Wykorzystanie do zwalczania żeglugi krążowników pomocniczych (Handels-Schutz-Kreuzer lub Handels-Stör-Kreuzer, w skrócie HSK), stanowiło tanią alternatywę wobec rajdów kosztownych i nielicznych okrętów pancernych, (będących przy tym operacjami ryzykownymi dla prestiżu III Rzeszy, czego dowiodła strata "Grafa Spee" i "Bismarcka"). Działania takich zakamuflowanych rajderów zdały egzamin już podczas I wojny światowej. Zatem natychmiast po wybuchu wojny z Wielką Brytanią (3 września 1939 r.) Seekriegsleitung podjęło decyzję o ich użyciu.

"Przekształcone ze statków handlowych, posiadające wszelkie ulepszenia, jakie opracowaliśmy na podstawie doświadczeń z poprzedniej wojny, były to pierwsze specjalnie zaprojektowane okręty, które wypełniały zadania dalekiego zasięgu, opracowane przez Sztab Wojny Morskiej" - napisał Grossadmiral Erich Raeder.

Starannie zamaskowane uzbrojenie tych adaptowanych jednostek wojennych obejmowało kilka dział 150 mm, działka szybkostrzelne, wyrzutnie torped, miny i wodnosamolot rozpoznawczy; niekiedy też mały kuter minowy lub torpedowy.
Wadami rajderów pomocniczych były mała prędkość (w porównaniu z klasycznymi okrętami wojennymi) oraz brak opancerzenia.
Mankamenty te były z nawiązką równoważone przez możliwości: potajemnego poruszania się po oceanach, pod fałszywą banderą i z często zmienianym wyglądem; niespodziewanego otwarcia ognia z najbliższej odległości; ułatwionego, skrytego oddalenia się z miejsca ataku.

SKL wysłało krążowniki pomocnicze do akcji w dwóch rzutach, zwanych też falami. Jednostki pierwszej fali wyszły w morze w 1940 r. i operowały do roku 1941. Okres działalności drugiej fali to lata 1942-1943.

Do pierwszej fali należały rajdery:

"Atlantis" (HSK 2, Schiff 16, ex-"Goldenfels").
Wypłynął 31 marca 1940 r. Działał na Atlantyku, Oceanie Indyjskim i Pacyfiku. Zatopił 16 statków i zdobył 6; łączny ich tonaż tych 22 jednostek wyniósł 145 697 BRT. Był najdłużej operującym (622 dni) rajderem niemieckim w obydwu wojnach światowych. 22 listopada 1941 r. został zniszczony na Środkowym Atlantyku przez brytyjski ciężki krążownik "Devonshire".

"Orion" (HSK 1, Schiff 36 ex-"Kurmark").
Wypłynął 6 kwietnia 1940 r. Działał na Atlantyku, Pacyfiku i Oceanie Indyjskim. Przepłynął największy dystans (112 337 mil) z wszystkich rajderów Kriegsmarine. Samodzielnie zatopił 7 statków i zdobył 1; podczas wspólnych działań z "Kometem" zatopił 2 statki, 2 statki (i 2 dalsze prawdopodobnie) zatonęły na postawionych przezeń minach. Ogółem zalicza się na jego konto 11 statków o łącznym tonażu 73 477,5 BRT, (plus 2 jednostki, 19 006 BRT prawdopodobnie). Powrócił 23 sierpnia 1941 r.

"Widder" (HSK 3, Schiff 21, ex-"Neumark").
Wypłynął 5 maja 1940 r. Działał na Atlantyku. Zatopił 9 statków i zdobył 1 - razem 10 jednostek, 56 644 BRT. Powrócił 31 października 1940 r.

"Thor" (HSK 4, Schiff 10, ex-"Santa Cruz").
Wypłynął 6 czerwca 1940 r. Działał na Atlantyku. Zatopił 10 statków i zdobył 1. Trzykrotnie walczył z krążownikami pomocniczymi, zatapiając 1 z nich ("Voltaire", 30.03.41) i uszkadzając 2 inne ("Alcantara", 28.06.40; Carnarvon Castle", 05.12.40). Łączny tonaż 11 statków handlowych i krążownika pomocniczego, które padły łupem "Thora" w tym rejsie, wynosił 96 602 BRT. Rajder powrócił 30 kwietnia 1941 r.

"Pinguin" (HSK 5, Schiff 33, ex-"Kandelfels").
Wypłynął 15 czerwca 1940 r. Działał na Atlantyku, Oceanie Indyjskim i Pacyfiku. Operował m.in. na wodach antarktycznych, zwalczając brytyjsko-norweskie flotylle wielorybnicze. Zatopił 12 statków i zdobył 16; 2 statki uległy zniszczeniu na postawionych przezeń minach, 2 inne zatonęły na minach, które postawił jego pryz "Passat", (zaadaptowany na pomocniczy stawiacz min), 1 dalszy został na minach uszkodzony. Ogółem "Pinguinowi" należy zaliczyć 32 jednostki o tonażu 154 619 BRT. Z takim wynikiem uznaje się go za najskuteczniejszego rajdera Kriegsmarine. 8 maja 1941 r., został zatopiony w północno-zachodniej części Oceanu Indyjskiego przez brytyjski ciężki krążownik "Cornwall" (w pojedynku z "Pinguinem" okręt ten odniósł uszkodzenia od ognia dział rajdera).

