Po rozbiciu Okręgu Śląskiego w masowych aresztowaniach z listopada/grudnia 1940 i stycznia/marca 1941 r., działalność konspiracyjna praktycznie została zawieszona. Na wieść o rozbiciu Okręgu Śląsk, Komenda Obszaru nr 4 podjęła decyzję o likwidacji Podokręgu Zagłębie Dąbrowskie oraz o mianowaniu na stanowisko Komendanta Okręgu Śląskiego ppłk. Henryka Kowalówki "Oseta", "Topoli".

Dodatkowo po rozbiciu Komendy Obszaru Kraków w maju 1941 r, Okręg Śląski uzyskał status samodzielności i aż do końca okupacji podlegał bezpośrednio Komendzie Głównej ZWZ/AK.
Siedziba Komendy Okręgu mieściła się odtąd w Zagłębiu, a sam sztab zaczął działać na całym, przydzielonym po reorganizacji terenie.

W tym samym czasie zmieniono również szefa sztabu (kpt. Stanisław Stolarski "Konrad".), który ze względu na zagrożenie, na własną prośbę odszedł z zajmowanego stanowiska.
Schedę po nim objął dotychczasowy komendant obwodu Zawiercie: kpt. dypl. Józef Słaboszewski "X". Zmieniono również kryptonim Komendy Okręgu na "Komin".
Od tego czasu sztab Okręgu po raz pierwszy obrał formę komórki czysto wojskowej i przedstawiał się następująco:

Komendant Okręgu:

płk Henryk Kowalówka "Topola".: luty 1941 - lipiec 1942 r.

Szef sztabu i zastępca komendanta:

kpt./mjr dypl. Józef Słaboszewski "Toruń".

Zastępca szefa sztabu:

kpt. piech. Władysław Marmurowicz "Dunin".

Oddział I (Organizacyjny).

Szef:
por. piech. inż. Tadeusz Popiel "Lont".: ?? - 28 maj 1942 r.

Oddział II (Wywiad).

Szef:
por./kpt. piech. Antoni Siemiginowski "Wiktor".

Oddział III (Operacyjny).

Szef:
por. piech. Ewald Migula "Paweł".

Oddział IV (Kwatermistrzostwo).

Szef:
kpt. piech. Władysławw Marmurowicz "Guziczek".

Oddział Vk (Łączność Konspiracyjna).

Kierowniczka:
- Teresa Delekta "Janka".

Oddział Vo (Łączność Operacyjna).

Szef:
kpt. Feliks Kisiel "Benon".: 1941 r.

Służba Sanitarna.

Tereny byłego Podokręgu Zagłębie.
por. dr Władysław Zalewski "Edek".

Tereny dawnego Okręgu Śląskiego.
- dr Bolesław Wiechuła "San".

Inspektor Objazdowy Okręgu.
- dr Bolesław Wiechuła "San".

Poważne zmiany zaszły też w podziale terytorialnym Okręgu, bowiem zdecydowano o likwidacji Inspektoratów Cieszyn i Opole. Od tego momentu Okręg dzielił się na cztery inspektoraty


Inspektorat Katowicki "Kalina".

Inspektorzy:

ppor. rez. hm. Józef Skrzek "Gromek".: styczeń 1941 - 5 września 1941 r. (aresztowany).
kpt. Józef Badach "Czaharski", "Skiba".: początek 1942 r. (przejściowo).

Obwody:

Obwód Katowice - Miasto.

Komendant:
- hm. Marcin Skorupa.

Katowice - Powiat.

Komendant:
ppor. Alfred Rompel "Janosik".

Tarnowskie Góry.

Komendant:
ppor. Alojzy Bogacki "Alek".: ?? - lipiec 1942 r. (aresztowany).

Obwód Chorzów.

Komendant:
ppor. rez. Władysław Strabel.

Obwód Lubliniec.

Obwód zewnętrzny Gliwice-Bytom.

Komendant:
ppor. Maksymilian Niedźwiedź (?).

Obwód zewnętrzny Zabrze.


Inspektorat Rybnik "Rokita".

Inspektor:

por. inż. Władysław Kuboszek "Rogosz", "Bogusław".: czerwiec 1940 - 9 luty 1944 r. (aresztowany).

Obwody:

Obwód Rybnik.

Komendant:
- Wilhelm Warwas "Kobra".

Cieszyn-Miasto.

Komendant:
- vacat.

Cieszyn-Powiat.

Komendant:
- vacat.

Obwód Zaolzie.

Komendant:
st. sierż. Wilhelm Szwajnoch "Miedzianka".

Obwód Pszczyna.

Komendant:
- vacat.

Obwód zewnętrzny Koźle.

Komendant.
ppor. Leon Powolny.

Obwód zewnętrzny Racibórz.

Komendant:
por. rez. Serafin Myśliwiec "Krwawnik".


Inspektorat Sosnowiec "Sosna".

Inspektorzy:

mjr art. Roman Kałuziński "Burza".: luty 1941 - 28 maja 1942 r. (aresztowany).
kpt. Józef Badach-Rogowski "Czaharski", "Skiba".: lato 1942 - kwiecień 1943 r..

Łączniczka Inspektoratu:
por. cz. w. Zofia (Siara) Badach-Rogowska "Zofia".

Obwody:

Obwód Sosnowiec.

Komendanci:
- Zygmunt Zawilski.
kpt. piech. Czesław Gałecki "Wrzos".: luty 1941 - kwiecień 1942 r.

Obwód Chrzanów.

Komendant:
por. piech. Józef Badach "Czaharski".: luty 1940 - początek 1942 r.
kpt. piech. Czesław Gałecki "Wrzos".: kwiecień 1942 - marzec 1943 r.

Obwód Zawiercie.

Komendant:
por. piech. Kurkowski.

Obwód Olkusz.

Komendanci:
kpt. piech Konstanty Szyszkowski.: ?? - maj 1940 r.
ppor. Marian Czernecki "Grot".: maj 1940 -1942 r. (aresztowany).
ppor. czasu wojny Stanisław Jańczyk "Kopytko".: ?? - 3 kwietnia 1943 r. (aresztowany).
- Michał Bartkiewicz.: (1943 r.)

Obwód Będzin.

Obwód Dąbrowa Górnicza.


Inspektorat Bielsko "Bóbr", "Jesion".

Inspektorzy:

mjr Tadeusz Stawiński "Czarny".: marzec - grudzień 1941 r.
kpt. Feliks Kisiel "Szczęsny".: grudzień 1941 - 25 września 1942 r. (aresztowany).

Związek Odwetu.
Szef:
ppor. Wacław Stacherski "Lorenc", "Nowina".: 1942 r.

Obwody:

Obwód Bielsko.

Komendant:
kpt. Henryk Boryczko.: ?? - 25 września 1942 r. (aresztowany).

Obwód Biała.

Komendant:
por. Paweł Pinczer.

Obwód Żywiec.

Komendanci:
kpt. Wenancjusz Zych "Szary", "Dziadek".
por. Antoni Cader.

Obwód Wadowice.

Komendanci:
ppor. rez. dr Apolinary Wietrzny.

Obwód Oświęcim.

Komendant:
ppor. Alojzy Banaś.: ?? - wrzesień 1942 r.

W związku z tym, że ppłk Kowalówka był przed wojną znaną osobistością na Śląsku (zastępca dowódcy 73 pp., stacjonującego w Katowicach i komendant Przysposobienia Wojskowego), czuł się on na podległym sobie terenie bardzo niepewnie. To spowodowało, że niedługo po objęciu komendantury nad okręgiem, obrał on sobie, jako miejsce pobytu Częstochowę i stamtąd dowodził (dom przy ul. Chłopickiego 8).
Kierowanie Okręgiem zza kordonu granicznego (Częstochowa leżała na terenie GG), powodowało ogromne trudności, a sprawę skomplikowało rozszyfrowanie osoby "Oseta" przez gestapo , które o mały włos go nie aresztowało.
Po udanej ucieczce z gestapowskiej obławy, ppłk Kowalówka wyczerpany ciągłym niebezpieczeństwem i pracą, otrzymał urlop i wyjechał na dłuższy czas w okolice Suchedniowa. W czasie jego nieobecności, obowiązki komendanta pełnił Szef Sztabu kpt. dypl. Józef Słaboszewski "Toruń".

