Felix Martin Julius Steiner
SS-Obergruppenführer und generał Waffen-SS
Nr SS - 253 351
Nr NSDAP - 4 264 295
Urodzony - 23.05.1896 r. w Stallupönen (Prusy Wschodnie)
Zmarł - 17.05.1966 r. w Monachium
Kariera:
Po ukończeniu gimnazjum w Królewcu, jako podchorąży wstąpił do 5. Wschodniopruskiego Pułku Piechoty "von Boyen" w Tylży. Na początku I Wojny
Światowej, w stopniu chorążego brał udział, wraz ze swoim pułkiem, w bitwach pod Tannenbergiem oraz nad jeziorami mazurskimi. Następnie wkroczył
na tereny Litwy, gdzie w listopadzie 1914 r. został ciężko ranny. Podczas pobytu w lazarecie 27 stycznia 1915 r. otrzymał pierwszą nominację
oficerską na stopień podporucznika.
Wielokrotnie operowany opuścił szpital dopiero na początku 1916 r.
W czerwcu 1916 r. brał udział w walkach nad Dźwiną, pod Rygą, jako dowódca kompanii w 46 Batalionie Karabinów Maszynowych.
Po podpisaniu traktatu pokojowego między Rosją Radziecką a państwami centralnymi w marcu 1918 r. został przeniesiony na front zachodni.
Uczestniczył w walkach pod Wytschaete w Lesie Houtholsterskim i w okolicach Kimmel, a także w walkach obronnych w okolicach Arras i Nyon.
Z bojów wyniósł doświadczenie, że na wojnie decydują jednostki szturmowe. Natarcia całych armii skończyły się fiaskiem oraz rzezią dziesiątków i
setek tysięcy ludzi, spowodowanych wojną pozycyjną.
Doświadczenia Steinera z walk na Zachodzie miały bardzo duży wpływ na jego poglądy, co do prowadzenia wojny w przyszłości. Gdy sztaby generalne
wszystkich walczących armii podkreślały rolę armii masowych, on uważał, że coraz bardziej będzie rosło znaczenie małych i elitarnych jednostek.
Odznaczony Krzyżem Żelaznym obu klas, porucznik Steiner, został jesienią 1919 r. wcielony do Reichswery. Wcześniej, przez rok dowodził kompanią
ochotników powołaną do ochrony rejonu Kłajpedy.
W Reichswehrze służył jako dowódca 2 kompanii karabinów maszynowych 101 pułku piechoty.
1 października 1921 r. rozpoczął służbę jako dowódca plutonu 8 kompanii karabinów maszynowych 1 pułku piechoty w Tylży.
Po zdaniu w okręgu wojskowym egzaminów umożliwiających przyjęcie do Akademii Wojennej, w 1924 r. przeniesiono go do Królewca, w którym służył
jako adiutant pułku, a od 1932 r. jako dowódca kompanii. W trakcie tego przydziału, 1 grudnia 1927 r. uzyskał nominację na stopień kapitana,
a w 1933 na majora. Po tym awansie przeniesiono go na stanowisko szefa wyszkolenia Inspekcji Policji Krajowej "West".
Pod koniec roku zamierzał zrezygnować ze służby z powodu "wewnętrznego sprzeciwu, co do metod wychowania i szkolenia".
Tak się jednak nie stało, bowiem 1 stycznia rozpoczął służbę na stanowisku referenta szefa oddziału wyszkolenia, gdzie zajmował się opracowywaniem
szkolenia wojskowego oraz szkoleń krótkoterminowych.
Kiedy jego etat zlikwidowano z powodu wprowadzenia obowiązkowej służby wojskowej, wstąpił do SS i 12 czerwca 1935 r. w stopniu SS-Sturmbannführera
objął funkcję dowódcy 3 batalionu pułku SS "Deutschland", który wówczas stacjonował w Ellwagen/Jagst. W styczniu 1936 r. objął dowództwo nad tym
pułkiem.
Dwa lata później na czele SS "Deutschland" wkroczył na teren Sudetów, a marcu 1939 uczestniczył w przyłączeniu "szczątkowych Czech",
przekształconych w Protektorat Czech i Moraw.