"Komet"( HSK 7, Schiff 45, ex-"Ems").
Wypłynął 3 lipca 1940 r. Działał na Pacyfiku, Oceanie Indyjskim i Atlantyku. Na wody Oceanu Spokojnego przedostał się Wielką Północną Drogą Morską, za aprobatą rządu ZSRR i przy pomocy radzieckich lodołamaczy. Operując samodzielnie zatopił 5 statków i zdobył 1; wraz z "Orionem" zatopił 2 statki. Na jego konto zaliczono 7 jednostek - w sumie 41 567 BRT. Powrócił 30 listopada 1941 r.

"Kormoran" (HSK 8, Schiff 41, ex-"Steiermark").
Wypłynął 3 grudnia 1940 r. Działał na Atlantyku i Oceanie Indyjskim. Zatopił 10 jednostek handlowych i zdobył 1; tonaż tych 11 statków wyniósł 68 274 BRT. 19 listopada 1941 r., u zachodnich wybrzeży Australii napotkał lekki krążownik HMAS "Sydney". W walce z nim rajder uległ zatopieniu (już w nocy 19/20.11.41). Jednak, zanim zginął, zdołał zaskoczyć ten australijski okręt, otwierając doń ogień niespodziewanie i z najbliższej odległości. W efekcie "Kormoranowi" także udało się zniszczyć swego pogromcę - silną jednostkę wojenną.

Rajderami drugiej fali były:

"Thor" (drugi rejs).
Wypłynął 14 stycznia 1942 r. Działał na Atlantyku i Oceanie Indyjskim, następnie skierował się do Japonii, gdzie dotarł 9 października 1942 r. Zatopił 7 statków i zdobył 3 - razem 10 jednostek, 56 037 BRT (zsumowany rezultat obydwu jego rajdów to 22 jednostki, 96 602 BRT). 30 listopada 1942 r., zatonął w Jokohamie, wskutek eksplozji na kotwiczącym obok zbiornikowcu niemieckim "Uckermark".

"Michel" (HSK 9, Schiff 45, ex-"Bielsko", ex-"Bonn").
Wypłynął 9 marca 1942 r. Działał na Atlantyku i Oceanie Indyjskim. Zniszczył 14 statków - 94 363 BRT. Skierowano go do Japonii, dokąd dotarł 1 marca 1943 r. 21 maja 1943 r. wypłynął ponownie, tym razem w rajd po Oceanie Indyjskim i Pacyfiku. Zatopił 3 statki - 27 632 BRT. Wraz z jednostkami zatopionymi w pierwszym rejsie, łupem "Michela" padło 17 statków o łącznym tonażu 121 995 BRT. Był ostatnim operującym na oceanach krążownikiem pomocniczym Kriegsmarine. 17 października 1943 r., został zatopiony koło wyspy Honsiu przez amerykański okręt podwodny "Tarpon".

"Stier" (HSK 6, Schiff 23, ex-"Cairo").
Wypłynął 20 maja 1942 r. Działał na Atlantyku. Zniszczył 4 statki - razem 29 409 BRT. Zginął 27 września 1942 r., zatopiony przez swą ostatnią ofiarę - amerykański frachtowiec "Stephen Hopkins".

Następnymi krążownikami pomocniczymi drugiej fali miały być "Komet" (w drugim rejsie) i "Coronel"(HSK 10, Schiff 14, ex-"Togo") i "Hansa" (Schiff 5). Żaden z nich nie zdołał podjąć działań oceanicznych.
"Komet" został zatopiony w nocy z 13 na 14 października 1942 r., podczas przejścia przez kanał La Manche, przez brytyjskie i norweskie niszczyciele oraz ścigacze torpedowe. Z kolei "Coronela", w lutym 1943 r., uszkodziło lotnictwo i SKL zrezygnowało z wysłania go w rejs. Wykorzystania w roli rajdera nie doczekała się też "Hansa".

Nietypowym rajderem, którego jednak zaliczyć również trzeba do drugiej fali, był "Doggerbank". Jednostkę tę, czyli Schiff 53, ex-"Speybank", jeden z pryzów "Atlantisa", przekształcono w pomocniczy stawiacz min. Wyszedł on w morze 21 stycznia 1942 r. Postawił 2 pola minowe u wybrzeży Afryki Południowej. Zatonęły na nich 2 statki (razem 11 211 BRT), a 2 inne i okręt-baza niszczycieli "Hecla" uległy uszkodzeniu. 19 sierpnia 1943 r., zakończył swój rejs w Jokohamie. W drogę powrotną do Europy wyruszył jako łamacz blokady. 3 marca 1943 r. został omyłkowo zatopiony przez okręt podwodny U-43.

Podczas całej wojny niemieckie rajdery pomocnicze zatopiły lub zdobyły 138 statków handlowych, (w tym 1 krążownik pomocniczy) o łącznym tonażu 857 533 BRT (plus 1 lekki krążownik, 6830 t). Choć wynik ten wygląda skromnie w porównaniu do sukcesów okrętów podwodnych, (U-Booty zniszczyły blisko 3 tys. statków - ponad 14 mln BRT), należy mieć na względzie, iż rajderów pomocniczych było bardzo niewiele.
Jeżeli wziąć pod uwagę stosunek ilości zatopień do liczby jednostek będących ich sprawcami (w tym okrętów pancernych), skuteczność rajderów nawodnych Kriegsmarine można nawet uznać za większą od skuteczności U-Bootów (10/1 wobec 2/1). Ponadto krążowniki pomocnicze, działające na wodach wszystkich oceanów, stwarzały stałe zagrożenie dla żeglugi i powodowały jej dezorganizację.
Niemcy zmusili przeciwnika, by skierował do pościgu za rajderami oraz zadań patrolowych i eskortowych siły wielokrotnie przewyższające potencjał bojowy krążowników pomocniczych Kriegsmarine.