Priorytetem dla nowej Komendy Okręgu było nawiązywanie zerwanych kontaktów do placówek i plutonów, co było jednoznaczne z szeregiem nowych nominacji na stanowiska dowódców terenowych. Mimo iż odbudowa rozbitych struktur była najważniejsza, nie brakowało jednak innych inicjatyw.
W Częstochowie "Oset" zetknął się z senatorem Dominikiem Zbierskim "Gwiazdą", któremu powierzył prowadzenie spraw cywilnych Okręgu. W ten sposób, we wrześniu 1941 r., rozpoczęto tworzenie aparatu konspiracyjnego administracji cywilnej.
Równolegle zainicjowano także akcję scaleniową z licznymi organizacjami konspiracyjnymi powstałymi na Śląsku. Za kadencji Kowalówki, wczesnym latem 1942 r., zdołano sfinalizować rozmowy scaleniowe jedynie z Antonim Studnickim "Bystrym", który stał na czele Tajnej Organizacji Niepodległościowej.

Na wiosnę/lato 1942 r., datuje się kolejna fala aresztowań w Okręgu Śląskim, której niejako wstępem było aresztowanie 5 września 1941 r., inspektora katowickiego Józefa Skrzeka. Skrzek został aresztowany w Katowicach w kawiarni "Europa", podczas spotkania z łączniczką Heleną Mathea (Mateja) "Julką", będącą na usługach gestapo.
W maju 1942 r., rozpoczęła się pierwsza tzw. "masówka", która objęła struktury inspektoratu sosnowieckiego oraz Komendę Okręgu. W nocy z 27 na 28 maja nastąpiło główne uderzenie, w którym aresztowano inspektora mjr. art. Romana Kałuzińskiego "Burzę", szefa Oddziału I Sztabu Okręgu inż. Tadeusza Popiela oraz niemal całe kierownictwo "Sosny"". Efektem było całkowite rozbicie struktur inspektoratu.

Wyżej wymienione aresztowania, w toku przeprowadzanego przez gestapo śledztwa, już po miesiącu przerzuciły się na teren inspektoratu katowickiego. Szczególne dotkliwe spustoszenie spowodowały one na terenie Obwodu Katowice-powiat. Pomimo zastosowania wszelkich środków ostrożności, podjętych przez komendanta tego obwodu, ppor. Alfreda Rompela "Janosika", niemiecka policja bezpieczeństwa zdołała zinfiltrować struktury ZWZ-AK w inspektoracie.
Masowe aresztowania trwały tu cały czerwiec i lipiec 1942 r., w ręce policji bezpieczeństwa dostali się m. in.: komendant obwodu Katowice-powiat ppor. rez. Alfred Rompel "Janosik", adiutant obwodu Gerard Krawczyk "Wszerad", komendant placówki w Łaziskach Franciszek Schubert "Zyndram", komendant obwodu Tarnowskie Góry Alojzy Bogacki.
Wydarzenia te spowodowały zanik aktywności inspektoratu i ograniczenie jego działalności, choć nie były powodem paraliżu organizacyjnego.
Mocno osłabiona została łączność inspektoratu z Komendą Okręgu przez co działalność poszczególnych obwodów, stała się bardziej samodzielna.

Kolejna, trzecia już fala aresztowań dotknęła inspektorat bielski. Była ona wynikiem zdrady Ryszarda Dembowicza "Radomia", który z inspiracji gestapo podawał się za majora i inspektora nieistniejącego inspektoratu oświęcimsko-bielskiego.
Dembowicz który był bardzo mocno wdrożony w konspirację oświęcimską, wykorzystując spory bałagan organizacyjny, wmówił poważnej części konspiratorów w Oświęcimiu i Żywcu, że jest komendantem wspomnianego inspektoratu.
Główne uderzenie nastąpiło w nocy z 25 na 26 września 1942 r., wówczas to aresztowano: inspektora Feliksa Kisiela, jego zastępce Mieczysława Jonkisza, komendanta Obwodu Bielsko kpt. rez. Henryka Boryczkę, komendanta Obwodu Żywiec por. piech. Antoniego Cadera, komendanta obwodu oświęcimskiego ppor. rez. Alojzego Banasia i komendanta Obwodu Biała por. Pawła Pinczera.
Fale aresztowań z terenu zdezorganizowały w poważny sposób prace Komendy Okręgu, a jej całkowity paraliż zapoczątkowały inne wydarzenia.

W lipcu 1942 r., ppłk Kowalówka po raz drugi, niemal cudem uniknął aresztowania. Mimo sporej dozy szczęścia wiadomym stało się, że Komendant Okręgu jest ścigany przez gestapo, a jego praca na tak niebezpiecznym terenie stała się niemożliwa.
W związku z tym decyzją Komendy Głównej "Oset" został odwołany ze swojego stanowiska, awansowany do stopnia pułkownika i mianowany Komendantem Okręgu Poznań AK. Jednocześnie Komenda Główna odwołała zastępcę Szefa Sztabu kpt. Władysława Marmurowicza, samego szefa Sztabu odwołując nieco wcześniej, z powodu nadmiernego zagrożenia aresztowaniem.
Tak więc w okresie od lipca do jesieni 1942 r., Komenda Okręgu znalazła się w stanie zupełnej dezorganizacji.

Jesienią 1942 r., Komenda Główna AK mianowała na stanowisko Komendanta Okręgu Śląskiego ppłk dypl. Pawła Zagórowskiego "Macieja", dotychczasowego Szefa Sztabu Okręgu Łódź. Nowy komendant za miejsce dowodzenia obrał sobie Kraków, gdzie znajdowała się baza przerzutowa Okręgu Śląskiego oraz gdzie przebywali ocaleni z pogromu oficerowie Sztabu Okręgu.
Po pobieżnym zorientowaniu się w realiach podległego terenu, nowy komendant mianował na stanowisko inspektora sosnowieckiego kpt. Józefa Badacha "Czaharskiego", a na stanowisko komendanta Obwodu Żywieckiego, spotkanego w Krakowie Antoniego Płanika.
Mniej więcej w tym samym czasie ppłk Zagórowski powierzył stanowisko inspektora katowickiego Wacławowi Stacherskiemu "Nowinie".

W marcu 1943 r., na stanowisko szefa Sztabu Okręgu, Komenda Główna mianowała mjr dypl. Zygmunta Janke "Waltera", dotychczasowego Szefa Sztabu Okręgu Łódź. "Walter" dobrze znał ppłk Zagórowskiego jeszcze z czasów konspiracji w Łodzi.
W niedługim czasie miało się okazać, że była to bardzo trafiona nominacja. Nowy Szef Sztabu rozpoczął pracę od objazdu inspektoratu sosnowieckiego, gdzie sytuacja była bardzo niejasna.
Generalnie sprawy dla "Waltera" wyglądały bardzo niekorzystne i czekało go mnóstwo pracy. Przede wszystkim należało zebrać to co pozostało ze Sztabu Okręgu, odtworzyć częściowo jego brakujące elementy i zbudować od nowa struktury trzech rozbitych inspektoratów.
W następnych etapach należało utrzymać stałą łączność z Delegaturą Okręgową, co było konieczne do kontynuacji akcji scaleniowej, nawiązać utraconą łączność z oddziałami w terenie i zorganizować walkę czynną z niemieckim okupantem.