W maju 1939 r. Steiner zorganizował w Munsterlager pierwsze ćwiczenia pułków "SS-Verfügungstruppen", na które przybył Hitler wraz z generalicją.
Pokaz sprawności wywarł duże wrażenie na Führerze, co otworzyło dla jednostek wojskowych SS perspektywy rozwoju organizacyjnego.
W kampanii wrześniowej pułk Steinera w walczył w składzie Grupy Armii Północ nacierającej od północy na Warszawę. W pierwszej fazie walczył on
w rejonie Mławy, następnie przełamując polskie pozycje obronne, przez Chorzele wyszedł na tyły polskiej armii i poprzez Różan dotarł do Narwi.
Wkrótce, po krótkim odpoczynku, posuwając się szybko naprzód pułk SS "Deutschland", sforsował Bug i 17 września dotarł do polskich pozycji
obronnych wokół Modlina. 27 września oddział wydzielony z pułku, a dowodzony bezpośrednio przez Steinera brał udział w zaciętych walkach
o Zakroczym.
10 października 1939 r. SS "Deutschland" wraz z pułkami SS "Germania" i "Der Führer" wszedł w skład nowoutworzonej SS-Verfügungsdivision, na której
dowódcę asygnowano Paula Hausera.
W ramach przygotowań do realizacji planu "Gelb" część SS-Verfügungsdivision z pułkami "Germania" i "Deutschland" przydzielono jako jednostki
drugorzutowe do 28 A z GA "B", z zamiarem wykorzystania ich w walkach na terenie Holandii.
26 maja jednostka Steinera wzięła udział w forsowaniu kanału Lys w rejonie Merville. 1 czerwca padła Dunkierka, a już 5 czerwca 140 dywizji
niemieckich uderzyło na południe. Vefügungsdivision przydzielono do Panzergruppe "Kleist" wyznaczonej do marszu na Paryż. 6 czerwca dywizja
przekroczyła Sommę, a następnie skierowała się w rejon rzeki Aisne. Zdobycie przez Niemców Dijon odcięło wojska francuskie w Alzacji i
Lotaryngii. W ręce Hausera wpadło ponad 30 000 jeńców francuskich.
Po zawieszeniu broni, podpisanym 22 czerwca "Verfügungsdivision" wraz z dywizją "Totenkopf" rozpoczęła obowiązki okupacyjne w okolicach Bordeaux.
15 sierpnia 1940 SS-Oberführer Felix Steiner otrzymał Krzyż Rycerski Żelaznego Krzyża za dowodzenie pułkiem "Deutschland" podczas kampanii
na Zachodzie.
9 listopada 1940 r. uzyskał awans na SS-Brigadeführera, a 1 grudnia został dowódcą nowo sformowanej 5 Dyw. SS "Wiking".
Po raz pierwszy w dziejach Niemieckich Sił Zbrojnych w jej składzie znaleźli się żołnierze wielu narodowości. Oprócz Volksdeutschów, byli tam
również ochotnicy ze Szwajcarii, Norwegii, Danii, Szwecji, Holandii i Belgii.
Tworzenie dywizji i szkolenie odbywało się zimą na przełomie lat 1940/41 w Monachium, Wiedniu i Klagenfurcie. Jej trzy pułki nosiły nazwy
"Westland", "Nordland" i "Germania".
Steiner wykorzystał zdobyte podczas I Wojny Światowej doświadczenia dowódcy oddziałów szturmowych. Wyszkolenie ideologiczne formalnie było na
drugim planie. Stawiano przede wszystkim na przedsiębiorczość, pomysłowość, zręczność, zdecydowanie i inicjatywę własną w terenie, aby wśród
żołnierzy wytworzyć poczucie wyższości, pewności siebie oraz umiejętności błyskawicznej reakcji w każdej sytuacji bojowej.
Motto Steinera brzmiało: "Pot oszczędza krew". Idee narodowosocjalistyczne nie miały tutaj istotniejszego znaczenia. Nie zwracano uwagi na
orientacje polityczne wyniesione przez ochotników z ich domów.
