątrz pojazdów, natomiast po rozłożeniu pozwalała na zajęcie pewnej pozycji strzeleckiej.

Po dołączeniu do broni magazynka i przeładowaniu zamka rączką można było otworzyć ogień.

Dla zwolnienia magazynka zastosowano zatrzask obejmujący tylną część gniazda magazynka.

Jako przyrządy celownicze służył przerzutowy przeziernik o dwóch nastawach:
– oznaczenie liczbowe 10 dla nastawy 100 metrów
– oznaczenie liczbowe 20 dla nastawy 200 metrów

Na wylocie lufy (tuż przed kompensatorem podrzutu) znajdowała się prętowa muszka w osłonie.

Magazynki łukowe były bardzo łatwe w wymianie, a ich łukowaty kształt sprzyjał dosyłaniu amunicji bez wywoływania zacięć.

Amunicja:

Rosyjska amunicja była lokalną adaptacją niemieckiego naboju pistoletowego 7,63×25 Mauser. Naboje pakowano w zbiorcze drewniane skrzynki mieszczące 2304 sztuki.

Zwykła 7,62-мм пистолетный патрон образца 1930 года (П)

Długość naboju: Długość pocisku: Masa naboju: Masa pocisku: Prędkość wylotowa: Masa ładunku miotającego: Donośność skuteczna:

34,45-34,85 mm 13,8-14 mm 10,2-11 g 5,45-5,6 g 500 m/s 0,55 g 200 m

Pocisk pełnopłaszczowy P z ołowianym rdzeniem.

Przeciwpancerna 7,62-мм пистолетный патрон с с бронебойно-зажигательной пулей образца 1941 года (П-41)

Długość naboju: Długość pocisku: Masa naboju: Masa pocisku: Masa ładunku miotającego: Prędkość wylotowa:

34,45-34,85 mm 16,2-16,5 mm 9,0-10,67 g 4,25-5,16 g 0,55 g 510 m/s

Pocisk pełnopłaszczowy P-41 ze stalowym rdzeniem oraz niewielkim ładunkiem zapalającym.

W służbie niemieckiej przejęte egzemplarze broni otrzymały oznaczenie 7,62 mm Maschinenpistole 719 (r).

Źródła:

Instrukcja „7,62 mm pistolet maszynowy wz. 1941, wz. 1943 i wz. 1943/52”, 1954 r.

Instrukcja „Справочник по патронам стрелкового оружия Советской Армии”,  1965 r.

Instrukcja „Краткий справочник по патронам стрелкового оружия Красной Армии калибра 7,62, 12,7 и 14,5 мм”,  1946 r.

Д. Н. Болотин „Советское стрелковое оружие”, 1990 r.

Witold Głębowicz, Roman Matuszewski, Tomasz Nowakowski „Indywidualna broń strzelecka II wojny światowej”, wyd. Magnum-X, 2000 r.

Terry Gander, Peter Chamberlain „Enzyklopädie deutscher waffen 1939-1945”, wyd. Motorbuch Verlag, 2006 r.