W maju 1943 r., "Walter" przybył ponownie do Sosnowca, gdzie mianował inspektorem sosnowieckim ppor. Stefana Nowocienia "Prawdzica", w miejsce kpt. Badacha, który został oddany do dyspozycji Komendy Okręgu Kraków.
W Inspektoracie Katowice, dzięki Wacławowi Stacherskiemu "Nowinie", prace nad odtworzeniem struktur ruszyły mocno do przodu. "Nowina" przybył na podległy mu teren, nawiązał rozerwaną łączność z ocalałymi członkami AK, wyznaczył nowych komendantów obwodów.
Najgorzej sytuacja miała się w Inspektoracie Bielsk, do którego "Walter" wysłał dotychczasowego kwatermistrza inspektoratu sosnowieckiego ppor. Andrzeja Harata "Wichra", który był przewidziany na zastępce przyszłego inspektora. Jego podstawowym zadaniem było odszukanie ocalałych grup AK na terenie Bielska oraz ich ponowne powiązanie organizacyjne.

W sztabie Okręgu nieprzerwanie pracowały jedynie dwa oddziały: II - Wywiadowczy i Vk - Łączności Konspiracyjnej, choć i one poniosły spore straty. Resztę sztabu trzeba było odtwarzać od podstaw.
I tak Oddział I (Organizacyjny) zaczął odbudowywać por./kpt. Antoni Cichy (Morawski) "Rybicki", "Roch".
Rozpoczęto także organizację Oddziału V-o (Łączność Operacyjna), który objął plut. pdchor./ppor. "Zapłon" z wojsk łączności. Dowódcą kompanii łączności mjr Janke mianował ppor. wojsk łączności "Artura".
W tym samym czasie ustalono zadania dla Oddziału III (Operacyjnego), gdzie rozpoczęto prace przygotowawcze nad planem opanowania terenu i poszczególnych ognisk walki zgodnie z wytycznymi Komendy Głównej. Kierownictwo nad realizacją tych planów, jako szef Oddziału III objął kpt. Paweł Migula "Oracz".
Sprawą najwyższej rangi była organizacja walki bieżącej, która miała przebiegać pod nowym szyldem Kierownictwa Dywersji. Związek Odwetu został rozwiązany a jego aktywa przekazane do tworzenia nowej struktury. Szefem Kedywu Komendy Okręgu mianowano początkowo kpt. Czesława Gałeckiego "Paproć", wkrótce jednak zastąpił go rtm. Wacław Zdyb "Janusz", "Zawieja".

We wrześniu 1943 r., ciężko chory ppłk Zagórowski "Maciej", zmuszony został wrócić do Warszawy na leczenie, co jednak spowodowało, że na Śląsk już nie powrócił. Jego następcą Komenda Główna mianowała ppłk "Waltera".
W styczniu 1944 r., skład osobowy Komendy Okręgu, jej struktura organizacyjna oraz zadania poszczególnych komórek, przedstawiały się następująco:

Komendant Okręgu:

mjr/ppłk Zygmunt Janke "Walter".: październik 1943 - styczeń 1945 r.

Szef Sztabu:

- vacat.
p.o. mjr Ewald Migula "Oracz", "Paweł".

Adiutant i Oficer do zleceń specjalnych.

ppor. inż. Ferdynand Węgłowski "Joachim".

Oddział I (Organizacyjny).

Szef:
por. Antoni Cichy (Morawski) "Roch", "Rybicki".: wiosna(?)/wrzesień 1943 - 5 marca 1944 r.

Referat Personalny.
Referat Mobilizacyjny.
Komórka legalizacyjna.
Archiwum.
"Ochronka".

Dowódca ochrony osobistej Komendanta.
- Henryk Jackowski "Radwan".

Od początku 1944 r., datuje się zintensyfikowanie wysiłków Komendy Okręgu w celu przeprowadzenia w pełni akcji scaleniowej, zapoczątkowanej jeszcze w 1942 r., przez sztab ppłk Kowalówki.
Rozmowy scaleniowe ze Stronnictwem Narodowym doprowadziły do wcielenia w skład Armii Krajowej około 100 plutonów pełnych i 2 szkieletowe NOW.
Z tego w inspektoratach: Bielskim - 40 + 2 szkieletowe, Tarnowskie Góry - 12, Katowice - około 40 i Sosnowiec - 12.
Aneks NOW pozwolił również na uzupełnienie stanów osobowych komend.
I tak w inspektoracie bielskim uzupełniono część Komendy Inspektoratu oraz część sztabu obwodu, w Inspektoracie Tarnowskie Góry z NOW przyszedł inspektor, komendant obwodu oraz część sztabów.
Ponadto AK przejęła z NOW dobrze rozbudowaną sieć łączności oraz kilka składów broni, którą przekazano oddziałom partyzanckim. Aneks NOW w najpoważniejszym stopniu wpłynął na odbudowę Inspektoratu Bielsk.

Największym wzmocnieniem rozbitych struktur Armii Krajowej w Okręgu było wcielenie aktywów PPS.
W rozmowach z kierownictwem PPS ustalono, że scalenie będzie odbywać się na szczeblu obwodów. Do sztabów obwodów weszli dowódcy oddziałów GL PPS, a skład plutonów PPS pozostał niezmieniony.

W wyniku wcielenia GL PPS do Inspektoratu Sosnowiec z "Koła" wszedł inspektor i część sztabu inspektoratu, dwóch komendantów obwodów i część ich sztabów. Zasilono inspektorat 53 plutonami GL i 27 plutonami milicji oraz dwoma plutonami partyzanckimi oddziału "Surowiec".
W Inspektoracie Lubliniec uzupełniono część sztabu Obwodu Zawiercie. Weszło do niego również 12 plutonów Gwardii Ludowej.
Do Odwodu Kłobuck wcielono 11 plutonów, po przejęciu Rejonu Blachownia od Inspektoratu Częstochowa.
W Inspektoracie Katowice zgłoszono 50 plutonów, których przyjęcie odwlekano z powodu rozbicia inspektoratu wiosną 1944 r.
W Inspektoracie Rybnik zgłoszono drobne grupy, słabe organizacyjnie i o niskim stanie liczbowym.
W Podinspektoracie Cieszyn zgłoszono 26 plutonów Gwardii Ludowej, skupionych w luźnych grupach.
W Inspektoracie Bielskim zgłoszono 24 plutony zorganizowane oraz 20 plutonów trakcie organizacji.

Akcja scaleniowa z BCh nie została sfinalizowana. Mimo, iż rozmowy podjęto na początku 1944 r., nie doszło do przekazania aktywów BCh, co w dużej mierze wynikało z animozji pomiędzy kierownictwami terenowymi obu organizacji. Przekazano jedynie 20 plutonów BCh Obwodowi Kłobuck.

Do zadań Oddziału III należał także nadzór nad pracami komórek legalizacyjnych Okręgu. Z konieczności bowiem, komórki legalizacyjne utworzono także przy inspektoracie rybnickim oraz w poszczególnych oddziałach Sztabu Komendy Okręgu.

Oddział II (Wywiad, kontrwywiad).

Szef:
kpt. Antoni Siemiginowski "Wiktor".

Wydział Wywiadu Ofensywnego.
Wydział Kontrwywiadu.
Kancelaria.

Oddział II jako jeden z dwóch oddziałów KO, mógł cieszyć się ciągłością pracy konspiracyjnej, mimo masowych aresztowań w łonie Komendy Okręgu Śląsk oraz w łonie samego Oddziału II.
Szczęście konspiracyjne oraz grupa bardzo inteligentnych wywiadowców spowodowały, że odnosił on bardzo poważne sukcesy w walce wywiadowczej z niemieckim okupantem.
Do czołowych grup wywiadowczych i wywiadowców indywidualnych Oddziału II należeli m. in.:

Bruno Absolon - były naczelny dyrektor huty "Pokój" i koncernu hutniczego "Pokój", aresztowany w kwietniu 1940 r. i stracony.
Absolon utrzymywał ścisły kontakt z Oddziałem Wydzielonym mjra Henryka Dobrzańskiego "Hubala", który częściowo finansował.