Steiner szybko zorientował się, że ideologia odgrywa wśród żołnierzy destrukcyjną rolę, gdy niektórzy ochotnicy z Holandii zaczęli siebie nazywać
Musserleute i domagać szczególnych praw w stosunku do swoich rodaków nie należących do NSB (organizacji skupiającej holenderskich faszystów).
Steiner zdusił w zarodku te nacjonalistyczne kłótnie i zawiści. Traktował wszystkich swoich żołnierzy jak kolegów, bez względu na różnicę
pochodzenia i światopogląd. Ukazał swoim ochotnikom z Europy Zachodniej i Północnej cel wojny, z którym mogli się identyfikować: "Sprawiedliwy
porządek w wolnej Europie, utrzymanie obyczajów i kultury oraz zwycięstwo wolnego i szlachetnego ducha nad siłami zniszczenia w świecie".
13 lutego 1941 r. Gottlob Berger wyraził zgodę na utworzenie i przyłączenie do składu dywizji "Wiking" batalionu fińskiego. W lutym i marcu
wszystkie oddziały dywizji skoncentrowano w Huesbergu, kończąc tam szkolenie i zgrywanie jednostek.
1 kwietnia nową jednostkę podporządkowano Grupie Armii "Południe". Weszła ona do walki już 22 czerwca 1941 r., prowadząc od 29 czerwca ciężkie
walki pod Tarnopolem. W sierpniu dywizja dotarła do Dniepru, zdobywając przyczółek w rejonie Dniepropietrowska. Nieustanne natarcie trwało aż do
listopada kiedy to padł Rostów nad Donem. Sowiecka kontrofensywa odrzuciła jednak Niemców na linie rzeki Mius, w której rejonie SS "Wiking"
prowadziła działania w okresie od grudnia 1941 do lipca 1942 r. Wtedy to została rzucona do ataku na Charków, a następnie w składzie Armii
Pancernej generała Kleista prowadziła walki na kierunku kaukaskim.
1 stycznia 1942 r. Steiner zostaje awansowany na SS-Gruppenführera i generała-porucznika Waffen-SS.
W sierpniu 1942 r. dywizja osiągnęła rejon wschodniego Kaukazu oraz pola naftowe Majkopu, a we wrześniu stanęła nad Terekiem, gdzie walczyła
aż do wiosny 1943 r.
9 listopada 1942 r. jednostkę Steinera przemianowano na 5 Dywizję Grenadierów Pancernych SS "Wiking".
23 grudnia Steiner jako 159 żołnierz, otrzymuje Liście Dębowe do Krzyża Rycerskiego za dowodzenie SS "Wiking" na froncie wschodnim.
Po klęsce stalingradzkiej 5 Dyw. Gren. Panc. SS musiała, w lutym 1943 r. wycofać się przez Don do Charkowa.
22 marca 1943 r. z dywizji wyłączono pułk "Nordland", który stał się zaczątkiem nowej jednostki pod tą samą nazwą.
Zagraniczni ochotnicy sprawdzili się w boju. Steiner miał niewątpliwy wkład w ideę zjednoczenia "germańskich ochotników" w jeden wielki związek
bojowy, choć szef Głównego Urzędu SS Gottlob Berger, przedstawił ją jako swoją.
30 marca 1943 r. Hitler podpisał rozkaz o utworzeniu III (germańskiego) Korpusu Pancernego SS.
1 maja 1943 r. mianowano Steinera dowódcą tego Korpusu, który traktował tą nominację jako osobiste wyzwanie. Najpierw "Wikingów" a później
III Korpus Pancerny SS chciał uczynić "swoim". Himmler bardzo nieprzychylnie patrzył na nietypowe metody szkolenia i dowodzenia stosowane przez
Steinera. Reichsführer SS uważał, że "perła" SS należy do niego. W piśmie z 15 lipca 1943 r. żalił się szefowi Głównego Urzędu SS Gottlobowi
Bergerowi, że Steiner mówi o podległej sobie jednostce jako o "swoich wojskach" i że zamiast "Heil Hitler" używa się nieznanego pozdrowienia
"Heil Euch". Himmler był oburzony "krytyczną wobec narodowego socjalizmu" postawą Steinera. Nakazał Bergerowi by natychmiast z tym skończył.
