|
Mina morska kotwiczna wz. S.M. 5
Eksponat Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.
kliknij obraz aby go powiększyć
Historia konstrukcji:
Francuska mina HS 4 AR opracowana w 1930 roku we francuskich zakładach Anciens Établissements Sautter-Harlé. Był to model przeznaczony dla podwodnych stawiaczy min.
Po zakupieniu we Francji 3 stawiaczy min Ryś, Żbik i Wilk miny tego typu znalazły się na stanie PMW. Z okrętów tych w odróżnieniu od jednostek francuskich były one zaprojektowane do stawiania min z wnętrza kadłuba z 2 komór minowych mieszczących po 5 egzemplarzy, zamiast ich transportowania w zewnętrznych piętrowych studniach zrzutowych. Dla celów szkoleniowych przystosowano w Polsce wózki min do ich stawiania także z jednostek nawodnych (np. ze stawiacza min Gryf).
Zakupiono 128 min w ramach udzielonej 19 stycznia 1931 roku IV raty francuskiej pożyczki wojskowej z 1921 roku. Potem doszły kolejne zakupy we Francji, a także uruchomiono ich licencyjną produkcję w Wytwórni Parowozów Zakładów Ostrowieckich w Warszawie (pierwsze zamówienie z lata 1939 roku obejmowało 65 egzemplarzy).
W 1939 roku PMW posiadała 200 min w magazynach na Helu, kolejne 60 min znajdowało się na pokładach podwodnych stawiaczy min (po 20 na jednostkę), a kolejne 55 min ćwiczebnych znajdujących się w Wytwórni Amunicyjnej Nr 2 w Rembertowie przerabiano na miny bojowe – czyli łącznie było do dyspozycji 315 min.
Dane taktyczno-techniczne:
Masa kompletnej miny: 1108 kg.
Masa wózka wraz z kotwicą: 660 kg.
Kadłub z ładunkiem wybuchowym i amortyzatorem: 430 kg.
Materiał wybuchowy: 220 kg TNT
Detonator: 0,75 kg melinitu
Wysokość miny wraz z kotwicą: 1510 mm.
Średnica: 1040 mm.
Opis konstrukcji:
Mina S.M.5 bez kotwicy w pozycji bojowej.
Mina kontaktowa, kotwiczna z hydrostatycznym przyrządem głębokości, dzięki czemu mogła być stawiana zarówno przez jednostki nawodne jak i podwodne. Maksymalna głębokość zanurzenia wynosiła 30 m. Kadłub miny w kształcie kuli wykonany z blachy stalowej zawierał materiał wybuchowy i detonator. Na obwodzie jego górnej części znajdowały się 4 rogi kontaktowe które były rozkładane siłą sprężyny już po postawieniu miny poprzez centralny mechanizm zwalniający znajdujący się na szczycie miny (zwolnienie następowało poprzez naciąg linki spowodowany oddzieleniem wózka kotwicznego). Uderzenie rogów przez kadłub przepływającej jednostki powodowało dostanie się wody do ich gniazd mocujących zaopatrzonych w czujniki hydrostatyczne co inicjowało eksplozję miny (oddzielenie wózka kotwicznego od kadłuba wyciągało odrębną linką także przetyczkę zabezpieczającą detonatora).
Wózek kotwiczny zawierał bęben z nawinięta minliną o długości 200 m i średnicy 9 mm (była ona wytrzymała na szarpnięcia o sile do 4415 N).
Źródła:
W. Benedyczak „Morska broń minowa PMW w 1939 roku”, Nowa Technika Wojskowa, 1994 nr 7
Zdzisław Waśko, Rafał Witkowski „Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki okrętów i oddziałów lądowych Marynarki Wojennej”, z serii „Wojsko Polskie” przygotowanej przez Wojskowy Instytut Historyczny, wyd. MON, Warszawa 1976
|