Agent o kryptonimach "D-05", "Hilda" - dostarczał bezcennych informacji natury wojskowej, przede wszystkim z zakresu lotnictwa, przemysłu lotniczego,obrony przeciwlotniczej, rozmieszczenia lotnisk, sygnalizacji lotniczej, szkiców wskazujących ściśle cele bombardowań, wyniki bombardowań, stan odbudowy po bombardowaniach. Ponieważ dane pochodziły z różnych rejonów Niemiec, należy przyjąć, że "D-05" kierował własną siatką wywiadowczą.

Grupa wywiadowcza Karola Błaszczyka "Lido" - dostarczała bardzo ważnych informacji dotyczących przemysłu zbrojeniowego na terenie Górnego Śląska i Opolszczyzny a także w hutach Trzyńca i Ostrawy oraz ruchu przewozowego na węzłach kolejowych.

Na zdjęciu: Jan Margiciok "August", szef organizacji wywiadowczej Inspektoratu Rybnickiego.

Organizacja Wywiadowcza "Augusta".
Organizatorem i jej szefem był Jan Margiciok "August", "Maj", który w szeregach SZP służył od listopada lub grudnia 1939 r. Został on zaprzysiężony przez Franciszka Żymełkę "Sępa", "Orlika" i wykorzystany jak kurier wywiadu.

Już wkrótce, dzięki swojej wybitnej inteligencji Margiciokowi powierzono nadzór nad wywiadem trzech obwodów Inspektoratu Rybnik. Po aresztowaniu i ucieczce z rąk gestapo "August" zdołał ponownie nawiązać kontakt z ZWZ i wraz ze swoim zastępcą - Leopoldem Hałaczkiem "Tadkiem", rozpoczął organizację licznej i szeroko działającej sieci wywiadowczej.
Sieć prowadziła zarówno wywiad gospodarczy jak i wojskowy. W 1942 r., obejmowała swoją działalnością Cieszyn, Trzyniec, Karwinę, Bogumin, Frysztad, Wisłę, Skoczów, Ustroń.
Organizacja dysponowała szeregiem punktów kontaktowych, do najważniejszych należały: zakład dentystyczny dr Ernesta Winklera w Lutyni Dolnej, parafia ks. Józefa Adameckiego w Jabłonkowie, piekarnia Tadeusza Cicheckiego w Boguminie oraz wiele innych.
Zakres działania organizacji doskonale obrazuje rozkaz Pawła Cierpioła (szefa wywiadu Inspektoratu Rybnik), skierowany do "Augusta" w którym nakazuje:

"1. Ustalenie oddziałów wojskowych w okręgu Olzy, poszczególnych ich rodzajów broni, ich rozmieszczenia, siły i uzbrojenia.
2. Ustalenie transportów wojskowych kolejowych i szosowych.
3. Ustalenie wszystkich wojskowych pojazdów mechanicznych i samochodów.
4. Zbadanie lotnisk i składów amunicji.
5. Zbadanie wszystkich zakładów przemysłu zbrojeniowego i wydajności ich produkcji.
6. Ustalanie wszystkich ważnych dla gospodarki wojennej zakładów hutniczych, kopalń węgla oraz innych zakładów przemysłowych.
7. Ustalanie istnienia straży przemysłowej, jej siły i uzbrojenia.
8. Ustalenie poszczególnych placówek policyjnych z dokładnym podaniem ich siły i uzbrojenia.
9. Ustalenie poszczególnych placówek Tajnej Policji Państwowej - łącznie z ekspozyturami.
10. Ustalenie poszczególnych posterunków celnych straży granicznej, ich siły i uzbrojenia.
11. Podanie miejsc postoju SS, S.A., NSKK, FSFK z dokładnym podaniem ich siły.
12. Zewidencjonowanie Polaków wysiedlonych i przesiedlonych.
13. Dalsze przesyłanie ważnych wiadomości politycznych i gospodarczych."

(* za Juliuszem Niekraszem "Z dziejów AK na Śląsku.")

Organizacja "Augusta" została rozbita w styczniu w styczniu 1943 r., rozpracowana przez agenta gestapo Edwarda G. Margicioka i Hałaczka policja bezpieczeństwa ujęła 26 stycznia 1943 r., na stacji w Bystrzycy. Śledztwem objęto łącznie 71 osób.

Oprócz wymienionych wyżej postaci śląskiego wywiadu wymienić trzeba też całą grupę wywiadowców, którzy również mieli niemałe osiągnięcia. Do najbardziej zasłużonych należeli: Konstantyn Kotowicz, Piotr Nawrocki "Bogumił", Adam Parys "Zrąb", Franciszka Duliban "Nusia", Maria Adamczyk "Rodzianka" oraz agenci ukrywający się pod pseudonimami: "Jawor", "Heban", "Opoka", "Maj-5", "KB-5", "Cygan", "Tur".
Wywiad Okręgu posiadał własną sieć łączności, do jej wybijających się postaci należała Antonina Milke "Nina".

Oddział III (Operacyjny).

Szef:
kpt. Ewald Migula "Oracz", "Paweł".

Wydział Operacyjny.
Wydział Szkolenia.
Wojskowa Służba Ochrony Powstania.

Oddział III był odpowiedzialny za realizację planów opanowania terenu Okręgu, a także zdobycia poszczególnych ognisk walki zgodnie z zadaniami, jakie otrzymano z Komendy Głównej.
W chwili wybuchu powstania powszechnego (godzina W) miano opanować część wschodnią Okręgu (Inspektoraty oparte o granicę z Generalną Gubernią), natomiast część zachodnią zdezorganizować poprzez odpowiednią dywersję. Dywersja miała objąć komunikację i czołowe osobistości niemieckie.
W następnej fazie wspólnie z oddziałami Okręgu Krakowskiego i Kieleckiego oraz Legionem Śląskim miała być opanowana zachodnia część Okręgu Śląskiego. Akcją w drugiej fazie miał dowodzić gen. Stanisław Rostworowski "Odra" delegowany z Komendy Głównej AK do Krakowa.
Opracowanie tych zadań oraz nadzór nad ich wykonaniem zostało powierzone kpt. Pawłowi Migule "Oraczowi", szefowi Oddziału III.
W 1944 r. gotowe plany o których mowa wyżej trzeba było zarzucić. Było to spowodowane zmieniającą się sytuacją wojenno-polityczną, w jakiej znalazła się Polska.
Od początku roku 1944, Oddział III wraz z Komendantem Okręgu był zaangażowany przede wszystkim w opracowywanie Planu "Burza", czyli planu wzmożonej dywersji na tyłach wycofującego się Wehrmachtu.
W lipcu z gotowym planem zapoznano oficerów typowanych na dowódców wielkich jednostek partyzanckich, głównie 23 DP AK, m.in.: kpt. Lucjana Tajchmana "Wirta", rtm. Wacława Zdyba "Janusza", ppor Gerarda Woźnicę "Hardego" i Stefana Kura-Granickiego "Oseta".
Druga wielka jednostka, odtwarzana przez Okręg (21 DP AK) miała zostać przekazana gen. Brunonowi Olbrychtowi - dowódcy grupy operacyjnej AK "Śląsk Cieszyński".

Oddział IV (Kwatermistrzostwo).

Wydział Intendentury.
Wydział Uzbrojenia.

Oddział V-k (Łączność konspiracyjna).

Kierowniczka:
- Teresa Delekta "Janka".: 1941 - 1945 r.

Baza Łączności w Krakowie "Poczekalnia".
Baza Łączności w Częstochowie.
Kancelaria Okręgu.