1 lipca 1943 r. Steiner zostaje mianowany SS-Obergruppenführerem i generałem Waffen-SS.
10 sierpnia 1944 r. Felix Steiner został odznaczony przez Hitlera Mieczami do Liści Dębowych.
Mimo nieskończonego szkolenia korpus przerzucono do Chorwacji w celu zwalczania tamtejszej partyzantki. Po nieoczekiwanej kapitulacji Włoch,
3 września 1943 r. korpus w pełnym składzie przerzucono pod Leningrad. Od tej pory jednostka ta była w ciągłym odwrocie. Toczyła ciężkie walki nad
Narwą i na bagnach Ługi.
Jesienią 1944 r. cofała się przez kraje nadbałtyckie, a w styczniu 1945 r. uczestniczyła w bitwach w Kurlandii, gdzie została zniszczona.
Po zniszczeniu III Korpusu Pancernego SS, Steiner otrzymuje przeniesienie na stanowisko dowódcy 11 Armii Pancernej, która miała za zadanie
uderzyć z Pomorza Zachodniego na prawe skrzydło 1 Frontu Białoruskiego marszałka Georgija Żukowa, który po przełamaniu przez Armię Czerwoną
frontu nad Wisłą nacierał w kierunku Kostrzynia.
Kiedy linia frontu dotarła do Odry armia Steinera czekała na nowe zadania.
W tym czasie dotarł do niego rozkaz Hitlera, który nakazywał mu na terenach znajdujących się jeszcze pod kontrolą Niemiec "bezwzględne przejęcie
środków ludzkich i materiałów potrzebnych do ostatecznego zwycięstwa" i zameldować o nich.
W każdym z okręgów wojskowych Steiner miał do dyspozycji generała wojsk lądowych, Luftwaffei i Waffen-SS, a na północy admirała Krigsmarine "z
nieograniczonymi pełnomocnictwami". Wszelkie urzędowe placówki, zwłaszcza policji, oddziały i ogniwa NSDAP oraz wszystkie instytucje Wehrmachtu
i SS miały wspierać akcję Steinera. Szczególnie pomocna w poszukiwaniach zapomnianych składów stała się organizacja młodzieżowa Hitlerjugend.
Znaleziono zakonserwowane maszyny, niewykorzystane urządzenia produkcyjne, obozy szkoleniowe z nadającymi się na front rekrutami, personel kuchenny bez przydzielonych zadań itd.
Po paru dniach napłynęły pierwsze meldunki oznaczone jako "tajna sprawa dowodzenia". Zawierały one mnóstwo dowodów obstrukcji i chomikowania
ważnych materiałów wojennych w bardzo dużych ilościach. Zarzuty dotyczyły wszystkich rodzajów sił zbrojnych, różnych ministerstw, organów
partyjnych i wielu przedsiębiorstw przemysłowych.
Pod koniec marca 1945 r. Steiner został wezwany do Hitlera w celu zreferowania swojej działalności. Hitler się załamał, gdy zapoznał się z
treścią jego raportu. Sam Steiner był wstrząśnięty tym co zobaczył w stolicy oraz w samej Kancelarii Rzeszy. Jak skomentował to po powrocie,
w gronie najbliższych współpracowników: "To była godzina śmierci Trzeciej Rzeszy". Odtąd już nie miał zamiaru przelewać krwi swoich żołnierzy
dla narodowosocjalistycznego reżimu.
Kilka dni później przekazano mu dowództwo nad grupą operacyjną mającą nazywać się "Armeegruppe Steiner".
Składała się ona z pozostałości po III Korpusie Pancernym SS, przerzuconym w końcu marca 1945 r. z Pomorza Zachodniego, pośpiesznie
reorganizowanego i uzbrajanego w Schwedt.
