8 listopad 1939 rok - zamach na A. Hitlera w Monachium. (2)



8 listopada 1939 roku, Hitler rozpoczął swoje wystąpienie zaraz po przyjeżdzie do Burgerbraukeller Hall, o godzinie 20.10 i zakończył o 21.07. Zazwyczaj Hitler rozpoczynał swoje przemówienie o godz. 20.30 i trwało ono mniej wiecej do 22.00.
Następnie spędzał kilka godzin rozmawiając i wspominając ze starymi bojownikami ruchu, minione lata walki.


Kilkanaście minut przed wybuchem bomby Elsera.

Tym razem, zaraz po zakończeniu przemówienia opuścił salę i udał się na dworzec, by zdążyć na ekspres do Berlina o godz. 21.31. Do ekspresu doczepiono już prywatne wagony Hitlera i ruszono w droge do Berlina.
Pośpiech Hitlera był uzasadniony, gdyż następnego dnia musiał podjąć decyzję o terminie ataku.
Pociąg zatrzymano w Norymberdze i powiadomiono Hitlera o zamachu. W pierwszej chwili nie wierzył w prawdziwość informacji, siedzący z nim Goebbels, zapisał później że Hitler uznał wiadomość w pierwszej chwili za mistyfikację. Gdy jednak wiadomość została potwierdzona, nakazał śledztwo, zwłaszcza że poinformowano go o ofiarach śmiertelnych i wielu rannych.




Wyglad miejsca zamachu po wybuchu bomby.

Bomba Elsra wybuchła zgodnie z jego planem o godzinie 21.20.
Wybuch był tak silny że spowodował zawalenie się galerii i mocno uszkodził sam budynek.
Na miejscu zginęło sześciu ludzi (siódmy zmarł później), a 63 zostało rannych.
Zgineli na miejscu: Michael Wilhelm Kaiser, Emil Karsberger, Franz Lutz, Leonhard Reindl, Eugen Schachta,Michael Schmeidl, Wilhelm Weber.
Natychmiast po udzieleniu pierwszej pomocy ofiarom i ewakuacji budynku, rozpoczęto intensywne śledztwo.

Zatrzymanie Elsera było całkowicie przypadkowe i nie miało nic wspólnego z wybuchem w Monachium. Został zatrzymany przy nielegalnej próbie przekroczenia granicy ze Szwajcarią. Było to normalne rutynowe zatrzymanie. Dopiero kilka godzin po wybuchu służba graniczna zaczęła kojarzyć, że zawartość kieszeni Elsera, w tym pocztówka z Burgerbraukeller, łączy go z póbą zamachu na Hitlera.


po lewej - Elser po aresztowaniu.

Elser został przewieziony do siedziby Gestapo, gdzie po kilku dniach przyznał się do przeprowadzenia zamachu - 14 listopada.
Po kilku dniach od przyznania się, opowiedział dokładnie o swojej akcji i motywach jakie nim kierowały. Podczas śledztwa, zbudował kopię bomby i opisał jak ją zmontował i podłożył.
Ciekawe natomiast jest dalsze postepowanie Gestapo z Elserem. Nie został ani sądzony ani też skazany, został przewieziony do obozu w Sachsenhausen, gdzie był traktowany jako więzień uprzywilejowany.

Nastepnie został przwieziony do obozu w Dachau, gdzie został osadzony w pojedyńczej celi, żyjąc w znacznie lepszych warunkach niż pozostali więźniowie.
Jego cela była dwukrotnie większa od pozostałych i wyposażona jako warsztat stolarski. Uprawiał tu swój fach i wykonywał wiele rzeczy na zamówienie władz obozowych.






Uroczystości pogrzebowe ofiar zamachu z 8 listopada 1939 roku.

Dalsze jego losy są doskonale znane. Na polecenie Heinricha Himmlera, szef Gestapo, Heinrich Müller wydał komendantowi obozu w Dachau, SS-Obersturmbannführerowi Wilhelmowi Weiterowi, w dniu 5 kwietnia 1945 roku, rozkaz likwiadacji Georga Elsera.


Od lewej - fotokopia rozkazu likwidacji Elsera, wykonawca wyroku w dniu 9 kwietnia 1945 roku - Theodor Bongartz.

Jakie skutki były tego nieudanego zamachu ?
Hitler znalazł pretekst, by poprzez fikcyjne powiązanie brytyjskiego i holenderskiego wywiadu z zamachem, złamać neutralność Holandii w dniu 1940.05.10 roku.
Najważniejszym jednak skutkiem tego zamachu był ogromny wzrost popularności samego Hitlera wśród narodu niemieckiego. W rezultacie nieudany zamach przyniósł, jak można było tego oczekiwać, nową, ogromną falę nagłego poparcia dla Hitlera, której towarzyszyło uczucie nienawiści do Wielkiej Brytanii, stojącej rzekomo za zamachem bombowym.
Minęło niebezpieczeństwo powstania nowej legendy o "ciosie nożem w plecy". Wg doniesień SD, ludzie mówili, że gdyby zamach się powiódł, skończyłoby się to wewnętrznym zamieszaniem korzystnym dla wrogów Niemiec, klęską w wojnie, jeszcze gorszą niewolą jak ta po Wersalu i utratą wszystkiego, co zyskano po 1933 roku.



powrót do strony głównej

© copyright 2006, Waldemar „Scypion” Sadaj
Design by Scypion