Służbę łączności konspiracyjnej w znacznej mierze utrudniał fakt, iż wymianę poczty z Komendą Główną oraz z resztą Kraju, trzeba było przeprowadzić przez pilnie strzeżoną granicę Generalnej Guberni z Rzeszą.
Głównymi punktami przerzutowymi przez tę granicę były punkty w Szczakowej oraz w Suchej Beskidzkiej. Poza tym Oddział V-k posiadał jeszcze zapasowy punkt przerzutowy w Częstochowie oraz kilka pomniejszych, m. in. w Okluszu, które jednak nie były wykorzystywane zbyt często.
Punkt w Szczakowej zorganizowany został przez Rudolfa i Anastazję Ksienickich. Rudolf Ksienicki "Rodak" z zawodu maszynista kolejowy przerzucał w swoim parowozie ludzi przebranych za palaczy oraz broń, aparaty radiowe itd. To właśnie z tej linii przerzutowej korzystał kilkakrotnie "Walter", a punkt w Szczakowej, generalnie służył do dokonywania przerzutów na dużą skalę lub o szczególnie ważnym charakterze.
Tak zwana zwykła poczta była najczęściej przerzucana przez grupę kurierek, trasą kurierską Kraków - Mysłowice. Skrzynkę kontaktową Komendy Okręgu w Mysłowicach prowadziła Anna Szyja, natomiast kurierkom przewodziła Katarzyna Tomanek.
W Suchej Beskidzkiej "skrzynkę" przerzutowo-kontaktową obsługiwała Stanisława Sumerówna "Sucha Stasia". Aresztowana i wywieziona do Auschwitz została tam rozstrzelana.
Zapasowa linia przerzutowa w Częstochowie została powierzona Aleksandrowi Mierzejewskiemu "Szlakowemu".
W maju 1942 r., kierowniczka łączności konspiracyjnej - Teresa Delekta, zmuszona została do ucieczki ze Sląska. W obawie przed aresztowaniem udała się najpierw do Warszawy, a następnie do Krakowa, gdzie zorganizowała Bazę Łączności "Poczekalnia". Baza ta odegrała bardzo ważną rolę w pracy śląskiej konspiracji i stała się główną bazą łączności pomiędzy Generalną Gubernią a Okręgiem Śląskim. W "Poczekalni" organizowano przerzuty ludzi, broni, prasy, tu koncentrowała się wymiana poczty między Komendami: Główną i Okręgu. Po powrocie Teresy Delekty na Śląsk, w sierpniu 1944 r., "Poczekalnię" przejęła Zofia Lach "Marysia".
Przed uruchomieniem "Poczekalni" Komenda Okręgu miała w Krakowie trzy "skrzynki kontaktowe". Pierwszą przy ulicy Świętego Filipa prowadziła żona oficera, przebywającego w niewoli Romana Dulowska "Roma", drugą na Stradomiu Maria Babińska "Rysia", trzecią ulokowaną w niemieckim sklepie "Julius Meinl", prowadziła Wanda Wolna.
Poza łącznością wykraczającą poza granice Okręgu, Oddział V-k był odpowiedzialny również za organizację łączności pomiędzy Oddziałami Komendy, a także pomiędzy wszystkimi komendami w terenie oraz pomiędzy komendami wszystkich szczebli a oddziałami partyzanckimi.

Oddział V-o (Łączność operacyjna).

Szef:
plut. pdchor./ppor. "Zapłon".

Kompania Łączności.
ppor. "Artur".

Oddział VI (BIP).

Szefowie:
- Leopold Lipecki "Gruda".: lato 1942 - sierpień 1944 r.
- Stanisław Flaczyk "Żwir", "Lewy", "Stasiek".: sierpień 1944 - ??

Zastępcy:
- Stanisław Flaczyk "Żwir", "Lewy", "Stasiek".: ?? - sierpień 1944 r.
- Janusz Rajchman "Orlik", "Sulica".: wiosna 1944 - ??
- Józef Konecki "Rouge".: wiosna 1944 - ??
- Adam Stankiewicz "Sierp".: ?? - ??

Kancelaria.
Szef:
- Barbara Szemberg "Barburka".: ?? - ??

Łączność.
Szef:
- Jan Pałac "Jaś".: ?? - ??

Referat Informacji.
Kierowniczka:
- Wanda Garbulińska "Lilka".

Referat Kolportażu.
Szef:
- Józef Chwistecki "Górny".: ?? - ??

Referat Propagandy.

Referat Akcji "N".
Szef:
- hm. Henryk Jackowski "Janek".: ?? - ??

Okręg Śląsk rozpoczął wydawanie własnej prasy już od początku 1940 r. Były to pisma: "Świt" (redagowany przez Jana Pukowca), "Wici" i "Dobosz". W miarę scalania mniejszych organizacji konspiracyjnych, przejmowano także wydawane przez nie pisma.
I tak dla przykładu można podać, że w sierpniu 1940 r., włączono do ZWZ grupę członków POZ, wydającą gazetkę "Ku Wolności", redagowaną przez Alfreda Musioła, a ukazującą się w nakładzie 800 powielanych egzemplarzy.

Ponadto na Śląsku kolportowano prasę z Warszawy i Krakowa: "Biuletyn Informacyjny", "Żołnierza Polskiego", "Insurekcję", "Nakazy Dnia" i inne. Docierała tam również prasa Delegatury Rządu oraz innych organizacji konspiracyjnych, z czasem scalanych z ZWZ/AK. Przychodziła również prasa stronnictw politycznych.
W lipcu 1942 r., notowano wzmożoną aktywność BIP-u Okręgu. Było to ściśle związane z wejściem w skład AK licznej grupy żołnierzy Gwardii Ludowej PPS-WRN. To właśnie jeden z liderów tej grupy Leopold Lipecki został mianowany szefem Oddziału VI Komendy Okręgu Śląsk.

W końcu 1943 r., Komendant Okręgu podjął decyzję o ograniczeniu wydawania i kolportowania prasy miejscowej. Na decyzję tą wpłynęły dwa ważne czynniki.
Po pierwsze nadmierna skala wydawania prasy podziemnej, była często powodem aresztowań i poważnych strat, a po drugie na Śląsku był stosunkowo łatwy dostęp do aparatów radiowych i polskich audycji BBC, a nazwijmy to "głód informacyjny" nie tak duży jak w Generalnej Guberni.

Wiosną 1944 r., BIP Okręgu wznowił wydawanie własnej prasy. Ukazał się wówczas pierwszy numer "Śląskiego Biuletynu Informacyjnego". Jego redaktorami i wydawcami byli: J. Rajchman, L. Lipecki, S. Flaczyk, J. Konecki i B. Szenberg. Ogółem ukazały się trzy numery tego pisma (ostatni ukazał się w styczniu 1945 r.), każdy w nakładzie około 350 - 400 egzemplarzy. Innym pismem Okręgu był wydawany w Sosnowcu, na powielaczu dwutygodnik "Myśl Niepodległa". W tym czasie BIP okręgowy dysponował trzema powielaczami.

Akcję "N" prowadzono w Okręgu, początkowo siłami Związku Odwetu od 1940 r. Rozmiar i rozmach tej akcji znacznie przewyższał akcję propagandową prowadzoną przez BIP okręgowy wśród ludności polskiej.
W jej ramach prowadzono tzw. akcję "S", polegającą na dezorganizowaniu i ośmieszaniu działalności władz okupacyjnych i podrywaniu zaufania społeczeństwa niemieckiego do władz przy pomocy licznych fałszywych wezwań, fałszywych nakazów płatniczych, wezwań na nie istniejące zebrania itp. Akcja ta przybrała znacznie większe rozmiary niż np. w Okręgu Łódź.