Jego pozycje bojowe znajdowały się wówczas 35 kilometrów od Schwedt, w Steinhöfel.Po ciosie jaki przeżył i po doświadczeniach ostatnich tygodni,
Steiner zwrócił się do mieszkającego w Bad Wiessee, byłego ministra wojny Blomberga z propozycją nawiązania, za pośrednictwem
SS-Obersturmbannführera Riedwega, łączności z marszałkiem Montgomerym w celu doprowadzenia do końca wojny na Zachodzie. Von Blomberg odmówił.
Ponieważ czuł się związany przysięgą złożoną Hitlerowi.
Po rozpoczęciu przez Rosjan ofensywy na Berlin (16 kwietnia), dywizje SS "Nordland" i "Nederland" wycofano z grupy Steinera.
21 kwietnia nadszedł przesłany dalekopisem rozkaz Hitlera, który nakazywał zwrócenie się sił "Armeegruppe Steiner" w kierunku południowym, do
Werneuchen i nawiązanie kontaktu ze znajdującymi się tam wojskami niemieckimi. Hitler ponadto zagroził, dodając: "Zabraniam wycofywania się
jednostek na zachód. Każdy oficer, który nie podporządkuje się temu rozkazowi powinien zostać aresztowany i rozstrzelany. Pan, panie generale
jest odpowiedzialny własnym życiem za wykonanie tych rozkazów".
Wieczorem nadszedł kolejny rozkaz, nakazujący Steinerowi zablokowanie linii Spandau-Oranienburg. Rozkaz ten wykonał 22 kwietnia. Tego samego dnia
Hitler nakazał mu natarcie na Berlin w celu rozerwania pierścienia okrążenia wokół stolicy.
On sam nie zamierzał jednak wykonać tego rozkazu, uważając go za "niewykonalny i bezsensowny". Aby nie rozstrzelano go za niewykonanie rozkazu,
wysłał przeciwko Armii Czerwonej kilka oddziałów. Rankiem 23 kwietnia, wszelkie działania ofensywne zostały zaprzestane.
25 kwietnia dowódca Grupy Armii "Weichsel" nakazał rozpocząć Steinerowi atak na Spandau. Ten odmówił uzasadniając swoją decyzję brakiem
odpowiednich sił.
W nocy 27 kwietnia opuścił on przyczółek Germendorf, z którego miano atakować, nie informując o tym dowódcy grupy armii. Miejsce Steinera
zajął generał Rudolf Holste. Steiner zdołał przekonać Holstego o konieczności poddania się Anglikom.
8 maja 1945r. Steiner dostał się w Meklemburgii do brytyjskiej niewoli.
Został zwolniony 27 kwietnia 1948 r. i zamieszkał w Monachium. Przez następne lata poświęcał wszystkie siły na rehabilitację Waffen-SS,
która Międzynarodowy Trybunał Wojskowy uznał za organizację zbrodniczą i przestępczą.
W 1952 r. wraz z kilkoma byłymi oficerami Wehrmachtu, popierany przez Amerykanów założył w Monachium "Gesellschaft für Werkunde" - towarzystwo,
którego został przewodniczącym. Miało ono wspierać radą powstawanie niemieckich jednostek, które mogłyby się znaleźć w Europejskiej Wspólnocie
Obronnej.
Steiner zmarł 17 maja 1966 r. w Monachium, w samotności a jego śmierć uczcili tylko koledzy z Waffen-SS.
Odznaczenia m.in.:
1914 EK I kl.
1914 EK II kl
Cross of Honour 1914-1918 Combatants
1914 Wound Badge in Black
17.09.1939 - 1939 Spange 1914 EK II kl.
26.09.1939 - 1939 Spange 1914 EK I kl.
1942.04.22 - Deutsches Kreuz in Gold
1940.08.15 - Ritterkreuz des Eisernes Kreuz
1942.12.23 - Eichenlaub (nr. 159)
1944.08.10 - Schwertern (nr. 86)
Ehrendegen des RF SS
Totenkopfring der SS
??.10.1942 - Order of the Cross of Liberty 1st Class with Oak Leaves and Swords (Finlandia)