Druki "N" docierały na Śląsk przez ekspozyturę "N" w Częstochowie, kierowaną przez Feliksa Barteckiego "Sobiesława". W pierwszej połowie 1942 r., w referacie "N"pracowało 10 osób, kolportujących 900 egzemplarzy druków "N" miesięcznie. Z biegiem czasu liczba pracowników referatu systematycznie wzrastała.
Praca referatu była w dużej mierze oparta na harcerzach Szarych Szeregów, w Zagłębiu kierowanych przez Remigiusza Walewskiego, Romana Korka i Teodora Bartnika, natomiast na Śląsku przez Wojciecha Niederlińskiego.

Komórki BIP działały również na niższych szczeblach organizacyjnych. Działalność propagandowo-informacyjną prowadzono bowiem w Sosnowcu (pismo "Myśl Niepodległa"wydawane w latach 1944 - 1945), w Obwodzie Oświęcim (pisemko "Walka"), w inspektoracie cieszyńskim (pismo "Ziemia Cieszyńska" wydawane w styczniu 1945 r.), w Czechowicach - Dziedzicach (gazetka "Świt"), a także w Obwodzie Kozielsko-Raciborskim, Będzinie, Czeladzi, Dąbrowie Górniczej, Ząbkowicach, Strzemieszycach, Szczakowej, Olkuszu i Zawierciu.

Oddział VII (Kedyw).

Szefowie:
por. Stefan Nowocień "Prawdzic", "Sztygar".: lato 1942 - maj 1943 r.
kpt. Czesław Gałecki "Paproć".: maj - sierpień 1943 r.
rtm. Wacław Zdyb "Janusz", "Zawieja".: lato 1943 - 18 sierpnia 1944 r.
mjr Stanisław Stolarski "Konrad".: sierpień - wrzesień 1944 r.
ppłk Zygmunt Janke "Walter".: ?? - ??

Referat Zaopatrzenia.
Referat Sabotażowo-Dywersyjny.
Zgrupowanie Plutonów Kolejowych.

Wydział Finansowy.

Referat Finansowy.
Komisja Rewizyjna.

Wydział Wojskowy.

Szef:
mjr inż. Cezary Uthke "Tadeusz".: ?? - 7 grudnia 1943 r. (aresztowany).

Lotnictwo .
(planowanie zrzutów)

Służba Sanitarna.

Szef:
- dr Józef Garbień.

Głównym zadaniem szefa sanitarnego było opracowanie planu działania służby zdrowia na wypadek wybuchu powstania powszechnego (godziny "W") i organizacja tej służby w oparciu o istniejące w terenie kadry fachowe. Organizacja służb medycznych, dotyczyła oczywiście nie tylko samego planowania ale działano organizacyjnie również dla zaspokajania potrzeb bieżących. Polegało to głównie na pomocy sanitarnej Polakom na co dzień, organizacji plutonów sanitarnych w oddziałach partyzanckich oraz w poszczególnych obwodach.

Służba Duszpasterska.

Wojskowy Sąd Specjalny "Waga", "19 000".

Przewodniczący:
- sędzia Jerzy Kowalski "Nurt".

Szef Prokuratury.
- adwokat Henryk Rajzman "Kornel".

Dwa komplety orzekające w skład których wchodzili m. in.:
- Juliusz Niekrasz "Łęczyc".
- Tadeusz Walewski "Ryszard".
- Lucjan Banasik "Rola-Rawicz".
- mgr praw Leszek Fusiarski.

W śląskim WSS wprowadzono zasadę jednomyślności przy orzekaniu kary śmierci. Było to pewne odstępstwo od Statusu Wojskowych Sądów Specjalnych, gdzie dopuszczano orzekanie o karze śmierci bezwzględną większością głosów.
Komendant Okręgu i Przewodniczący WSS Okręgu zobligowani byli do organizacji Wydziałów Zamiejscowych WSS, wydaje się jednak, że takowych nie zdołano utworzyć i wszystkie ważniejsze sprawy z całego Okręgu rozsądzał okręgowy WSS.
Po uprawomocnieniu wyroków, szły one do wykonania. Te zlecano z reguły dowódcom plutonów egzekucyjnych.

Legion Śląski.

Dowódca:
mjr Marian Kilian "Marcin".
Zastępca:
kpt. Władysław Linca "Zawiślak".
Szef Sztabu:
por. Erwin Szewczyk "Teść".
Kwatermistrz.
por. Jan Suchodolski "Suchy".

I Batalion "Sojka".

Dowódca:
por. Jan Sabella „Sojka”.

Stan na 1 XI 1944:
Oficerów – 35, podchorażych – 16, podoficerów – 63, szeregowych – 59, cywilów – 28, kobiet – 3; razem - 204,

II Batalion "Szyszka".

Dowódcy:
por. Roman Zarzycki „Kmita”.
kpt. Ludwik Sypuła "Szyszka”.

Stan na 1 XI 1944 r.:
Oficerów – 7, podchorążych – 5, podoficerów – 38, szeregowych – 272, cywilów – 2, kobiet – 1; razem - 325)

III Batalion "Władek".

Dowódca:
mjr Alojzy Małusecki „Włodek”.

Stan na 1 XI 1944 r.: Oficerów – 10, podchorążych – 6, podoficerów – 11, szeregowych – 111, cywilów – 1, kobiet – 17; razem - 156)

Kompania Partyzancka.

Dowódca:
kpt. Wenancjusz Zych "Dziadek", "Szary".

Oddział Leśny (35 żołnierzy).

Plutony Dywersyjno-Partyzanckie.

Pluton "Dzik" (72 żołnierzy).
Pluton "Babcia" (112 żołnierzy.
Pluton "Jaksa" (30 żołnierzy).

Wojskowa Służba Kobiet Legionu Śląskiego.

Służba sanitarna – 24 kobiet.
Służba gospodarcza – 18 kobiet.
Służba łączności – 14 kobiet.

Legion Śląski był organizacją utworzoną z członków ZWZ-AK, którzy zmuszeni byli uciekać ze Śląska, przed grożącym im terrorem, głównie do Krakowa i okolic.
De facto Legion Śląski powstał z porozumienia Komendantów Okręgu Krakowskiego i Śląskiego, w wyniku którego ustalono również jego zadania.
Od tego czasu operacyjnie Legion podlegał Okręgowi Śląskiemu, natomiast garnizonowo Okręgowi Krakowskiemu.
W ramach planu "W", po ogłoszeniu stanu czujności, Legion miał przejść całkowicie do dyspozycji Komendanta Okręgu Śląskiego. W zależności od sytuacji miał on wziąć udział w walce na terenach stacjonowania i po pomyślnym ich ukończeniu przejść na Śląsk, lub też - jeśli będzie to tylko możliwe - od razu przejść na Śląsk i tam rozpocząć walkę.

Wojskowa Służba Kobiet.

Kierowniczka:
- hrcm. Adela Korczyńska "Zośka".

Struktura terenowa.

W styczniu 1944 r., w strukturze organizacyjnej nastąpiła reorganizacja, zainicjowana przez nowego Komendanta. Wówczas to, obok czterech istniejących dotychczas inspektoratów (katowicki, sosnowiecki, bielski i rybnicki) utworzono piąty - Inspektorat Lubliniec ("Północny"):


Inspektorat Sosnowiec "Stanowisko".

Inspektorzy:

ppor./por. Stefan Nowocień "Prawdzic", "Sztygar".: kwiecień/maj - 13 grudnia 1943 r.
ppor./por. Lucjan Tajchman "Wirt".: grudzień 1943 - styczeń 1945 r.

Obwody:

Obwód Sosnowiec "Sztolnia".
Obwód Będzin "Szyb".
Obwód Olkusz "Srebro".
Obwód Chrzanów "Smar".


Inspektorat Katowice "Huta".

Inspektorzy:

por. Wacław Stacherski "Nowina", "Hutnik".: jesień 1942 - 20 marca 1944 r.
por. Paweł Wybierski "Laub".: kwiecień - grudzień 1944 r.

Nadzór nad Inspektoratem:
mjr Ewald Migula "Paweł", "Oracz".

Zastępca inspektora:
ppor./por. Paweł Wybierski "Laub".: czerwiec 1943 - marzec 1944 r.

Adiutant inspektora:
ppor. rez. Sylwester Newiak "Borówka".

Oficer do zleceń:
- Mikołaj Beljung "Miki".

Łącznik inspektora z komendantem Okręgu:
- „Kuc” (nazwisko nie ustalone).

Szef wywiadu:
por. cz. wojny "Jawor".

Zastępca szefa wywiadu:
st. sierż. „Opoka”.

Szef wywiadu przemysłowego:
- „Heban”(nazwisko nie ustalone).

Szef łączności:
- „Okoń”(nazwisko nie ustalone).
- Ryszard Paruzel "Rochy".: ?? - 21 marca 1944 r. (aresztowany).

Szef referatu kolejowego:
- Stanisław Lisik "Dobiasz".

Szef BIP:
por. „Tadeusz" (nazwisko nie ustalone).

Zastępcy szefa BIP:
- Wincenty Wajda "Koks".
- Paweł Chromik "Gorol".

Szef sanitarny:
- dr Stanisław Mazurek.

Kwatermistrz:
- NN. "Wilk".

Zastępca kwatermistrza:
- Paweł Hein "Silny".: ?? - 19 kwietnia 1944 r. (aresztowany).

Dowódca oddziału wydzielonego:
ppor. cz. w. Wacław Andryszak "Wiesio".: ?? - 7 kwietnia 1944 r. (poległ w walce, wraz z całym swoim oddziałem).

Dowódca oddziału partyzanckiego:
plut. „Hit”, "Hitler".

Dowódca zgrupowania:
plut. „Stal” „Stalowy”.

Dowódca oddziału saperów:
por. „Wilkosz”.

Zastępca dowódcy oddziału saperów:
plut. podch./ppor. rez. Zygmunt Kmiecik "Jastrzębiec", "Mały Zygmunt".: ?? - 29 czerwca 1944 r. (aresztowany).

Komendant WSOP:
st. sierż. Antoni Gabrysiak "Ryś".: ?? - 21 marca 1944 r. (aresztowany).

Zastępca komendanta WSOP:
st. sierż. Władysław Krzyżaniak "Hałas".: ?? - 21 marca 1944 r.(aresztowany).

Szef wywiadu WSOP:
- Alojzy Woźniak "Witold".

Dowódca żandarmerii:
- Walenty Niewrzędowski "Czarny".: ?? - 21 marca 1944 r.(aresztowany).

Obwody:

Obwód Katowice-Miasto "Handel".

Komendanci:
- Ernest Pawlita "Wit".
por. inż. Józef Bujar "Berg".: ?? - 21 marca 1944 r. (aresztowany).

Obwód Katowice-Powiat "Hydrant".
Obwód Świętochłowice "Hartownia".
Obwód zewnętrzny Bytom "Hipoteza".
Obwód zewnętrzny Opole "Himalaje".


Inspektorat Rybnik "Kościół", "Plebania".

Inspektorzy:

por. inż. Władysław Kuboszek "Rogosz".: czerwiec 1940 - 9 luty 1944 r. (aresztowany).
ppor. Jan Spyra "Lech", "Sablik", "Szpada".: luty - 12 marca 1944 r.
por. Paweł Cierpioł "Karlik", "Makopol", "Pleban".: 12 marca 1944 - wrzesień 1945 r.

I Zastępcy Inspektora.
por. Paweł Cierpioł "Karlik", "Makopol", "Pleban".: kwiecień 1941 r. - luty 1944 r.
ppor. Jan Spyra "Lech", "Sablik", "Szpada".: marzec 1944 - ??
por. mgr Franciszek Żymełka.: luty 1944 - 1945 r.

II Zastępca Inspektora:
ppor. Jan Spyra "Lech", "Sablik", "Szpada".: wrzesień 1943 - luty 1944 r.

Szefowie wywiadu:
ppor. Paweł Cierpioł "Karlik", "Maropol".: maj 1940 - listopad 1943 r.
pchor. Wiktor Trybuś „Witalis”, „Czarny”.

Dowódca oddziałów dywersyjno-sabotażowych.
por. Wilhelm Pluta „Sód”, „Pion”, „Jorg”.: 1 czerwca 1944 - wrzesień 1945 r.

Kwatermistrz:
ppor. Paweł Spyra „Lech”, "Sablik".

Szef służby łączności.
pchor. Bogdan Wyrobek.

Kapelan Inspektoratu.
- ks. Józef Kania „Ojciec Michał”, „Michał Kauze”.: luty 1943 r. - 9 lutego 1944 r.

Szef służby sanitarnej.
- dr Eugeniusz Peikert.

Adiutanci inspektora:
plut. Franciszek Stalmach „Roch”, „Stompel”.: ?? - 9 lutego 1944 r. (zastrzelony).
- Józef Lupa „Tomek”
plut. Franciszek Myśliwiec „Trzon”, „Zeflik”

Sekretariat Inspektoratu.
- Wanda Bocek „Dula”.: luty 1943 - luty 1944 r.
- Franciszka Sosna „Ewa”.: luty 1941 - 1945 r.

Wojskowa Służba Ochrony Powstania.

Komendanci:
ppor. Paweł Spyra „Lech”, "Sablik".: 1942 - 1944 r.
st. sierż. Jan Sosna „Sroka”.

Dowódcy oddziałów partyzanckich Inspektoratu „Wędrowcy”.

sierż. Karol Heller ps. „Mręga”.: ?? - czerwiec 1943 r.
ppor. Wiktor Kania ps. „Felek” .: czerwiec 1943 - sierpień 1944 r.

- Paweł Heczko ps. „Edek”.: sierpień 1944 - 1945 r.

Obwody:

Obwód Rybnik "Klasztor".

Komendant:
- vacat.

Obwód Wodzisław "Kaplica".

Komendanci:
ppor. Wilhelm Wawrzyńczyk „Jaś”.: 1942 – 1944 r.
ppor. mgr Antoni Basztoń „Wierzbowy”.: 1942 – 1945 r.

Obwód Pszczyna "Kanonia".

Komendanci:
ppor. Jan Roerich „Ryś”.: ?? - 20 listopada 1940 r.
ppor. Jan Siekierski „Topór”.
ppor. Józef Warwas „Zeflik”, „Erich Wald”.: ?? - 25 marca 1943 r.
ppor. Wojciech Gierak „Taraban”.
ppor. Wilhelm Szwajnoch „Miedzianka”, „Prom”.:

Obwód zewnętrzny Racibórz-Koźle "Kadzidło".

Komendant:
por. Stefan Myśliwiec "Krwawnik".

Podinspektorat Cieszyn "Wata".

Inspektorzy:

kpr. Leopold Hałaczek ps. „Tadek”, „Góra”, Herman”, "Leopold Wala",".: maj 1941 r. - styczeń 1943 r.
ppor. Stefan Dąbrowski „Kowal”.

- Roman Motyka ps. „Kopaczka”.

Szef wywiadu.

- Jan Margiciok „Mazur”, „Mały”, „Skowronek”, „August”, „Hans Joeschke”.: maj 1941 - styczeń 1943 r. (aresztowany).

Oddział wywiadu północny.
- Teofil Wita „Waligóra”, „Gruby”, „Skat”, „Jurek”.

Oddział wywiadu południowy.
- Walter Stefek „Sęp”.

Obwody:

Obwód Karwina "Węgiel".

Komendanci:
- Teofil Wita „Waligóra”, „Skat”, „Tadek”.
ppor. Leon Michalik.

Obwód Cieszyn "Wahadło".

Komendanci:
ppor. Józef Kominek ps. „Stefan”.
por. Adam Gaś ps. „Kubicz”.

Obwód Jabłonków "Wylew".

Komendant:
- Walter Stefek ps. „Sęp”.

Inspektorat Bielsko "Bagno".

Inspektorzy:

p. o. por. Andrzej Harat "Wicher".: maj 1943 - ??
por./kpt. Antoni Cichy (Morawski) "Roch", "Rybicki".: 5 marca - październik 1944 r.
p.o. kpt. Antoni Płanik "Roman", "Lech".: październik 1944 - styczeń 1945 r.
kpt. Antoni Płanik "Roman", "Lech".: styczeń - wrzesień 1945 r.

Obwody:

Obwód Bielsko "Bierzmo".

Obwód Żywiec "Bojowica".

Komendant:
ppor./kpt. Antoni Płanik "Roman".: (marzec) wrzesień 1942 - wrzesień 1944 r.

Obwód Wadowice "Beczka".

Oświęcim "Bielmo".

Inspektorat Lubliniec "Wiertarka".
(do maja 1944 r. ).

Inspektor:

kpt Czesław Gałecki "Paproć".: styczeń - maj 1944 r.

Obwody:

Obwód Zawiercie "Walcownia".
Obwód Kłobuck-Krzepice "Wypożyczalnia".
Obwód Lubliniec "Wydmuchowisko".
Obwód Tarnowskie Góry "Wymijalnia".


Inspektorat Tarnowskie Góry. (od maja 1944 r.).

Komendant:

kpt Czesław Gałecki "Paproć".: maj 1944 - wrzesień 1945 r.

Obwody:

Obwód Zawiercie "Walcownia".
Obwód Kłobuck-Krzepice "Wypożyczalnia".
Obwód Lubliniec "Wydmuchowisko".
Tarnowskie Góry "Wymijalnia".


Na początku 1944 r., ppłk "Walter" wprowadził zupełnie nowe oznaczenia dla Komendy Okręgu, inspektoratów i obwodów.
Było to kolejne novum w pionie inspektoratów i obwodów, bowiem po odejściu ppłk Kowalówki zmiana ich kryptonimów miała miejsce kilkakrotnie.
Pierwszej dokonano wiosną 1943, a następną już w lipcu tego roku, co było konsekwencją aresztowania Komendanta Głównego AK - gen. Stefana Roweckiego "Grota" (30 czerwca 1943 r.).
Tak więc w styczniu 1944 r., Komenda Okręgu otrzymała oznaczenie cyfrowe "15" i kryptonim "Skupisko", Komendant Okręgu "16" i kryptonim "Kalkulator", Szef Sztabu "17" i kryptonim "Rachmistrz", Oddział I "18" i kryptonim "Kreślarnia".
Sam okręg w okresie od jesieni 1943 do stycznia 1944 r., nosił kryptonim "Chodnik", od stycznia 1944 r. do końca swojej działalności kryptonim "Serce".

W marcu 1944 r., nastąpił kolejny, brutalny atak na Inspektorat Katowice, który miał okazać się jedną z największych klęsk Okręgu.
Gestapo zdołało ująć wówczas inspektora Wacława Stacherskiego "Nowinę", prawie cały jego sztab oraz kilkuset żołnierzy oraz osoby związane z konspiracją akowską.
Por. "Nowina" został aresztowany 20 marca, a już w nocy z 21 na 22, rozpoczęto proces masowych aresztowań, przeprowadzanych według wcześniej przygotowanych list.
Inspektorat Katowice praktycznie przestał istnieć. Akcja Gestapo była tak skuteczna, że Komendant Okręgu zarzucił plany jego odbudowy. Resztki inspektoratu zostały skadrowane i pod dowództwem kpt. Pawła Wybierskiego "Lauba", miały być użyte do realizacji planu "Burza".
Plan rozbicia inspektoratu katowice narodził się w Gestapo, w marcu 1943 r. Został on przeprowadzony przez notorycznego szpicla i zdrajcę Wiktora Grolika, który zdołał podporządkować sobie Gerarda Kamperta, założyciela małej organizacji konspiracyjnej Polska Organizacja Wojskowa - Wyzwolenie.
Obu szpiclom, pod pozorem chęci scalenia z AK udało się zinfiltrować struktury inspektoratu. Skutki tego okazały się tragiczne.

W maju 1944 roku miały miejsce kolejne zmiany. W miejsce Inspektoratu Lubliniec utworzono Inspektorat Tarnowskie Góry. Jednocześnie Komendzie Okręgu podporządkowano obwód zewnętrzny Kluczbork i samodzielny obwód Zawiercie. Liczba obwodów nie uległa zmianie, zamiast zlikwidowanego obwodu jabłonkowskiego włączono obwód kluczborski - przekazany przez Okręg Łódź Armii Krajowej.

W 1944 r., Okręg Śląski liczył w swoich szeregach 25 000 żołnierzy, posiadał dobrą kadrę dowódczą, miał opracowane plany powstania powszechnego. Jedynym mankamentem był chroniczny brak broni, bowiem akcja zrzutowa nie objęła Okręgu w ogóle.
Dość dobre uzbrojenie posiadały tylko oddziały partyzanckie, oddziały dywersyjne oraz osłony sztabów . Pod bronią (głównie krótką) było w tym czasie tylko około 3 000 żołnierzy, a jej głównym źródłem były akcje przeprowadzane na Niemcach.

Dalsza działalność Okręgu związana jest z przeprowadzeniem Akcji "Burza". Temat ten będzie jednak przedmiotem innego opracowania, umieszczonego - mam nadzieję już wkrótce - w dziale opowiadającym o tej akcji na terenach całej II Rzeczpospolitej.
Skrótowo dodam, że w wyniku poważnych braków w uzbrojeniu, na rozkaz Komendanta zarzucono plan marszu na pomoc walczącej Warszawie.
Z tych samych powodów "Walter" wydał także zakaz wykonywania planu "Burzy" w Okręgu Śląskim AK. Wyjątkiem miały być oddziały partyzanckie, które działały zgodnie z wytycznymi na terenie, gdzie zastała je ofensywa niemiecka.
Wszystkie te oddziały włączyły się do walki, większość z nich została zaraz po zakończeniu działań rozbrojona i tylko część OP "Garbnik" Obwodu Żywieckiego przetrwała w górach aż do ujawnienia struktur Okręgu, które nastąpiło we wrześniu 1945 r.

---

Źródła:

* Kijewska Jadwiga, Sanojca Antoni "Schemat organizacyjny SZP – ZWZ- AK 1939 – 1945, „Dzieje Najnowsze”, R. XII."
* Komisja Historyczna Polskiego Sztabu Głównego w Londynie "Polskie Siły Zbrojne w II Wojnie Światowej. Tom III Armia Krajowa."
* Mazur Grzegorz "Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939 - 1945".
* Niekrasz Juliusz"Z dziejów AK na Śląsku".
* Praca zbiorowa pod redakcją naukową Krzysztofa Komorowskiego.: "Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny".
* Praca zbiorowa WIH "Polski Czyn Zbrojny w II Wojnie Światowej. Polski Ruch Oporu 1939 - 1945 r."
* Studium Polski Podziemnej w Londynie "Armia Krajowa w Dokumentach. Tom I".
* Studium Polski Podziemnej w Londynie "Armia Krajowa w Dokumentach. Tom II".
* Studium Polski Podziemnej w Londynie "Armia Krajowa w Dokumentach. Tom III".
* Studium Polski Podziemnej w Londynie "Armia Krajowa w Dokumentach. Tom IV".
* Studium Polski Podziemnej w Londynie "Armia Krajowa w Dokumentach. Tom V".
* Walter-Janke Zygmunt "Śląsk jako teren partyzancki Armii Krajowej".
* Walter-Janke Zygmunt "W Armii Krajowej na Śląsku".

---

Koniec.

---